Site icon Odisha.com

କୃଷକଙ୍କ ଦୁରାବସ୍ଥା ଓ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ କମିସନ୍-ଜଗଦୀଶ ପ୍ରଧାନ

ଜଗଦୀଶ ପ୍ରଧାନ

ରାସାୟନିକ ଆଧାରିତ ଆଧୁନିକ ଚାଷବାସର ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ଆରମ୍ଭ ହେବା ଦିନରୁ ଆମ ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ଦ୍ରବ୍ୟର ଉତ୍ପାଦନ ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରିଛି ସତ, କିନ୍ତୁ ଏହା ସାଙ୍ଗକୁ ସାରା ଦେଶରେ କୃଷକମାନଙ୍କର ଦୁର୍ଦ୍ଧଶା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ବୋଲି ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଆସୁଛି ।

ଆର୍ଥିକ ଉଦାରୀକରଣ ପରେ ଓ ବିଶେଷକରି ୧୯୯୫-୯୬ ପରଠୁ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ,ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ପଂଜାବ, କେରଳ ଇତ୍ୟାଦି ରାଜ୍ୟରେ ଦୁର୍ଦ୍ଧଶାଗ୍ରସ୍ତ କୃଷକମାନଙ୍କର ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଘଟଣାସବୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉଦବେଗଜନକ ରୂପନେବାକୁ ଲାଗିବାରୁ କୃଷି ଓ କୃଷକଙ୍କର ଏହି  ଉଦବେଗଜନକପରିସ୍ଥିତି ପଛରେ ଥିବା କାରଣସବୁ ଉପରେ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ସେ ସବୁର ନିରାକରଣ ଦିଗରେ ସରକାରଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ଏନ.ଡି.ଏ. ସରକାରଙ୍କ ସମୟରେ କୃଷି ବିଷାରଦ ଏବଂ ବିଶିଷ୍ଟ କୃଷକ ନେତା ସୋମପାଲ ସିଂହଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ  ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ କମିସନ୍ ନାମରେ ଏକ ଉଚ୍ଚ କ୍ଷମତା ସଂପନ୍ନ କମିସନ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ।

୨୦୦୪ ବର୍ଷରେ ୟୁପିଏ ସରକାର ଆସିବାପରେ ଏହିକମିସନରୁ ସୋମପାଲ ସିଂହ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରଫେସର ଏମ୍.ଏସ୍.ସ୍ୱାମୀନାଥନଙ୍କୁ ନେଇ କମିସନର ପୁର୍ନଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଠି ଏହି ଲେଖକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଉକ୍ତ ଆଠଜଣିଆ  କମିସନର ଜଣେ ସଦସ୍ୟଭାବେ ନିଆଯାଇଥିଲା ।

ଏହି କମିସନ୍ ୨୦୦୪ ରୁ ୨୦୦୬ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କୃଷି ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟାର ବିସ୍ତୃତ ଚର୍ଚ୍ଚା ଆଲୋଚନା କରିବା ନିମନ୍ତେ ଦେଶର ଅନେକ କୃଷି ବିଶେଷଜ୍ଞ, ଅର୍ଥଶାସ୍ତ୍ରୀ, ସାମାଜିକକର୍ମୀ ଓ ସମାଜ ବିଜ୍ଞାନୀ,କୃଷକ ସଂଗଠନମାନଙ୍କ ନେତୃବର୍ଗ ତଥା କୃଷି ଓ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ କ୍ଷେତ୍ର ସହିତ ଜଡ଼ିତ ବିଭିନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଓ ଆନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟସଂଗଠନର ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ସହିତ ସଂପର୍କ ରଖି ବ୍ୟାପକ ଚର୍ଚ୍ଚା ଓ ବିଚାର ବିମର୍ଶର ଆୟୋଜନ କରିଥିଲା ।

ଏହା ସହ ପଢନ୍ତୁ

ଚାଷୀ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଓ ପ୍ରମିଳାଙ୍କ ‘ଅମର ଲଡୁ’
ରାଜନୈତିକ ଚକ୍ରବ୍ୟୁହରେ କୃଷକର ଜୀବନ: ଲିଙ୍ଗରାଜ
‘ଜୟ କିଶାନ୍’ର ସ୍ୱର୍ଗଯାତ୍ରା, ସ୍ପନ୍ଦନହୀନ ସରକାର ଓ ସମାଜ
ଯୁଗ ବଦଳୁଛି,ସମସ୍ତଙ୍କୁ କୁଶଳୀ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ-ଜଗଦୀଶ ପ୍ରଧାନ
ଝରଣା ପାଣି ସୁବିନିଯୋଗ କରି ଜଳକଷ୍ଟ ଦୂର କଲେ ଗ୍ରାମବାସୀ
ଚାଷୀ ଅନ୍ନଦାତା, ଆତ୍ମହତ୍ୟାର ଅପରାଧୀ ନୁହେଁ: ଡା. ଦାମୋଦର ରାଉତ

୨୦୦୪ ରୁ ୨୦୦୬ ଭିତରେ କମିସନ ତରଫରୁ ସରକାରଙ୍କୁ ପାଞ୍ଚଟି ସୁବିସ୍ତୁତ ରିପୋର୍ଟ ଦିଆଯାଇଥିଲା ତଥା ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଉପଦେଷ୍ଟା ମଣ୍ଡଳୀ, ଯୋଜନା କମିସନ, କୃଷିମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ସେ ସବୁ ରିପୋର୍ଟକୁ ନେଇ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆଲୋଚନା ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା ।

ତିନି ବର୍ଷ ଭିତରେ କମିସନ ଦେଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ରିପୋର୍ଟର ସାରମର୍ମ ଥିଲା ଯେ – ସ୍ୱାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷିନୀତିମାନ ପ୍ରଣୟନ କରିବା ସହିତ କୃଷିର ଉନ୍ନତି ଦିଗରେ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ନେବା ଫଳରେ କୃଷି ଓ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍ପାଦନ ଯଥେଷ୍ଟ ବଢ଼ିଛି ସତ, କିନ୍ତୁ କୃଷି ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧିକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ କୃଷକମାନଙ୍କର ନେଟ୍ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ତଥା ସାମାଜିକ କଲ୍ୟାଣ ଦିଗ ପ୍ରତି ଯଥେଷ୍ଟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆନଯିବା ଫଳରେ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଦେଶସାରା କୃଷକମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଦୁରବସ୍ଥା ବଢ଼ିଚାଲିଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ହତାଶା ମନୋଭାବ ବୃଦ୍ଧିପାଇବାରେ ଲାଗିଛି ।

ଅଣକୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ ଏବଂ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ ପୁରୁଷ-ମହିଳାଙ୍କ ଆୟରେ ତାରତମ୍ୟ ଯେଭଳି ଭାବରେ ବଢ଼ିଚାଲିଛି ତାହା ନିଶ୍ଚିତଭାବେ ଉଦବେଗଜନକଏବଂ ସେଦିଗରେ ମଧ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ କେତେକ ସୁଚିନ୍ତିତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ହେବ ।

ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଦେଖାଦେଉଥିବା କୃଷକ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଘଟଣା ସବୁର ପଛରେ ଯେ କୃଷକମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ଦୁରବସ୍ଥା ଏକ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଏବଂ ଏହି ଦୁରବସ୍ଥାରେ ସୁଧାର ଆଣିବାକୁ ହେଲେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏକ ସୁଚିନ୍ତିତ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରି ତାହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ହେବ ।

କମିସନ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲା ଯେ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରର ବିକାଶ ଆକଳନ କରିବା ସମୟରେ ମୋଟ ଉତ୍ପାଦନ ବା ଉତ୍ପାଦକତାକୁ ପ୍ରମୁଖ ସୂଚକ ଭାବରେ ନ ନେଇ ସଂପୃକ୍ତ କୃଷକ (ତଥା କୃଷି ଶ୍ରମିକ) ଙ୍କ ନେଟ୍ ଉପାର୍ଜନକୁ ସୂଚକ ଭାବରେ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ ।

ଏଭଳି ଏକ ବିଚାରକୁ ନେଇ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକନୀତି କିଭଳି ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ସେ ସଂପର୍କରେ କମିସନ୍ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୦୬ ରେ ସରକାରଙ୍କୁ “ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ ନୀତି’ର ଏକ ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତାବ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ ।

କମିସନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବକ୍ରମେ ଏବଂ ଉକ୍ତ ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତାବର ଆଧାରରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ‘ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ ନୀତି ୨୦୦୭’ର ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଦୁଃଖର ବିଷୟ ଯେ ଏହି ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ ନୀତିରେ କମିସନଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତାବର ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରାମର୍ଶ ସ୍ଥାନ ପାଇ ପାରିନଥିଲା ।

ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଏହି କୃଷକ ନୀତିରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ କମିସନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ ସବୁର ଆଧାରରେ କୌଣସି ସଂଶୋଧନ ଅଣାଯାଇ ନାହିଁ । ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ କମିସନଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ପରାମର୍ଶକୁ ଯଦି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥାନ୍ତା, ତେବେ ଆମ ଦେଶର କୃଷକଙ୍କ ଅବସ୍ଥାରେ ଏକ ବୈପ୍ଲବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିସାରିଥାଆନ୍ତା ବୋଲି ଅନେକେ ମତ ପ୍ରକାଶ କରିଆସିଛନ୍ତି ।

ଆମ ଦେଶର ତଥା କୃଷି ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶକୁ ଆଖିରେ ରଖି ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତି ନିମନ୍ତେ କମିସନଙ୍କ ତରଫରୁ ନିମ୍ନ ଦଶଟି ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।

୧. କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟକୁ ଲାଭଜନକ କରିବା ଏବଂ ଏହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ହେବ ଯେ ଜଣେ କୃଷକ ତାହାର କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରେ ସମସ୍ତ ଖର୍ଚ୍ଚ ଯାଇ ନିୟମିତ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ପରିମାଣର ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିପାରିବ । କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ବିକାଶର ହାର ନିରୂପଣ କରିବା ସମୟରେ ମୁଖ୍ୟତଃ କୃଷକର ଆୟ ବୃଦ୍ଧିକୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯିବ ।

୨. ଦେଶର ସମସ୍ତ କୃଷିନୀତିରେ ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱଦେବା ସହିତ ନିରନ୍ତର ଗ୍ରାମୀଣ ଜୀବିକା ଉନ୍ନୟନର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯିବ ।

୩. ଭୂସଂସ୍କାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧାପନ୍ତରିଆ ଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଗୁରୁତ୍ୱଦେଇ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭୂସଂସ୍କାରକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରାଯିବ ।

୪. କୃଷକମାନଙ୍କ ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଉପଯୁକ୍ତ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯିବ ।

୫. ଜମି, ଜଳ, ଜୈବ ବିବିଧତା ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ସଂପର୍କୀତ ପ୍ରାକୃତିକ ସଂପଦର ସୁରକ୍ଷା ଓ ଉନ୍ନତି ବିଧାନ ଦିଗରେ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ । କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ଉପôାଦିକତା ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ଚାଷୀପାଇଁ ଲାଭ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଓ ଉତ୍ପାଦନର ସ୍ଥିରତା ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ ।

୬. ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଗ୍ରାମ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ ପରିଚାଳିତ ଖାଦ୍ୟ, ଜଳ ଓ ଶକ୍ତିର ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ଜଡ଼ିତ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ପୁଷ୍ଟିସାର ଖାଦ୍ୟର ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯିବ ।

୭. କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ, ଯାହାଦ୍ୱାରା କୃଷିକ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରତି ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଯୁବାବର୍ଗ ଆକର୍ଷିତ ହେବେ ଏବଂ କୃଷିକ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ ରହିବାକୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରିବେ ।

୮. କୃଷକମାନଙ୍କର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଉପାର୍ଜନ ତଥା ରାଷ୍ଟ୍ରର ବ୍ୟବସାୟିକ ସ୍ୱାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଭିନ୍ନ ଫସଲ, ପ୍ରାଣୀ ସଂପଦ ଓ ମତ୍ସ୍ୟ ସଂପଦର ଜୈବସୁରକ୍ଷାକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରାଯିବ ।

୯. କୃଷିଶିକ୍ଷା ସଂପର୍କୀୟ ପାଠ୍ୟ ଖସଡ଼ାରେ ଏଭଳି ଢାଞ୍ଚାଗତ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯିବ, ଯଦ୍ୱାରା ଗୃହବିଜ୍ଞାନ ଓ କୃଷି ସ୍ନାତକମାନେ ଜଣେ ଜଣେ କୃଷିଉଦ୍ୟୋଗୀ ହୋଇ ବାହାରିବେ । ଏହା ସହିତ କୃଷିଶିକ୍ଷାକୁ ମଧ୍ୟ ଲିଙ୍ଗ (ଜେଣ୍ଡର) ସଚେତନ କରାଯିବ ।

୧୦. ଜୈବପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଜ୍ଞାନ ଓ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଜ୍ଞାନର ସଦୁପଯୋଗ କରି ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଭାରତକୁ ଚିରନ୍ତନ କୃଷି ଓ କୃଷି ଉତ୍ପାଦ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରାଯିବ ।

ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ କମିସନଙ୍କ ପାଞ୍ଚଟି ରିପୋର୍ଟରେ କୃଷି ଓ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ କି କି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ତାହା ଉପରେ ବିସ୍ତୃତଭାବେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲେ ହେଁ ସେ ସବୁକୁ ନେଇ ସଂସଦରେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟତ୍ର ବିଶେଷ ଚର୍ଚ୍ଚା କରାଯାଇ ନାହିଁ । ଅବଶ୍ୟ, ଫସଲବୀମା, କୃଷିଋଣ, କୃଷି ସଂପ୍ରସାରଣ ଇତ୍ୟାଦି ଅଳ୍ପକେତୋଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରମାନେ କିଛି କିଛି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ନେଇଥିବାର ଜଣାଯାଏ ।

ବିଭିନ୍ନ କୃଷକ ସଂଗଠନମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମୁଖ୍ୟତଃ କମିସନଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଫସଲର ସର୍ବନିମ୍ନ ସହାୟକ ମୂଲ୍ୟ ନିରୂପଣ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ନେଇ ସରକାରଙ୍କଠାରେ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପିତ କରାଯାଉଅଛି ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଲୋକତାନ୍ତ୍ରିକମେଣ୍ଟ ମଧ୍ୟ ଗତ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ତାଙ୍କର ନିର୍ବାଚନ ଇସ୍ତାହାରରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ସରକାର ଗଠନ କଲେ ସେମାନେ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବେ ।

ଅବଶ୍ୟ, ଇତିମଧ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଲୋକତାନ୍ତ୍ରିକ ମେଣ୍ଟ ସରକାର ଗଠନ ହେବାପରେ ଉକ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସରକାର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମ କୋର୍ଟ ରେ ଏକ ସତ୍ୟପାଠ ଦାଖଲ କରିଥିବା ଜଣାଯାଏ । ୧୯୯୫-୨୦୦୬ ବେଳକୁ ଆମ ଦେଶରେ କୃଷକମାନଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଯାହାଥିଲା ଆଜି ମଧ୍ୟ ସେଭଳି ରହିଅଛି କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ଦୁରାବସ୍ଥା ଆହୁରି ଅଧିକ ବଢ଼ିଛି ।

୨୦୦୪ ରୁ ୨୦୦୬ ମଧ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ କମିସନ ଦେଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବମାନଙ୍କର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଏବେ ମଧ୍ୟ ରହିଅଛି ଏବଂ ଉଭୟ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନେ ଉକ୍ତ ପ୍ରସ୍ତାବ ସବୁର ଆଧାରରେ ପଦକ୍ଷେପ ନେଲେ ଦେଶରେ ତଥା ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କରେ କୃଷକମାନଙ୍କର ଦୁରାବସ୍ଥାରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରିବେ ।

ସଦସ୍ୟ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କୃଷକ କମିସନ (୨୦୦୪-୨୦୦୬)
୩୮୧୬, ଘାଟିକିଆ, ଭୁବନେଶ୍ୱର – ୭୫୧୦୦୩

Exit mobile version