ସରକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତି ଅବହେଳା ଓ ଘରୋଇଙ୍କୁ ଅନୁଗ୍ରହ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାରେ ଘରୋଇକରଣର ପଥ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛି । ଲଗାତାର ଭାବେ ଗତ ଦୁଇ ବର୍ଷ ହେଲା ଉପସ୍ଥାନ ଅଭାବ ଆଳରେ ସରକାରୀ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ କରାଯାଉଛି । ଅପର ପକ୍ଷରେ ବିନା ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ରରେ ରାଜ୍ୟରେ ହଜାର ହଜାର ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବେଆଇନ ଭାବେ ଚାଲୁଥିଲେ ବି କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁ ।ନ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉ ନାହିଁ ।
ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ସମସ୍ତ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଅନୁ ।ନକୁ ଚାରି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଏଗୁଡିକ ହେଲା ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ସରକାରୀ ଯାହା ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତି ିତ ଓ ପରିଚାଳିତ, ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତି ବା ଗୋ ୀ ଉଦ୍ୟମରେ ପ୍ରତି ିତ ହୋଇଥିଲା ହେଲେ ପରେ ଆଂଶିକ ବା ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ସରକାରୀ ଅନୁଦାନରେ ପରିଚାଳିତ, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସ୍ଥାପିତ ଯଥା ସୈନିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବା ନବୋଦୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଅଣଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ଯଥା ବେସରକାରୀ ଓ ଘରୋଇ ପରିଚାଳିତ ବିଦ୍ୟାଳୟ ।
ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସ୍ଥାପିତ ଓ ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶମତେ କେବଳ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ଅନୁ ।ନ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୀତି ଓ ମାନ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଛି । ଆଇନର ଧାରା ୧୮ ଅନୁଯାୟୀ ସମସ୍ତ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଇଁ ‘ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର’ ଅନିର୍ବାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ ।
ତେବେ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ନୀତି ଓ ମାନକୁ ପୁରଣ କରୁଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟମାନେ ହିଁ ଏହି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ପାଇବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ । ସ୍ଥାନୀୟ ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ତରଫରୁ ଏଥିପାଇଁ ସରଜମୀନ ତଦନ୍ତ କରାଯାଇଥାଏ । ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନ ଲାଗୁ ହେଲାପାରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ମାନକୁ ପୁରଣ କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପାଂଚ ବର୍ଷର ମହଲତ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।
ହେଲେ ଏବେ କାଁ ଭାଁ କିଛି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏହାକୁ ମାନୁଥିବାର ଦେଖାଯାଉଛି । ବଡ ବଡ ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ଭିତ୍ତିଭୂମୀ ଜନିତ ସମସ୍ତ ମାନ ପୁରଣ ହୋଇ ଯାଉଥିଲେବି ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ଶିକ୍ଷକ ଓ ସାମାଜିକ ତଥା ଅର୍ଥନୈତିକ ପଛୁଆ ବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ପଚିଶ ଭାଗ ସ୍ଥାନ ସଂରକ୍ଷଣର ସର୍ତ୍ତ ପୁରଣ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ । ଆଇନର ଧାରା ୧୨ (୧) ଏବଂ (୨) ଅନୁଯାୟୀ ଏହା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ।
ଗାଁ ଗହଳିରେ ଛତୁଫୁଟା ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ଗୋଟିଏ ବି ମାନ ପୁରଣ ହଉ ନାହିଁ । ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ନଥାଇ ପରିଚାଳିତ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଏକ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ଜରିମାନ ସହ ବନ୍ଦ କରି ଦିଆଯାଇ ପାରିବ । ଏଥି ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାରୀ କ୍ଷମତା ପ୍ରାପ୍ତ । ବନ୍ଦ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପରେ ବି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଚାଲୁ ରହିଲେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୋଟିଏ ଦିନ ପାଇଁ ଅଧିକ ଦଶ ହଜାର ଟଙ୍କା ଜରିମାନା ଆଦାୟ ହେବ ।
ଏହା କଡାକଡି ଭାବେ କାର୍ଯକାରୀ ହେଲେ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ ବଜାୟ ରହିବ । ହେଲେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣ ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତି ଉଦାର ମନୋଭାବ ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାରେ ଅନ୍ତରାୟ ସାଜୁଛି । ୨୦୧୬ ଅଗଷ୍ଟ ୨୩ ରେ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ଜାରି କରାଯାଇ ଥିବା ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୧୬୮୩୭ ଏହାର ଏକ ଉଦାହରଣ ।
ଏହି ପତ୍ର ଅଧାରରେ ବିନା ସରଜମୀନ ତଦନ୍ତରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମାନଙ୍କର ସ୍ୱୀକୃତି ଅବଧି ଗୋଟିିଏ ବର୍ଷ ପାଇଁ ବଢେଇ ଦିଆଗଲା । ଏଥିରେ ୨୦୧୭ ମସିହା ମାର୍ଚ ୩୧ ସୁଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟର ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ପ୍ରକ୍ରିୟା ସାରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଥିଲା । ସାଧାରଣତଃ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ପାଇଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟର ତାଲିକା ଓଡିଶା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ୱବ ସାଇଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୁଏ ।
ହେଲେ ଚଳିତ ଶିକ୍ଷା ବର୍ଷ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ବି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏହି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ପାଇଥିବା ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇ ନାହିଁ । ଇତି ମଧ୍ୟରେ ବିଭାଗ ତରଫରୁ ବିଭନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କେବଳ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଥିବା ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଚାଳନା ମୂଖ୍ୟମାନଙ୍କ ବୈଠକ କରାଯାଇଥିଲେ ହେଁ ପ୍ରମାଣ ପତ୍ରକୁ ବାଧ୍ୟତା ମୂଳକ କରିବାରେ ବିଭାଗ ସକ୍ଷମ ହୋଇ ପାରି ନାହିଁ ।
ଚଳିତ ବର୍ଷ ଫେବୃୟାରୀ ୨୧ରେ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ଜାରି ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୨୯୫୬ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆହୁରି ସୁହାଇବ । ଏହି ନୂତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ଏକ କାଳିନ ପାଂଚ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଦିଆଯାଇ ପାରିବ । ଏହି ପାଂଚ ବର୍ଷ ଭିତରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଧିକାରୀ ଅତିକମରେ ଥରେ ପରିଦର୍ଶନ କରିବେ । ଏହା ମୂଳ ଆଇନର ପରିପନ୍ଥି । ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ସବୁବେଳେ ସର୍ତ୍ତ ମୂଳକ ।
ଆଇନ ଆଧାରିତ ନୀତି ଓ ମାନକୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଉଲଂଘନ କରୁଥିବା ଅଧିକାରୀ ପ୍ରମାଣ ପାଇଲେ ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ କରି ପାରିବେ । ପାଂଚ ବର୍ଷରେ ଥରେ ଅଧିକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପରିଦର୍ଶନରେ ଗଲେ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ନୀତି ଓ ମାନର କିପରି ତଦାରଖ ହୋଇପାରିବ ? ନୀୟମିତ ତଦାରଖକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ଛଅ ମାସ ବା ବର୍ଷରେ ଥରେ ବୋଲି ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ଅସୁବିଧା କ’ଣ ? ପାଂଚ ବର୍ଷରେ ଅତିକମରେ ଥରେ କହି ବିଭାଗ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଜାଣିଶୁଣି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବାହାରକୁ ଛାଡିଦେଇଛି !
ଏହି ବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ୨୩ରେ ଜାରି ଆଉ ଏକ ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୧୫୬୬୩ ସରକାରଙ୍କ ଘରୋଇ ପ୍ରିତୀକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରୁଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ସମସ୍ତ ସରକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ସମୟାନୁଯାୟୀ ସବୁ ବିଷୟର ପାଠ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ଯୋଗାଇ ପାରୁ ନଥିବା ବିଭାଗ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଅନୁ ।ନ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ଲକ୍ଷ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ମାଗଣା ବହି ଯୋଗାଇବାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି ।
ଏହି ପତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛିଯେ, ଏହି ଅନୁ ।ନ ଦ୍ୱରା ପରିଚାଳିତ ବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କରେ ସମସ୍ତ ଜାତି, ଧର୍ମର ପିଲାଙ୍କୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟତା ତଥା ଯୋଗ୍ୟତା ଆଧାରରେ ନାମଲେଖା ଯାଏ । ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନ ଧାରା ୧୩ ସ୍ୱଚ୍ଚ ନାମଲେଖାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଛି । ଯୋଗ୍ୟତା ଆଧାରରେ ନାମ ଲେଖାଇବାକୁ ଏକ ପ୍ରକାରର ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରୟା ବୋଲି ବିଭାଗ ବିଚାରକୁ ନେଉ ନାହନ୍ତି କି? ଦେୟ ଦେଇ ପାରୁଥିବା ଅଭିଭାବକ ନିଜ ପିଲାଙ୍କୁ ଏହି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢାନ୍ତି ।
ଏଣୁ ଏମାନେ ବହି କିଣି ପଢି ପରିବେ । ମାଗଣା ଶିକ୍ଷା ଇଚ୍ଛା କରୁଥିବା ଅଭିଭାବକ ସରକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମ ଲେଖାଇଲେ ପାଠ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ସମେତ ପୋଷାକ, ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଭୋଜନ ଭଳି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସରକାରୀ ସୁବିଧା ପାଇବେ । ଘରୋଇ ପରିଚାଳିତ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ମାଗଣା ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳିତ ହେଲେ ଏହା ଶିକ୍ଷାର ଘରୋଇକରଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ କହିବା ନାହିଁ କି ? ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ନଥିବା କାରଣରୁ କିଛି ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରି ଗତବର୍ଷ ନବୋଦୟ ନିର୍ବାଚନୀ ପରୀକ୍ଷାରୁ ବାଦ ପଡିଥିଲେ ।
ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷିରେ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ନଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ବିଧାୟକ ଉନ୍ନୟନ ପାଣ୍ଠି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସରକାରୀ ସହାୟତା କୁ ଆଇନ ସମ୍ମତ ବୋଲି କହିବା କିପରି ? ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନ ପ୍ରଣିତ ହେବା ପରେ ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ସମୟ ମିଳି ସାରିଛି । ଏବେ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ବିନା ଘରୋଇ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଚାଲୁ ରହିଲେ ଏହା ସରକାରଙ୍କ ଅସହାୟତା ନତୁବା ଘରୋଇ ପ୍ରିତି ବୋଲି ଧରିନେବାକୁ ହେବ ।
