• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
  • କପି ରାଇଟ
  • ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷା
  • କ୍ୟାରିୟର
  • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
  • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
  • ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ ଘୋଷଣାନାମା
  • ଓଡିଆ ୱେବସାଇଟ

ଓଡିଶା ନ୍ୟୁଜ/ Odisha News

Connecting Odias

  • ରାଜନୀତି
  • ଶିକ୍ଷା
  • ଓଡିଶା ଖବର
  • ଅର୍ଥ-ବ୍ୟବସାୟ
  • ମନୋରଞ୍ଜନ
  • ସାକ୍ଷାତକାର
  • ସଭା ସମିତି
  • ପରିବେଶ
  • ଅପରାଧ

ସାହିତ୍ୟ

ଦୃଷ୍ଟିପାତ:  ଶବ୍ଦର ବିଷ୍ଣୁପଦୀ: ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କ କବିତା

January 24, 2016 by ନିଉଜ ଡେସ୍କ Leave a Comment

ପ୍ରଫେସର ବିଜୟ କୁମାର ଶତପଥୀ

“Art is the product of society as the pearl is the product of oyster, and to stand outside art is to stand inside society. The criticism of art differs from pure enjoyment or creation in that it contains a sociological component. In art criticism values are ranged and integrated in a perspective or worldview which is more general view of art from outside.

It is an active view implying an active living relation to art and not a cold contemplation of it, and implying therefore a view of art as active with an explosive, energetic content
and it is a view of art, not of society or of the mind” (1)

bishnupada
ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀ

ଉପରୋକ୍ତ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସାହିତ୍ୟ ସମାଲୋଚକ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୋଫର କଙ୍ଗୱେଲ ତାଙ୍କର ‘ଇଲ୍ୟୁଜନ ଆଣ୍ଡ ରିଏଲିଟି’ ଗ୍ରନ୍ଥରେ । କଳା ଓ ସାହିତ୍ୟର ସମାଜନିଷ୍ଠତା ଓ ଏହାର ଗଣ ଆବେଦନ ସମ୍ପର୍କରେ ସେ ଚର୍ଚ୍ଚା କଲାବେଳେ ସେ ସମୂହ ମାନସିକତା, ସମୂହ ଭାବାବେଗ କିପରି ସାର୍ଥକ ଓ ଉଚ୍ଚମାନର କବିତାଗୁଡିକରେ କ୍ରିୟାଶୀଳ ତାହା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଆରୋପ କରିଛନ୍ତି ।

କବିତାଟିଏ ଲେଖିସାରିଲା ପରେ ତାହା ଆଉ କବିର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସମ୍ପତ୍ତି ହୋଇ ରହେ ନାହିଁ । ତାହା ହୁଏ ସମାଜର ସମୂହ ମଣିଷର । ତେଣୁ ସାର୍ଥକ କବିତା ସବୁବେଳେ ସାମାଜିକ ବାସ୍ତବତାର କଥା କହେ । ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆମେ ସ୍ମରଣ କରିବା ଠିକ ହେବ ଆଉ ଜଣେ କଳା ଓ ସାହିତ୍ୟର ବିଶିଷ୍ଟ ସମାଲୋଚକ ଅର୍ନଷ୍ଟ ଫିଶରକୁ ।

ତାଙ୍କ ମତରେ କଳା ଓ ସାହିତ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ନିହିତ ଏପରି କ୍ଷମତା ଯାହା ମଣିଷର ଖଣ୍ଡିତ ସତ୍ତାକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣତା ଦେବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଥାଏ । ସକଳ ମାନବିକ ସଂକଳ୍ପକୁ ଏହା ଦୃଢତର କରେ ଓ ବାସ୍ତବତାକୁ ନିବିଡ ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଏହା ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

Necessity of Art ଗ୍ରନ୍ଥରେ ସେଥିପାଇଁ ସେ କହନ୍ତି – “Art can raise man upfrom a fragmented stature into that of a whole, integrated being. Art enables man to comprehend reality and not only helps him to bear it, but increases his determination to make it more worthy of mankind” (2)

ଏହି ପ୍ରେକ୍ଷାପଟ୍ଟରେ ବିଚାର କରିବାକୁ ହେବ ସାଂପ୍ରତିକ କାଳର ଜଣେ ଯଶସ୍ୱୀ କବି ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀଙ୍କର କବିତା ସଂକଳନ ‘କୁଆଡେ ଯିବି’ର କବିତା ଗୁଡିକୁ । କବି ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କ ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଲା ଯେ ସେ ଜଣେ ଦ୍ୱିଭାଷୀ (bilingual) କବି । ଇଂରାଜୀ ଓ ଓଡିଆରେ ସେ କବିତା ଲେଖନ୍ତି । ଇଂରାଜୀରେ ପୁଣି ନିଜର ମାତୃଭାଷାରେ କବିତା ରଚନାର ଦକ୍ଷତା ହାସଲ କମ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ କଳା ନୁହେଁ ଯାହା ସେ ହାସଲ କରିଛନ୍ତି ।

ଓଡିଶାର ପ୍ରଖ୍ୟାତ କବି ଜୟନ୍ତ ମହାପାତ୍ର ଏହି ଦକ୍ଷତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିସାରିଛନ୍ତି । କବି ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କ କାବ୍ୟ ଭାବନା ସେହି ଦିଗରେ ଗତିଶୀଳ, ଏହା ଓଡିଶାର ପାଠକମଳନଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆନନ୍ଦର କଥା । କାରଣ ତାଙ୍କର କବିତା ଗୁଡିକରେ ନିହିତ ଆମ ମାଟି, ପାଣି, ପବନର ଗାଥାକୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ବିତରି ଚାଲିଛନ୍ତି ବିଶ୍ୱବାସୀଙ୍କ ଉଦେ୍ଧଶ୍ୟରେ ।

ତାଙ୍କର ଇଂରାଜୀ କବିତା ସଂକଳନ ‘‘Where Shall I Go’ (First Edition – 2005, Second Edition – 2007) My World of Words (2007), ‘ Beyond Feelings” (2012) , ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ଓ ସେଗୁଡିକ ଏଳବିଂଶ ଶତକର ପ୍ରଥମ ଦୁଇଦଶନ୍ଧିରେ ଭାରତବର୍ଷ ତଥା ବିଦେଶରେ ଅଗଣିତ ପାଠକମାନଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିସାରିଛି । ଏପରିକି ‘Where Shall I Go” ର ଉର୍ଦୁ ଅନୁବାଦ ମଧ୍ୟ ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ।

ଅନୁବାଦକ ହେଉଛନ୍ତି ସୋହାଇଲ୍ ଅଖଚ୍ଛାର । କବି ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କର ଇଂରାଜୀ କବିତା ସଂକଳନ ‘Where Shall I Go’ ରେ ଥିବା ୭୫ ଟି କବିତା ମଧ୍ୟରୁ ସୁନିର୍ବାଚିତ କେତୋଟିକୁ ନେଇ ସେଗୁଡିକର ଅନୁବାଦ କରିଛନ୍ତି ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ପର୍ଶୁରାମ ସ୍ୱାଇଁ । ଉକ୍ତ କବିତା ସଂକଳନ ସଂପର୍କରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଛି ଉକ୍ତ ଆଲେଖ୍ୟଟି ।

ତେବେ ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କ କବିତା ସଂପର୍କରେ ଭାରତୀୟ ସାହିତ୍ୟର ଅଗ୍ରଗଣ୍ୟ ଲେଖକ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ମନୋଜ ଦାସ ଯେଉଁ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ତାହା ଯଥାର୍ଥ ।

“ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀଙ୍କ କବିତାରେ ଯାହା ମତେ ସବୁଠାରୁ ବେଶି ଆକର୍ଷିତ କଲା ଏବଂ ତାହା ଥିଲା ମୋ ପାଇଁ ଏକ ଚମତ୍କାର ଆବିଷ୍କାର । ସେ ହେଲା ଅତୀତର ଆବେଗପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ମୃତିର ଭାବମୟ ପରିପ୍ରକାଶ ସହିତ ପ୍ରକୃତିର ମଧୁର ଅନୁଭୁତି ଏବଂ ମାନବୀୟ ସ୍ୱଭାବର ଏକ ଅପୂର୍ବ ସଂଯୋଗ ।”

ମୂଳ ଇଂରାଜୀ କବିତାଗୁଡିକ ପଢିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ଏହି ଆଲୋଚକର ହୋଇଛି । ନିର୍ବାଚିତ କବିତା ଗୁଡିକର ଅନୁବାଦ ପଢିଲା ପରେ ମନେ ହେଲା ଯେ ମୁଳ କବିତା ଗୁହିକର ବକ୍ତବ୍ୟ ଓ ଭାବଧର୍ମ ଅକ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ରଖିବା ପାଇଁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ଅନୁବାଦକ । ମନୋଜ ଦାସ ତାଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟରେ ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କ କବିତା ସଂପର୍କରେ ଯେଉଁ ‘ଚମତ୍କାର ଆବିଷ୍କାର’ କଥାଟି କହିଛନ୍ତି ଯାହା କବିଙ୍କର ତିନୋଟି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟକୁ ଆଧାର କରି ଗଢିଉଠିଛି ବୋଲି ମନେହୁଏ ।

ସେଗୁଡିକ ହେଲା – (କ) ମୁଗ୍ଧ ଅତୀତର ଆବେଗପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନୁଭବ ଗୁଡିକର ବାଙମୟ ପରିପ୍ରକାଶ, (ଖ) ପ୍ରକୃତି ସହ ଏକୀଭୁତ ହେବାର ଆକାଂକ୍ଷା, (ଗ) ଗଭୀର ମାନବବାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରାର କେରଳର ଆଉଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଦ୍ୱିଭାଷୀ କବି ଆଚୋମ ପୋଏଲି ରାଜୀବନ ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କର କାବ୍ୟଚେତନା ସଂପର୍କରେ ଯେଉଁ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ତାହା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରାଯାଉ ।

““Bishnupada Sethi’s poem have a sort of primeval innocence and an urban strength in them. His inscape reminds us of an unihabited interior of a forest land, where everything is as fresh and unpolluted as “the first flow in the river during rains’ and the ‘drew drops on green leaves’. In him meet two streams: a refined lyricism which some times soars up into what can be called Tagorian mysticism, and the down-to-earth folk tradition that often contextualises time and space in terms of a society’s collective memory”

ଉକ୍ତ ଆଲୋଚନାର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ସମାଜ ଜୀବନରେ ନିହିତ ସମୂହ ମାନସିକତା ଓ ଯାହା ଉଚ୍ଚ ମଳନର କବିତାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ତାହାକୁ ହିଁ ସ୍ୱୀକାର କରଛନ୍ତି ଏଙ୍ଖାରେ କବି ରାଜୀବନ୍ ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କ କବିତାଗୁଡିକ ପଢିସାରିଲା ପରେ । ସଂକଳନସ୍ଥ କବିତା ଗୁଡିକର ଶିରୋନାମା ରହିଛି ଓଡିଆ ଓ ଇଂରାଜୀ ଏହି ଉଭୟ ଭାଷାରେ ।

ଯେପରି ‘ସେଦିନ ଓ ଆଜି’ (That Day and Today) , ‘ମୁଁ କାନ୍ଦିବାକୁ ଚାହେଁ’ (I Wish to Cry), ‘ମୋ ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ପୃଥିବୀ’ (My World of Spirits),), ‘ସେଇ ଜଂଗଲର ଲୋକମାନେ’ (The Man in the Jungle), ‘ଟାଇଲ ଦେହରେ ଲେଖା’ ((The Inscriptions on the Tiles), ‘ଅସମାହିତ ପ୍ରଶ୍ନ’ ((Unsolved Queries), ‘ଅଶାନ୍ତ ସମୁଦ୍ର’ (Restless Sea), ‘ପ୍ରିୟ ନିରବତା’ (The Silence I Love), ‘ପାର୍କରେ ପ୍ରଭାତ’ (Morning in the Park), ‘କ୍ଷୁଦ୍ର  ମତ୍ସ୍ୟକନ୍ୟା’ (Little Mermaid), ‘ଜୀବନଯାତ୍ରା’ ((Journey), ‘ବିଦାୟ ମୋ ପଞ୍ଜୁରୀର ପକ୍ଷୀ’ (Bye ! The Bird of my cage), ‘ମୁଁ ଉପଭୋଗ କରେ’ (I Enjoy), ‘ଆମେ ତିଷ୍ଠି ରହିଛେ’ ((We Exist), ‘ପୂଜା’ (Worship), ‘ମୋ ଫଟୋଚିତ୍ର’ (My Photographs), ‘ମୋ ଫୁଲମାଳ’ (My Garland), ‘ମୁଁ ଯେବେ କାନ୍ଦେ’ ((As I Cry), ‘ମୁଁ ଶୋଇଯାଇଛି’ (I Have Gone to Sleep), ‘ସ୍ୱପ୍ନରୁ ବାସ୍ତବତା’ (From Dream to Reality), ‘ମୃତ୍ୟୁ’ (Death), ‘ଶୀତ ରାତି’ (The Winter Night), ‘ଜୀବନର ଶକ୍ତି’ (Forces of Life), ‘ବୃଦ୍ଧ ବଟ ବୃକ୍ଷ’ (The Old Banyan Tree), ଓ ଗ୍ରନ୍ଥର ଶୀର୍ଷକ କବିତା ‘କୁଆଡେ ଯିବି’ (Where Shall I Go) ।

ଗ୍ରନ୍ଥର ଏହି ଶୀର୍ଷକ କବିତା ‘କୁଆଡେ ଯିବି’ର ସ୍ୱର ଅନନ୍ୟ । ମାଟି ମନସ୍କତା, ପରଂପରା ମୋହ, ନିବିଡ ତଥା ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ଜୀବନ ଦୃଷ୍ଟି ଉକ୍ତ କବିତାଟିକୁ ଆବୋରି ରହିଛି । ଭିଟା ମାଟିକୂୁ ଛାଡି କେଉଁଆଡେ ଯିବ କାବ୍ୟ ନାୟକ? ଯେଉଁ ଭିଟା ମାଟି ତା’ ବାପା, ଗୋସେଇଁ ବାପା, ପୂର୍ବପୁରୁଷଗଣ ଓ ବୁନିଆଦିର ସତ୍ତାକୁ ଧରି ପଡିରହିଛି କେଉଁ ଅନାଦି କାଳରୁ । କାବ୍ୟ ନାୟକର ହୃଦୟର ସ୍ପନ୍ଦନ ସେଇ ଭିଟା ମାଟି ଖଣ୍ଡକ । ତା’ ନିକଟରେ ଥିବା ବରଗଛ, ଝରଣା (ଝୋଲା) ଏସବୁ କେଉଁ କାଳରୁ ରହିଛନ୍ତି ତା’ର ଓ ତା’ ପୂର୍ବପୁରୁଷର ଅସ୍ତିତ୍ୱର ସ୍ମାରକୀ ହୋଇ ।

ସେଠାରେ ଘୂରି ବୁଲୁଛନ୍ତି ତା’ର ପୂର୍ବପୁରୁଷର ଆତ୍ମାମାନ । କେମିତି ବା ସେ ଛାଡି ଦେଇଯିବ ତା’ର ଏ ପ୍ରିୟ ମାଟିକୁ? ନିଜ ଭିଟାମାଟିରୁ ବିସ୍ଥାପିତ ହେବାର ଦୁଃଖରେ ମ୍ରିୟମାଣ କାବ୍ୟ ନାୟକ । ଜଗତୀକରଣ ଆଣିଛି ବିସ୍ଥାପନ, ଉପଭୋକ୍ତାବାଦ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଘଟନ । ମଣିଷକୁ ଚ୍ଛିନ୍ନମୂଳ କରିବା ହେଉଛି ତା’ର ଅଭିପ୍ରାୟ । ପଲ୍ଲୀଭୂମିର ସରଳ କୃଷକ ଓ ବନଗହନ ଜଳେ ବଂଚୁଥିବା ନିରୀହ ଆଦିବାସୀ ଏମାନେ ବି ଜଗତୀକରଣର ପଞ୍ଝାରୁ ମୁକ୍ତ ନୁହନ୍ତି ।

ଚଚ୍ଛୁର୍ଦ୍ଧିଗରେ ତା’ର ଆଧିପତ୍ୟ । ଗାଁ ଗୋହିରୀ, ଆଦିବାସୀ କୁଡିଆ, ସାଧାରଣ ମଣିଷର ଜୀବନଜର୍ଯ୍ୟା ଜଗତୀକରଣର ବିଷାକ୍ତ ହାୱାରେ କଳୁଷିତ, ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ, ସୁସ୍ଥ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ବିଡମ୍ବିତ । କବିତାର ବକ୍ତବ୍ୟରୁ ବୁଛାପଡୁଛି କାବ୍ୟନାୟକ ସରଳ ଆଦିବାସୀଟିଏ ନିଶ୍ଚୟ । ଦ୍ରୁତ ସହରୀକରଣ ଓ ଶିଳ୍ପାୟନର ଦୁର୍ଦ୍ଧଶା ଆସି ପହଞ୍ଚିଛି ତା’ ଜୀବନରେ । ତା’ ମାଟିରୁ ତାକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିବାପାଇଁ ଯେପରି ଷଡଯନ୍ତ୍ରର ବ୍ୟୁହ ରଚନା କରାଯାଇଛି । ପ୍ରୋଟାଗୋନିଷ୍ଟକୁ କେବଳ ଆଦିବାସୀ କୁହାନଯାଇ ବିଷବାଷ୍ପରେ ଜଳିଜଳାନ୍ତ ହେଉଥିବା ମାଟିର ମଣିଷମାନଙ୍କୁ । ସେଇ ମାଟିର ମଣିଷ ଯେମିତି କହୁଛି ଏଇଠି –

“କିଏ ବିସ୍ଥାପିତ କରିବ ଏ ବରଗଛକୁ ଯାହାତଳେ

ଆମ ଗୋସେଇଁପାଙ୍କର ଆତ୍ମା ଘୂରି ବୁଲୁଛି

କ’ଣ ହେବ ଏ ଚପଳ ଛନ୍ଦା ଛରଣାର? ଯେ ଅନବରତ

ଅସ୍ତିତ୍ୱର ଓଁକାର ଗାନ କରଚଛି, ଆଉ ଏ

ପାହାଚ? ଯାହାର ସ୍ମୃତିର ମହୁଫେଣାମାନ ଯୁଗ

ଯୁଗରୁ ଦାନା ବାନ୍ଧି ଆସିଛି ।”

ମାଟି ମନସ୍କତା, ପରଂପରା ସହ ଏକୀଭୂତ ହୋଇ ମହତର ଜୀବନର ଜୟଗାନ ଓ ସର୍ବୋପରି ସୁସ୍ଥ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ବିରୋଧୀ ସତାମାନଙ୍କର କବଳରୁ ମୁକ୍ତ ନେବାପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ଏହି କବିତାରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ଏହାକୁ ଏକ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର ଆଧୁନିକ କବିତା (post modern poetry) ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରିବ ।

କାବ୍ୟନାୟକ ପାଇଁ ତା’ର ପିତୃପୁରୁଷର ପୃଥିବୀ ହେଉଛି ମହାନ୍ । ସେଠି ଅଲିଖିତ ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ସମ୍ବିଧାନ ପରଂପରାର ମନ୍ତ୍ରରେ ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତ । ସେଠାରେ ମନ୍ଦିର ହେଉଛି ଗୋଷ୍ଠୀବଦ୍ଧ ଜୀବନ ଓ ଭଗବାନ ହେଉଛନ୍ତି ସେହି ଗୋଷ୍ଠୀବଦ୍ଧ ଜୀବନର ସମୂହ ସତା ବିଶେଷ । ସେଇ ମନ୍ଦିରରେ ନୀଦବ ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରଣ କରନ୍ତି ସଦା ପିତୃପୁରୁଷଗଣ ।

‘ମୋ ପିତୃପୁରୁଷ ପୃଥିବୀ କବିତା’ରେ ମାଟି ମନସ୍କଚ୍ଛାର ଉଚ୍ଚରଣ ବେଶ୍ ତାପ୍ତର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ । “ମୋ ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ଅଲିଖିତ ସମ୍ବିଧାନ, ସଦା ଶିରୋଧାର୍ଯ୍ୟ ପରଂପରା ପ୍ରବାହିତ ସତ୍ୟ ସମୟର କଷଟିରେ ସଦା ପରୀକ୍ଷିତ । ପାହାଡ ମଥାନ ଆଉ ସୂର୍ଯ୍ୟ-ଚନ୍ଦ୍ର-ତାରା ଆମ ଭଗବାନ ସତ୍ୟ ସନାତନ ।”

ଅତୀତର ମୁଗ୍ଧ ଉଚ୍ଚାରଣ ସହ ଭବିଷ୍ୟତର ଦୃଶ୍ୟପଟ୍ଟକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି ‘ସେଦିନ ଓ ଆଜି’ କବିତାରେ । କବିତାରେ ରୁପାୟିତ ଜୀିବନ ବୃତ୍ତର କାହାଣୀ । ଦୁଇଟି ସ୍ତବକ ରହିଛି କବିତାରେ । ପ୍ରଥମ ସ୍ତବକଟିରେ ଜୀବନର କୋଳାହଳ ମୁଖରିତ ଦିନ । ଜୀବନ ସାଥୀକୁ ଭେଟିବାର ଦିନ, ପରିଣୟ ପୀଠ ଉପରେ ଚାରିଚକ୍ଷୁ ବିସ୍ମିତ ମିଳନ ହେବାର ଦିନ ।

ନୂଆ ଜୀବନଟେ ଆରମ୍ଭ ହେଉଛି ସେହିଦିନଠାରୁୂ । ପ୍ରାଣ ସଙ୍ଗିନୀର ହାତଧରି ସୁଖ ଦୁଃଖର ଲମ୍ବା ରାସ୍ତାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡିଛି ସେହିଦିନଠାରୁ । ତେବେ ଆଜି ରାସ୍ତା ସବୁ ସରି ଯାଉଛି ।

ଜୀବନ ବୃତ୍ତର କାହାଣୀ ସରୁଛି ବିୟୋଗାନ୍ତକ ନାଟକର ଶେଷ ଦୃଶ୍ୟ ପରି । ପଡିଯାଉଛି ଜୀବନର ଯବନିକା । କବି ବିଷ୍ଣୁପଦ ତା’ରି ଚିତ୍ରପଟ୍ଟ ଥୋଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଅନୁପମ ଶବ୍ଦ ସଂଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ । ସେଇ ଯବନିକାପାତର ଛାତିଫଟା ଦୁଃଖ ଓ ହାହାକାରର ଚିତ୍ର ଏହିପରି –

“ପାଟିତୁଣ୍ଡ ଓ ଗହଳ ଚହଳନାହିଁ, ତୁମେ ଲୋତକରେ

ଭିଜିଯାଇଛ ସେଠାରେ ଅନେକ ତୁମକୁ ସାନ୍ତ୍ୱନା

ଦେଉଛନ୍ତି ତୁମର କରୁଣ ଚିକ୍ରାର ନୀରବତାକୁ

ବିଦୀର୍ଣ୍ଣ କରୁଛି, ତୁମେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛ

କିଛି ବର୍ଷ ଜଳେ ଗଢି ଉଠିଥିବା ସେହି ଆଶା

ସ୍ୱପ୍ନର ଓ ସଂପର୍କରେ ।”

ଉଲ୍ଲେଖ ଯୋଗ୍ୟ ଯେ ବିଷ୍ଣୁପଦଙ୍କ କବି ସତ୍ତାକୁ ଘେରି ରହିଛି ଏକ କାରୁଣ୍ୟ ଯେତେବେଳେ ସେ ଅତୀତର ସ୍ମୃତି ଚାରଣ କରୁଛନ୍ତି ତାଙ୍କର କବିତା ଗୁଡିକରେ । ଏହାକୁ (romantic pessimism) ବୋଲି ଅଭିହିତ କରିହେବ । ପୂର୍ବ ଆଲୋଚିତ କବିତା ‘ମୁଁ କାନ୍ଦିବାକୁ ଚାହେଁ’ କବିତାର କାବ୍ୟନାୟକକୁ କବି ଯେପରି ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ତାହା ଆମ ବକ୍ତବ୍ୟର ସତ୍ୟତା ପ୍ରତିପାଦନ କରେ ।

ଅତୀତରେ ସାଇତା ହୋଇ ରହିଥାଏ ଗଲା ହଚିଲା ଦିନର ସ୍ମୃତି । ନିରୋଳାରେ ନିଃଶବ୍ଦରେ ଅତୀତର ପଦପାତ ମନରେ ଆଣେ ବେଦନା ମିଶ୍ରିତ ଆନନ୍ଦ ଯାହାକୁ (romantic pleasure) ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହାର ଅନୁଭବକୁ କବି ଯେପରି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ତାର ପିୟଦଂଶ ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତାରୁ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଗଲା ।

“ସ୍କୁଲ ଦିନ ଗୁଡାକ ଭାରି ମନେ ପଡେ ଆଉ ମନେ

ପଡେ ବୋହୂ ଚୋରି, ବାଗୁଡିର ଦିନ ଜିତିବା,

ହାରିବାର ଦିନ, ଆଉ ସେଦିନ, ଯେବେ ପ୍ରିୟଜନ

ପାଖରେ ଛିଡାହୋଇ କାନ୍ଧରେ ହାତ ରଖିବାର ଦିନ ।

ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ମାନାର୍ଥେ ଆଜି କାନ୍ଦିବାକୁ ଇକ୍ତା ହୁଏ ।”

ଆଜିର ମଣିଷ କାନ୍ଦିବାକୁ ଶିଖିନି । ପ୍ରାଣ ଖୋଲା ହସ ହସିବାକୁ ସେ ମଧ୍ୟ ଚାହୁଁନି । ଆଖିର ଅଶ୍ରୁଜଳରେ ଅତୀତର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଦେଖିବାପାଇଁ ସେ ବିମୁଖ । ଅତୀତ କିପରି ମଣିଷର ଗୋପନ ହୃଦୟରେ କଥା କହେ, ପ୍ରାଣକୁ କୁଣି କୁଲକିତ ଓ ଉଚ୍ଚକିତ କରେ – ସେ ଭାଷାକୁ ସେ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଅସମର୍ଥ । ଜଡତ୍ୱ ଓ ଅଥର୍ବପଣିଆ ଗଆସ କରିଥିବା ଏଇ ଆଧୁନିକ ମଣିଷ ପାଇଁ ‘ମୁଁ କାନ୍ଦିବାକୁ ଚାହେଁ’ କବିତାର ମେସେଜ୍ ଖୁବ୍ ତାପ୍ତର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ।

ପ୍ରକୃତି ସହ ଏକାତ୍ମ ହେବାକୁ ଚାହାନ୍ତି କବି ବିଷ୍ଣୁପଦ । କବିଙ୍କର ଏହି ଭାବକୁ କବି Worldsworthଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ଅନୁଯାୟୀ Patnheism ବୋଲି କହିହେବ । କବି ପରି ଦୃଶ୍ୟମାନ ଜଗତକୁ ନୂଆ ନୂଆ ଢଙ୍ଗରେ ଅବଲୋକନ କରିଛନ୍ତି । ଏହା ତାଙ୍କର କବିତା ଗୁଡିକରେ ଆଣୁଛି ନୂଆ ପୁଲକ ଓ ଉନ୍ମାଦନା ।

Freshness ସହିତ spontaneity ମିଶି ରହିବା ଫଳରେ ଏହା ପାଠକର ମରମଛୁଆଁ ହୋଇପାରିଛି । ମଧ୍ୟେ ମଧ୍ୟେ ଦୃଶ୍ୟରୁ ଦୃଶ୍ୟାନ୍ତରକୁ ଗତି କଲାବେଳେ କବି ରହସ୍ୟବାଦୀ ହୋଇପଡିଛନ୍ତି । କବିଗୁରୁ ରବୀନ୍ଦ୍ର ନାଥ ଓ କବି ବୈକୁଣ୍ଠନାଥଙ୍କ ପରି ରୂପାତୀତ ସ ଦୃଶ୍ୟାତୀତର କଥା ସେ କହୁଛନ୍ତି ତାଙ୍କର ଶବ୍ଦ ଚିତ୍ର ଗୁଡିକରେ । ‘ପ୍ରିୟ ନୀରବତା’, ‘ପାର୍କରେ ପ୍ରଭାତ’, ‘ମୁଁ ଉପଭୋଗ କରେ’ ପ୍ରଭୃତି କବିତାରେ ଏହାର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ମିଳିବ ।

ଗଭୀର ନିର୍ଜନତା ସହ ଏଳାକାର ହୋଇଯିବା, ନୀରବ, ନିଥର ପ୍ରକୃତିର ଭାଷା ପଢିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି କବି । ଝରଣା, ପଥର, ନିବିଡ ଅରଣ୍ୟାନୀ ତାଙ୍କ ଅନ୍ତରରେ ଗୋପନ କଥା କହିଛି । ତା’ରି ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ୱ । ‘ପୂଜା’, ‘ଫୁଲମାଳ’ କବିତାରେ କବି ସେଇ ଐଶ୍ୱରିକ ସତ୍ତାର ଅନ୍ୱେଷଣ କରିଛନ୍ତି । ଯାଇଛନ୍ତି ରୂପରୁ ରୂପାତୀତକୁ, ଦୃଶ୍ୟରୁ ଦୃଶ୍ୟାତୀତକୁ । ଜୀବନୀ ଶକ୍ତିର ସନ୍ଧାନ ଓ ପ୍ରାଣ ପ୍ରାଚୁର୍ଯ୍ୟର ଆବାହନ ସେ ଶିଖିଛନ୍ତି ପ୍ରକୃତି କୋଳରୁ ।

‘ଜୀବନର ଶକ୍ତି’ ଓ ‘ବୁଦ୍ଧ ବଟବୃକ୍ଷ’ କବିତା ଦୁଇଟି ଏ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆଲୋଚନାର ଅପେକ୍ଷା ରଖେ । ଉପତ୍ୟକାରବୁକୁଚିରି ବହିଯାଉଥିବା ଅବିଶ୍ରାନ୍ତ ଝରଣା, ନୂତନ ସକାଳର ଛବି, ସନ୍ଧ୍ୟାର ଶୀତଳ ମୃଦୁ ସମୀରଣ, ଗୋଧୁଳି ଭଗ୍ନ ଏସବୁ ଭରିଦିଏ କବି ପ୍ରାଣରେ ଅଫୁରନ୍ତ ଜୀବନୀଶକ୍ତି । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ –

“ସନ୍ଧ୍ୟାର ଶୀତଳ-ମୃଦୁ-ସମୀରଣ ତମ୍ତ ପୃଥିବୀକୁ

ବିଂଚି ବିଂଚି ଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଏକ ପ୍ରଶସ୍ତ ସୂକ୍ଷ୍ମ

ପରଦା ଗୋଧୂଳି ସମୟକୁ ଆଚ୍ଛାଦିତ କରେ । ଏ ସବୁ

ଭିତରେ ମୁଁ ଖୋଜେ ଏକ ମୁଗ୍ଧ-ମଧୁର ସଂଗୀତର

ମୂର୍ଚ୍ଛନା ଏବଂ ଜୀବନର ଏହି ଶକ୍ତି ସମ୍ମୁଖରେ ମୋର

ମସ୍ତକ-ଅବନମିତ କରେ ।”

‘ବୁଦ୍ଧ ବରଗଛ’ କବିତାରେ ସେହିପରି ରହିଛି ସମୟରୁ ସମୟାତୀତ ହେବାର ପରିକଳ୍ପନା । ବରଗଛଟି ବୁଢା ହୋଇଯାଇପାରେ କିନ୍ତୁ ତାର ଓହଳ ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ ପୁଣି କଅଁଳି ଉଠେ ଜୀବନୀ ଶକ୍ତି । ସେଥିରୁ ଜନ୍ମ ନିଏ ପୁଣି ଶାଖା ପ୍ରଶାଖାଯୁକ୍ତ ବୃକ୍ଷ । ତେଣୁ ଜୀବନର ଅସରନ୍ତି ଶୋଭାଯାତ୍ରା ତାର ଅସମ୍ଭବ ପ୍ରାଣଶକ୍ତି ସଂପର୍କରେ କବି ଏହି କବିତା ଦୁଇଟିରେ ବେଶ୍ ସଚେତନ ।

ସମଗ୍ରତଃ ‘କୁଆଡେ ଯିବି’ ସଂକଳନରେ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି ଜୀବନଧର୍ମୀ କବିତା ସମୂହ ଯାହା ବିଶାଳ ପ୍ରକୃତିକୁ ସମୂହ ମାନବକୁ ତାର ସକଳ ସୁଖ ଦୁଃଖକୁ କୋଳେଇ ନେବାରେ ସମର୍ଥ । ସାର୍ଥକ କବିତା ହେଉଛି ଶବ୍ଦର ଗଙ୍ଗୋତ୍ରୀ । ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗାଧର ପରି ସ୍ୱଚ୍ଛ, ନିର୍ମଳ କବିତ୍ୱର ପରିପ୍ରକାଶ ରହିଛି ଆଲୋଚ୍ୟ କବିତା ସଂକଳନର କବିତା ଗୁଡିକରେ ।

ପୁରି ।ବ୍ଦ ଓ ଅର୍ଥର ଲୁଚକାଳି ଖେଳକୁ ସରଳ, ସାଲୀଳ ଓ ପରିଛନ୍ନ ଶୈଳୀରେ ପ୍ରକାଶ କରିବା ଏକ ଆୟାସାଧ୍ୟ ବ୍ୟାପାର ନିଶ୍ଚୟ । କବି ବିଷ୍ଣୁପଦ ଏହି କ୍ମୃସାଧ୍ୟ କଳାକୁ ଆୟତ୍ତ କରିପାରିଛନ୍ତି ତାଙ୍କର ଏଇ ଜୀବନଧର୍ମୀ କବିତା ଗୁଡିକରେ ।

ସେ ଶବ୍ଦର, ଶୈଳୀର ମୁକ୍ତ ପ୍ରବାହ ରଚିଛନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁପଦ ପରି ଓ ବିଷ୍ଣୁପଦୀର ପବିତ୍ର ପ୍ରବାହ ଆମର ପାଠକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆଣିଛନ୍ତି ବୋଲି ସ୍ୱୀକାର କରିବାକୁ ହେବ । କବି ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ପଢିଛନ୍ତି, ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦାୟିତ୍ୱ ମାନ ସଫଳତାର ସହ ନିର୍ବାହ କରିଛନ୍ତି । ଏଇ ସବୁ ବ୍ୟସ୍ତତା ଓ ଜଂଜାଳ ମଧ୍ୟରେ ରହି ସେ ଜୀବନ ଓ ଜଗତକୁ ତାଙ୍କର ଅନ୍ତର୍ଚକ୍ଷୁ ନେଇ ଯେପରି ଦେଖି, ପରଖିଛନ୍ତି – ସେଇ କଥା କହିଛି ତାଙ୍କର କବିତା ସମୂହ, କୌଣସି କପଟଚ୍ଛା ଓ ଛଳନାର ଆଶ୍ରୟ ନ ନେଇ ।

କବିତା ସଂକଳନର ପ୍ରଚ୍ଛଦ ପାଇଁ ସେ ସଉରା ଆଦିବାସୀଙ୍କର କୁଡିଆର ଭିତର ଘରକୁ ସଜ୍ଜିତ କରିବାପାଇଁ ଚାଉଳ ଚୂନା ଓ ପାଣିର ମିଶ୍ୟଣରେ ହୋଇଥିବା ଚିତ୍ରଟିକୁ ନେଇଛନ୍ତି ଯାହା ବୈଶାଳୀ ସେଠୀଙ୍କର ନିପୁଣ ହାତରେ ହୋଇଛି ଅଙ୍କିତ । ଏହା କବିଙ୍କର ପ୍ରସାରିତ ଜୀବନଦୃ୍େୟି ଓ ମାନବ ସଂପ୍ରୀତିର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତମ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ।

କବିତାରେ ବିଷ୍ଣୁପଦୀର ପବିତ୍ର ପ୍ରବାହ ଆଣୁଥିବା ବିଷ୍ଣୁପଦ କାବ୍ୟ ଭାବନାକୁ ସେଥିପାଇଁ ଇଚ୍ଛାହୁଏ ଅନ୍ତରରେ ସାଇତି ରଖିବାପାଇଁ ।

Reference:
1. Illusion and Reality, – Introduction, P.P.H., New Delhi, 1956, page-XIV.
2. The Necessity of Art – Penguin Books Pvt. Ltd.- 1963, page-15
ସତସଙ୍ଗ ଲେନ୍ , ଦରଖାପାଟଣା
କଲ୍ୟାଣୀନଗର, କଟକ – ୧୩
ଦୂରଭାଷା – ୯୦୪୦୬୦୮୦୭୩

Filed Under: ସାହିତ୍ୟ Tagged With: Where Shall I Go, କବିତା, ବିଷ୍ଣୁପଦ ସେଠୀ, ସାହିତ୍ୟ

କବି ରୁନୁ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ବହି ଉନ୍ମୋଚନ

June 18, 2015 by News Bureau Leave a Comment

ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ୍ ସମ୍ବାଦଦାତା

ପୁରୀ, ଜୁନ ୧୮ (ଓଡିଶା ଡଟ କମ) ପୁରୀ ବେଲେସବର୍ ବେଳାଭୁମି ରେ କବି ରୁନୁ ମହାନ୍ତି ଓ ପ୍ରଫେସର ଆଦିକନ୍ଦ ସାହୁଂକ ଦୁଇଟି ବହି ନିକଟରେ ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଛି ।

book releaseପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶରେ ଅୟୋଜିତ ଏହି ଉତ୍ସବ ରେ ବିଶିଷ୍ଟ ଆଲୋଚକ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ ଶତପଥୀ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗଦାନ୍ କରିଥିଲେ ।

କବି ଶଂକର ପରିଡାଂକ ସଭାପତିତ୍ଵରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏହି ସଭା ରେ ପ୍ରକାଶ ମହାପାତ୍ର, ସରୋଜ ବଳ, ବନୋଜ ତ୍ରିପାଠୀ, ପବିତ୍ର ଦାଶ୍, କେଦାର ମିଶ୍ର, ଚିନ୍ମୟ ବିବେକ,ଶ୍ୟାମ ପ୍ରକାଶ ସେନାପତି, ଗଜାନନ ମିଶ୍ର ପ୍ରମୁଖ ରାଜ୍ୟର ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ମାନେ ଯୋଗ ଦେଇ ଥିଲେ ।

ରୁନୁ ମହାଂତିଙ୍କ ପ୍ରେମ କାହାଣୀକୁ ନେଇ ରଚିତ ପୁସ୍ତକ ” ସହଯାତ୍ରିନୀ” ରେ ତାଂକ ନିଜସ୍ଵ ଜୀବନ ଅନୁଭବ ବର୍ଣିତ ହୋଇଚି ।

ସେହିପରି ଆଦିକନ୍ଦ ସାହୁଂକ ପୁସ୍ତକ “ଆଧୁନିକ କବିତା” ରେ ନୂଆ କବିତା ର ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି ।

ବିଶେଷ କରି ରୁନୁ ମହାନ୍ତି ନିଜ ଖୋଲା କଥା କହିବାର ସାହସ ଯୋଗୁଁ ବେଶ ଚର୍ଚିତ । ତାଂକ ବହି ରେ ନିଜ ଜୀବନ ଓ ପ୍ରେମ କୁ ନେଇ ଅନେକ କଥା ଅଛି ଯାହା କୁ କହିବା ଲାଗି ପ୍ରଚୁର ସାହସ ଲୋଡା । ଜୀବନ ର ସତ୍ୟ କୁ ଆଧାର କରି ଖୁବ୍ କମ ଲେଖା ଆମେ ସାହିତ୍ୟରେ ପାଇଥାଉ ।

ଓଡିଶା ଡଟ କମ

Filed Under: ସଭା ସମିତି Tagged With: କବି, କେଦାର ମିଶ୍ର, ପୁରୀ, ସାହିତ୍ୟ

‘ମାତୃଭାଷାର ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସମସ୍ତେ କାର୍ଯ୍ୟକରିବା ଉଚିତ’

June 7, 2015 by admin Leave a Comment

ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ୍ ସମ୍ବାଦଦାତା

ଭୁବନେଶ୍ଵର, ଜୁନ ୪ (ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ୍):ମାତୃଭାଷାର ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସମସ୍ତଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ରହିଛି ବୋଲି ସମବାୟ ଓ ଅବକାରୀ ମନ୍ତ୍ରୀ ଡ଼ା ଦାମୋଦର ରାଉତ ରବିବାର ସ୍ଥାନୀୟ ଜୟଦେବଭବନ ଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ନିଖିଳ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଲେଖକ ମହାସଂଘର ପଞ୍ଚଦଶତମ ବାର୍ଷିକୋତ୍ସବରେ ଯୋଗ ଦେଇ ମତ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।

pragatishila lekhaka sammilani o sanmman ustab jayadev bhaban (3)ହୀନମନ୍ୟତା ଓ ପରଶ୍ରୀକାତରତା ଆମକୁ ଗ୍ରାସ କରିଛି । ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ଓ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ କାଳଜୟୀ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ଭାଷା ଆଜି ବିଲୟ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଗଠନ ହେବାର ୮୦ବର୍ଷ ବିତି ଯାଇଥିଲେ ହେଁ ଓଡ଼ିଆଜାତି ମାଗିଖିଆ ଜାତିରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ଅତୀତକୁ ପସୋରି ବର୍ତ୍ତମାନର ସମୀକ୍ଷା ନ କରି ଭବିଷ୍ୟତ କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ପାଇଁ ଅଗ୍ରସର ହେବା ଅନୁଚିତ୍ , ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

ମାତୃଭାଷାର ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସବୁ ସ୍ତରରେ ଉଦ୍ୟମର ଅଭାବ ରହିଛି । ଏପରିକି ଶାସନରେ ଥିବା ଲୋକମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ କୃତୀଗୁଡ଼ିକ ଅନୁବାଦ ହେବାରେ ଅବହେଳା କରାଯାଉଛି । ତେଣୁ ମାତୃଭାଷାର ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସମସ୍ତଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ରହିଛି ବୋଲି ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇ ରାଉତ ଉପରୋକ୍ତ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ସଭାପତି ତଥା ‘ସମୟ’ର ସଂପାଦକ ସାତକଡ଼ି ହୋତା ଉଦଘାଟକ ରୂପେ ଯୋଗଦେଇ କହିଲେ ଯେ, ସାହିତ୍ୟ ସମାଜର ଦର୍ପଣ ସଦୃଶ । ସାହିତ୍ୟକୁ ଆଗକୁ ନେବା ପାଇଁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଏକାନ୍ତ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ । ଶାରଳା ଦାସ, ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ଓ ପଞ୍ଚସଖାମାନେ ଯେଉଁ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ, ତାକୁ ଆଜି ଓଡ଼ିଆମାନେ ଭୁଲିଯିବାକୁ ବସିଲେଣି ।

ସବୁ ମୂଳରେ ହେଉଛି ମାତୃଭାଷା । ମାତୃଭାଷାକୁ ଭୁଲିଗଲେ ଜାତିକୁ ଲୋକେ ଭୁଲଯିବେ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ରାଜ୍ୟସଭା ସାଂସଦ ବୈଷ୍ଣବ ଚରଣ ପରିଡ଼ା ଉତ୍ସବରେ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରି କହିଲେ ଯେ ସାହିତ୍ୟିକ ଓ ଲୋକମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ସମାଜର ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତିନିଧି । ଭାଷା ହେଉଛି ସାହିତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ବାହାକ । ଲେଖକମାନେ ହିଁ ଗୋଟିଏ ଜାତିର ଆଶା ଆକାଂକ୍ଷା ଓ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ଭାଷା ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥାନ୍ତି ।

ଆଜି ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସର୍ବତ୍ର ବ୍ୟବହାର କମିଯିବା ହେତୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି । ଦିନ ଥିଲା, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୁ ସଙ୍କଟରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଫକୀର ମୋହନ, ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର, ରାଧାନାଥ ରାୟ ଓ ଗୌରୀଶଙ୍କର ରାୟଙ୍କ ଭଳି ଲେଖକମାନେ ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ଆଜି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ । ଏହାକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାରେ ପୁଣି ଭାଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ।

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ପ୍ରଶାସନ, କୋର୍ଟ କଚେରୀ, ଶିକ୍ଷା ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦାବି କରି ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତରରୁ ଲକ୍ଷେ ପୋଷ୍ଟକାର୍ଡ଼ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥିର ହୋଇଛି । କଥାରେ, ଲେଖିବାରେ ଓ ପ୍ରଚଳନରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ବଦଳୁଛି । ମାତୃଭାଷା ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୀବନର ଭାଷା ନ ହୋଇଛି, ସେହି ଭାଷା ବଞ୍ଚିପାରିବ ନାହିଁ ।

ତେଣୁ ସରକାରୀସ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ପ୍ରଚଳନ ଦାବୀରେ ଅସାନ୍ତା ବିଧାନସଭା ଅଧିବେଶନ କାଳରେ ପାଞ୍ଚ ହଜାର ସାହିତ୍ୟିକ, ଲେଖକ ଓ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ନେଇ ବିଧାନସଭା ଆଗରେ ଧାରଣା ଦେବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି
ବୋଲି ଶ୍ରୀ ପରିଡ଼ା କହିଥିଲେ ।

ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସାମ୍ବାଦିକ କଲ୍ୟାଣ ବୋର୍ଡର ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ କୁମାର ମହାନ୍ତି ଏବଂ ନୂଆପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାର ବିଜେଡ଼ି ସଭାପତି ତଥା ବରିଷ୍ଠ ଆଇନଜୀବୀ ପ୍ରସନ୍ନ ପାଢୀ ପ୍ରମୁଖ ସମ୍ମାନିତ ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗଦେଇ ଉଦବୋଧନ ଦେଇଥିଲେ । ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ମହାସଂଘର ଉପସଭାପତି ଡଃ ବୈରାଗୀ ପଟ୍ଟନାୟକ ଅତିଥିମାନଙ୍କ ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ ଓ ସ୍ୱାଗତ ଭାଷଣ ଦେଇଥିଲା ବେଳେ ସଂପାଦକ କଣ୍ଡୁରୀ ଚରଣ ଦାସ ବିବରଣୀ ପାଠ କରିଥିଲେ ।

ଏହି ଅବସରରେ କବି କିଶୋର ଚନ୍ଦ୍ର ମହାପାତ୍ରଙ୍କୁ ‘ବିଭୂଦତ୍ତ ସ୍ମୃତି ସମ୍ମାନ’, କବି ହାଡ଼ିବନ୍ଧୁ ମହାଖୁଡ଼ଙ୍କୁ ‘ଏକାଦଶୀ ପ୍ରସାଦ ବୋଇତାଇ ସ୍ମୃତି ସମ୍ମାନ’, କବି ରାମଲାଲ ପଣ୍ଡାଙ୍କୁ ‘ନରସିଂହ ନନ୍ଦ ସ୍ମୃତି ସମ୍ମାନ’, କବି ଅଧ୍ୟାପିକା ସୌଦାମିନୀ ବେହେରାଙ୍କୁ ‘କାବ୍ୟଭାରତୀ ସୁନ୍ଦରମଣି ପଟ୍ଟନାୟକ ସ୍ମୃତି ସମ୍ମାନ’ ଓ ‘ଆପ୍ଟେକ୍’ର ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଶୁକଦେବ ପରିଡ଼ାଙ୍କୁ ସମାଜସେବା ପାଇଁ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଦୈନିକ ଊର୍ଦ୍ଧୁ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ‘ଅଖ୍ବାରନାମା’ର ସାମ୍ବାଦିକ ଶେଖ୍ ରିୟାଜ୍ ମହମ୍ମଦଙ୍କୁ ‘ନାରଦ ସମ୍ମାନ’, ହୃଦୟକୃଷ୍ଣ ସାମନ୍ତରାୟଙ୍କୁ ‘ଗୋପବନ୍ଧୁ ସେବା ସମ୍ମାନ’, ଡଃ. ନୀଳାଦ୍ରି ବିହାରୀ ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ‘ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପରିବେଶବିତ ସମ୍ମାନ’, ସନ୍ତୋଷ କୁମାର ନାୟକଙ୍କୁ ‘ଯୁବ ପ୍ରତିଭା ସମ୍ମାନ’, ପ୍ରଭାକର ମହାପାତ୍ରଙ୍କୁ ‘ଜ୍ୟୋତିର୍ବିଦ୍ ପଠାଣି ସାମନ୍ତ ସମ୍ମାନ’, କବି ଜୟକୃଷ୍ଣ ସାହୁ, ଶମ୍ଭୁନାଥ ଦାଶ, ଦାମୋଦର ସେନାପତି, ସୁରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ଜେନା, ଦିଲୀପ କୁମାର ତ୍ରିପାଠୀ, ସନତ କୁମାର ଭୋଇ, ଶଙ୍କର୍ଷଣ ସ୍ୱାଇଁ, ଡଃ ଚିତ୍ତରଂଜନ ଭୋଇ ଓ କୁମାରୀ ସୃଜନା ସୌରଭା ପ୍ରମୁଖ ୨୦ଜଣଙ୍କୁ ମାନପତ୍ର, ଉପଢୌକନ ଓ ପୁଷ୍ପଗୁଚ୍ଛ ଦିଆଯାଇ ମୁଖ୍ୟଅତିଥି ମନ୍ତ୍ରୀ ଡା. ରାଉତ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ କରିଥିଲେ ।

ଲେଖକ ମହାସଂଘ ପକ୍ଷରୁ ସ୍ମରଣିକା ଉନ୍ମୋଚନ କରାଯିବା ସହିତ ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ସାମନ୍ତଙ୍କ ‘ଅପଶ୍ରୁତି ମୁହୂର୍ତ୍ତ’ ପୁସ୍ତକ ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଲଳିତକଳା ପୀଠର ନୃତ୍ୟଗୁରୁ ମମତା ଶତପଥୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ଓ ଫୋକ୍ ଡ୍ୟାନ୍ସ ପରିବେଷଣ କରାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଶ୍ରୀତମ୍ ଦାସଙ୍କ ଆଧୁନିକ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବେଶ୍ ଆକର୍ଷିତ କରିଥିଲା ।

କବି ପର୍ଶୁରାମ ଦ୍ୱିବେଦୀ ଓ ମନୋରଂଜନ ନନ୍ଦଙ୍କ ଆବାହକତ୍ୱରେ ଏହି କବିତା ପାଠୋତ୍ସବରେ ଚମକଚାନ୍ଦିନୀ ଦାଶ, ସୂର୍ଯ୍ୟ ମହାନ୍ତି, ମିନତୀ ମିଶ୍ର, ବାମଦେବ ସ୍ୱାଇଁ ଓ ଗୋଲକ ବିହାରୀ ନାୟକ ସଂଯୋଜନା କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ୫୨ଜଣ କବି ତାଙ୍କର ସ୍ୱରଚିତ କବିତା ପାଠ କରିଥିଲେ । ଶେଷରେ ସାମ୍ବାଦିକ ପ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ କୁମାର ମହାନ୍ତି ଧନ୍ୟବାଦ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ ।

ଓଡିଶା ଡଟ କମ

Filed Under: ସଭା ସମିତି Tagged With: ଓଡିଆ ଭାଷା, ଲେଖକ, ସାହିତ୍ୟ

କନ୍ଧମାଳର ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ଓ ଯେତେ ସବୁ ଅନ୍ଧାରର ଗପ

May 21, 2015 by News Bureau Leave a Comment

କନ୍ଧମାଳର ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ଓ ଯେତେ ସବୁ ଅନ୍ଧାରର ଗପ

କେଦାର ମିଶ୍ର

ତାର ଗୋଟେ ଗପ ଖାତା ଅଛି । ସେ ଗପ ଲେଖେ, ତା ନିଜ ଭାଷାରେ । ତା ଭାଷା ବଣ ଡଙ୍ଗରର ସ୍ୱର ପରି । ସ୍ପଷ୍ଟ, ଗଭୀର ଓ କଳ୍ପନାପ୍ରବଣ । ସାରା ଦିନ ଖଟଣୀ ଖଟିଖଟି ସଞ୍ଜ ହେଲେ ସେ କାଗଜକଲମ ଧରି ଚୁପ୍‍ଚାପ୍‍ ବସିଯାଏ । ନିଜେ ନିଜେ ଗପର ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଖୋଜେ ।

Okay Snap 1ସେ ଚରିତ୍ରମାନେ ତା ଗାଁ ପାଖ ଜଙ୍ଗଲୀ ଅନ୍ଧାରରୁ କ୍ରମେ କ୍ରମେ ଓହ୍ଲେଇ ଆସନ୍ତି । ସେ ମନେପକାଏ ତା ଜେଜେ ମା’ର ପାକୁଆ ମୁହଁ । ସେ ପାକୁଆ ପାଟିରେ ଅସରନ୍ତି ଗପର ଭଣ୍ଡାର । ସେଠି ଗପ ଆଉ ଜୀବନ ହାତ ଧରାଧରି ହୋଇ ଚାଲନ୍ତି । କଳ୍ପନା ଓ ବାସ୍ତବତା ଭିତରେ ବିଶେଷ କିଛି ଫରକ ନଥାଏ ।

ସେ ଜୀବନକୁ ଯେମିତି ଦେଖେ ସେମିତି ଗପ ଲେଖେ । ଗପ ଲେଖିଲେ ଛପା ହେବ, ସେ ଗପ ସବୁକୁ ନେଇ ବହି ବାହାରିବ, ତା ଫଟୋ ଖବରକାଗଜରେ ବାହାରିବ- ଏତେ କଥା ସେ ଜାଣିନଥାଏ ।

ନିଜ ସରଳ ଅନ୍ଧାର ଭିତରେ ଗପର ଜୀବନଟି ସେ ବଞ୍ଚୁଥାଏ । ନିଜ ପ୍ରତିଭା ଓ କଳ୍ପନା ପ୍ରତି ଆଦୌ ସଚେତନ ନଥିବା ଆଦିବାସୀ ଝିଅଟି ଜାଣେନାହିଁ ଯେ ସେ ତା ସମାଜ ଓ ସମୟ ପାଇଁ ଏକ ବିପ୍ଲବ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ପୁରୁଣା ସ୍ମୃତି ଓ କଳ୍ପନାରୁ ସେ ଯେଉଁ ଗପ ସବୁ ଛାଣି ଆଣିଛି ସେ ଗପ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ତା ନିଜ ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରାଣ ସ୍ପନ୍ଦନ ପାଲଟିଯିବ ।

ଆଜି ନହେଲେ କାଲି ସାହିତ୍ୟର ମୁରବୀମାନେ ସ୍ୱୀକାର କରିବେ ଯେ ଏମିତି ଗପ ସହରରେ ରହି ଲେଖାଯାଇପାରେନା । ଗପର କାରିଗରୀ ଓ କଳାକୌଶଳ କେବଳ ବହି ପଢ଼ିଲେ ଆସେ ନାହିଁ, ଏହା ଆସେ ଜୀବନର ଗଭୀର ଅନୁଭବରୁ । ଜୀବନର ଅନ୍ଧାର ଓ ବାଟଭୁଲା ଦୁଃଖ ଭିତରେ ଗପ ତିଆରି ହୁଏ । ସେ ଗପ ତିଆରି କରୁଥିବା ଝିଅଟିର ନାଁ ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ।

ନାମ – ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ, ଠିକଣା – ସେବାଭାରତୀ, ତୁମୁଡିବନ୍ଧ, କନ୍ଧମାଳ, ବୃତ୍ତି – ଘରକାମ କରୁଥିବା ଜଣେ ସାଧାରଣ ଝିଅ । ସକାଳୁ ଉଠି ଝାଡୁ କରିବା, ବାସନବର୍ତ୍ତନ ମାଜିବା, ରୋଷେଇ କରିବା, ଅଳିଆ ସଫା କରିବା ଓ ଦିନସାରା ଖଟିବାରେ ତା ଦିନ ସରିଯାଏ । ଦେଖିବାକୁ ନହନହକା ପତଳା, ବୟସ ଲାଗେ ୨୦ ରୁ କମ୍‍ ।

ଅସଲରେ କେବେଠୁ ତାର ବାହାଘର ସରିଛି । ତା ବର ମରିଯାଇଛି ଗୋଟେ ଅଜଣା ରୋଗରେ । ଛୋଟଛୋଟ ପିଲାଙ୍କୁ ନେଇ ନିଜ ସଂସାର ଚଳାଇବାକୁ ସେ ଚାକିରୀ କରୁଛି ସେବାଭାରତୀ ନାମକ ଏକ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଙ୍ଗଠନରେ । ବାସନ୍ତୀ ସହିତ ସେଠି ମୋର ଦେଖା ।

ଏତେ ଚୁପ୍‍ଚାପ୍‍ ଝିଅ ଯେ ତାକୁ ଦେଖିଲେ ଲାଗିବ, ଯେମିତି ସବୁ ନିରବତା ତାରି ଆଖିରେ ଠୁଳ ହୋଇଛନ୍ତି । କେମିତି ଗୋଟେ ଉଦାସ ଓ ସ୍ଥିର ତାର ଆଖି ଦୁଇଟି । କାମ କରୁ କରୁ ଟିକିଏ ସମୟ ପାଇଲେ ବହି କି ଖାତା ଧରି ସେ ବସି ଯାଉଛି । ମୋର କୌତୁହଳ ବଢ଼ିଲା । କିଏ ଏଇ ଝିଅଟି ? କରେ କ’ଣ ? କ’ଣ ସବୁ ଲେଖୁଛି ?

ଏସବୁ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ମିଳିଲା ବିଶିଷ୍ଟ ଲୋକତତ୍ତ୍ୱବିତ୍‍ ତଥା କନ୍ଧମାଳର ଜନଜୀବନକୁ ନେଇ ବେଶ୍‍ ତତ୍ପରତାର ସହ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିବା ଐତିହାସିକ ରଘୁନାଥ ରଥଙ୍କ ଠାରୁ । ରଘୁ ବାବୁ ବାସନ୍ତୀ ବିଷୟରେ ଯାହା ସବୁ କହିଲେ, ତାହା କୌଣସି କାହାଣୀଠାରୁ କମ୍‍ ନୁହେଁ ।

କନ୍ଧମାଳର ଅନ୍ଧାର ଭିତରେ ବାସନ୍ତୀର ପ୍ରତିଭା ଓ କଳ୍ପନା ସତେ ଯେମିତି ଏକ ଅମଉଳା ଫୁଲ । ନିଜ ଜୀବନ ଓ ଦୁଃଖକୁ ନେଇ କୁଇ ଭାଷାରେ ଗପ ଲେଖୁଥିବା ବାସନ୍ତୀ ସମକାଳୀନ ସାହିତ୍ୟ ଜଗତରେ ଏକ ବିରଳ ବିସ୍ମୟ ।

କୁହୁକ ନଦୀର ତୀରେ :

ମୋର ମନେପଡୁଛି ବାସନ୍ତୀ ସହ ମୋର ଦେଖା ହୋଇଥିଲା ପ୍ରାୟ ୪ ବର୍ଷ ତଳେ । କନ୍ଧମାଳ ଦଙ୍ଗାର ପ୍ରାୟ ବର୍ଷେ ପରେ । ପ୍ରମୋଦ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ସେବା ଭାରତୀ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଏକ ତାଲିମ୍‍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ମୁଁ ଯାଇଥାଏ । ସେଠି ବାସନ୍ତୀ ସହ ପ୍ରଥମ ଦେଖା ।

ସେତେବେଳେ ତାର ଗପ ଲେଖାଖୁବ୍‍ ଜୋର୍‍ରେ ଚାଲିଥାଏ । ରଘୁନାଥ ରଥ ତାର ଗପ ସବୁକୁ କୁଇରୁ ଓଡିଆକୁ ଅନୁବାଦ କରୁଥାନ୍ତି । ମୁଁ ବାସନ୍ତୀକୁ ପଚାରିଥିଲି, ‘ତମେ ଗପ ଲେଖିଲ କେମିତି ? ବାସନ୍ତୀର ଉତ୍ତର ଥିଲା ଗପ ବୋଇଲେ କିସ ଆଜ୍ଞା ? ମୁଁ ମୋ ବୁଢ଼ୀ ମା ପାଖରୁ ଯାହା ଶୁଣିଥିଲି ଓ ଗାଁ ଲୋକ ଯାହାସବୁ କୁହନ୍ତି ତାକୁ ଲେଖି ପକେଇଛି ।’ ସତରେ ବାସନ୍ତୀର ଗପରେ କୌଣସି ଖାଦ ନାହିଁ । ସବୁଗୁଡିକ ନିର୍ମଳ ଜୀବନ ।

କନ୍ଧମାଳର ପାଣି, ପବନ, ଝୋଲା, ଡଙ୍ଗର୍‍, ମାଣ୍ଡିଆ କ୍ଷେତ, ହଳଦୀ ପତ୍ର, ବଣଭାଲୁ, ଶୁଆ, ବାଘ, ହାତୀ ଓ ମଣିଷମାନେ ତା ଚରିତ୍ରର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ । ତା ଗପରେ ଶାଗୁଣାଟିଏ ଛୋଟ ପିଲାକୁ ମା ପରି ପାଳିପାରେ । ଦୂର ଗାଁରୁ ବିସ୍କୁଟ୍‍ କିଣି ଆଣିଦେଇପାରେ । ଏମିତି ବି ହେଇପାରେ ଯେ କନ୍ଦମୂଳ ଲତା ତଳେ ସାନ ଝିଅଟେ ଜନ୍ମ ହେଇପାରେ । ଝୁଡଙ୍ଗ ବିଡା ଭିତରୁ ହଠାତ୍‍ ଝିଅଟେ ଡେଇଁପଡି ଘର ଓଳେଇବା ଆରମ୍ଭ କରିପାରେ । ବଡ ଅଦ୍ଭୁତ ଗପର ଗଢ଼ଣ । ବଡ ବିଚିତ୍ର ଚରିତ୍ରମାନଙ୍କର ଗତି । ସବୁ ଗପର ଶେଷରେ ଏକ ଚମକ୍‍ପ୍ରଦ ପରିସମାପ୍ତି ।

ଆଧୁନିକ ପୃଥିବୀର ସାହିତ୍ୟରେ ଏପ୍ରକାର ଗପକୁ କୁହୁକ ବାସ୍ତବତା ବା ମ୍ୟାଜିକ୍‍ ରିୟାଲିଜିମ୍‍ର ଗପ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଲାଟିନ୍‍ ଆମେରିକାର ମହାନ୍‍ କଥାଶିଳ୍ପୀ ତଥା ନୋବେଲ୍‍ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା କଥାକାର ଗାବ୍ରିଏଲ୍‍ ଗାର୍ସିଆ ମାକ୍ୱେର୍ଜ୍‍ଙ୍କ ଲିଖନ ଶୈଳୀ ଏପ୍ରକାର ।

ମାକ୍ୱେର୍ଜ୍‍ଙ୍କ ଗଳ୍ପର ଧାରାରେ କୁହୁକ ଯେତିକି ଜୀବନର ବାସ୍ତବତା ସେତିକି । କୁହୁକ ବାସ୍ତବତାକୁ ନେଇ ଗପ ଲେଖିଥିବା ଅନେକ ବଡ ବଡ ଲେଖକଙ୍କୁ ଆମେ ଜାଣିଛୁ । ଯେମିତି ଜର୍ଜ ଲୁଇବୋରେ ବା ଲୋସା । ଏମାନେ ବଡ ବଡ ଲେଖକ ବହୁ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି ।

ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ଏମାନଙ୍କ ଆଗରେ କୁଟାଖିଅଟିଏ ମାତ୍ର । ଅଥଚ ସାହିତ୍ୟର ମାପ କାଠିରେ ଲାଗିପାରେ ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ଏମାନଙ୍କ ସମଗୋତ୍ରୀୟ । ଲାଟିନ୍‍ ଆମେରିକାର ଜନଜାତି ଓ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନକାହାଣୀ ଆଧାରରେ ଯେଉଁ କୁହୁକ ବାସ୍ତବତା ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା, ତାହା ଓଡିଶାର କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲାରେ ଗୋଟେ ଅଲଗା ରୂପ ନେଇ ବଢ଼ି ଉଠୁଛି ।

ଏଠି ସାହିତ୍ୟ ବୌଦ୍ଧିକତାର କଳାକୌଶଳ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏଠି ସାହିତ୍ୟ ହେଉଛି ଜୀବନର ଏକୁଟିଆ ଓ ନିଛାଟିଆ ସ୍ୱର ଲିପି । ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ହୁଏତ ମାକ୍ୱେର୍ଜ୍‍ ନୁହଁନ୍ତି । ହେଲେ ସାହିତ୍ୟରେ ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀର ଏକ ନିଜସ୍ୱ ସ୍ୱର, ଶୈଳୀ ତଥା ପରିଚୟ ରହିଛି । ଏପରିକି ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟର ବିଶିଷ୍ଟମାନଙ୍କ ଗହଣରେ ବାସନ୍ତୀ କେବେ ଆସି ବସେ ନାହିଁ । ତାକୁ ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟିକମାନେ ଜାଣି ବି ନଥିବେ ।

ଇତିମଧ୍ୟରେ କେବେ କେମିତି ଖବରକାଗଜରେ ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀର ଜୀବନକାହାଣୀ ଓ ତା ଗପର ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଛି । ତାହା କିନ୍ତୁ ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ ।

ଗପ ପରି ଏକ ଜୀବନ :

ବାସନ୍ତୀର ଜୀବନ କାହାଣୀ ଗପଟିଏ । ସେ ସାଧାରଣ କୁଇ ଝିଅଟିଏ ହୋଇ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା । ତା ଜେଜେ ବାପାଙ୍କର ତିନୋଟି ସ୍ତ୍ରୀ । ତା ମଝିଅାଁ ଜେଜେ ମା’ ଭାରି ସୁନ୍ଦର ଗପ କହୁଥିଲା । ବାସନ୍ତୀ କହେ, ‘ଏବେ ବି ତାର ଗପ ସବୁ ସେଇ ମଝିଆ ଜେଜେ ମାର ଦାନ ।’ ବାସନ୍ତୀ କିନ୍ତୁ ଚାହୁଁଥିଲା ପାଠ ପଢ଼ିବ ।

ଗାଁ ପାଖରେ ସ୍କୁଲ ନଥିଲା । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପରେ ତାର ପାଠପଢ଼ା ବନ୍ଦ ହେଲା । ଟିକିଏ ବଡ ହେବାରୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ସଙ୍ଗଠନରେ ତାକୁ କାମ ମିଳିଲା । ସେହିଠି ଦେଖାହୁଏ ବାସନ୍ତୀର ଜୀବନସାଥୀ ସହ । ସେହି ସଙ୍ଗଠନର ତାଙ୍କ ନିଜ ଜାତିର ପିଲାଟିଏ ତାକୁ ଭଲପାଇଲା ।

ତେବେ କୁଟିଆ କନ୍ଧ ପ୍ରଥା ଅନୁଯାୟୀ ଝିଅକୁ ପୁଅ ଉଠେଇ ନେଲେ ଯାଇ ବାହାଘର ହେବ । ପିଲାଟି ବାସନ୍ତୀ ପ୍ରତି ଯେତିକି ଦୂର୍ବଳ ବାସନ୍ତୀ ପ୍ରେମ ପ୍ରତି ସେତିକି ଅନାସକ୍ତ । ବାସନ୍ତୀ ସେ ପିଲାକୁ ବିଲ୍‍କୁଲ୍‍ ଧରାଛୁଅାଁ ଦେଉନଥିଲା । ସେ ଯେତେ ଚେଷ୍ଟା କଲେ ମଧ୍ୟ ବାସନ୍ତୀ ତାକୁ ବାହାହେବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ଦେଉନଥିଲା ।

ବହୁ ପରିଶ୍ରମ ଓ ଅପେକ୍ଷା ପରେ ବାସନ୍ତୀ ମାନିଲା । ବାହାଘର ହେବାର ଅଳ୍ପ କେଇ ବର୍ଷ ପରେ ବାସନ୍ତୀର ବର ଏକ ଅଜଣା ରୋଗରେ ମୃତୁ୍ୟବରଣ କଲା । ତା ପରଠୁ ବାସନ୍ତୀ ଏକାକୀ । ନିଜ ଜୀବନ ପାଇଁ ଜୀବିକା ବାଛିବା ସହିତ ସେ ଜୀବନସାଥୀ ଭାବରେ ବାଛିନେଲା ଗପ ଲେଖିବାର ପ୍ରବଣତାକୁ । ସେ ଗପ ଲେଖିଲା ଓ ଲେଖି ଚାଲିଲା ।

ତା ଗପ ଲେଖିବାର ଆଗ୍ରହ ଦେଖି ସେବାଭାରତୀର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ପ୍ରମୋଦ ପଟ୍ଟନାୟକ ତାକୁ ଉତ୍ସାହ ଦେଲେ । ଦିନ ଆସିଲା ବାସନ୍ତୀର ଗପ ବହିଟେ ହୋଇ ପ୍ରକାଶ ପାଇବାର ଯୋଜନା ଚାଲିଲା ।

ବାସନ୍ତୀର ଗପଖାତା :

ଗପ ଶୁଣୁଶୁଣୁ ବାସନ୍ତୀ ନିଜେ କେତେବେଳେ ଗପଟିଏ ହେଇଗଲା ତାହା ତାକୁ ବି ଜଣାନଥିଲା । ସେ ଯେଉଁ କଳ୍ପନାର କାହାଣୀ ସବୁ ଶୁଣିଥିଲା ସେ କାହାଣୀ ସବୁ ତା ଜୀବନରେ ଗୋଟି ଗୋଟି ହୋଇ ସତ ହେବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । କାହାଣୀରେ ଅଦ୍ଭୁତ, ବିଚିତ୍ର ଓ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଲାଗୁଥିବା ଚରିତ୍ରମାନେ ତାର ଦୁଃଖକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବାଗରେ କହିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ ।

ସେ ଗପସବୁ ଗୋଟିଏ ଲମ୍ବା ଖାତାରେ ଟିପା ହୋଇ ରହିଲା । ଗପ ସବୁ ଲେଖା ହେଉଥିଲା ତା ନିଜ ଭାଷାରେ । ବାସନ୍ତୀର ନିଜ ଭାଷା କୁଇ । ଓଡିଶା ଆଦିବାସୀ ଅଧ୍ୟୁଷିତ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରେ ପଚିଶ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଜନସାଧାରଣ ଏହି ଭାଷା ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ।

ତେବେ ଏହି ଭାଷାକୁ ମାନ୍ୟତା ଦେବା ବା ବୁଝିବା ପାଇଁ ଆମମାନଙ୍କ ସମୟ ନଥାଏ । ଓଡିଆ ଭାଷା ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଆନେ୍ଦାଳନ କରୁଥିବା ଓଡିଶାର ନାମୀଦାମୀ ଲୋକମାନେ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ଯେ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଆହୁରି ଏମିତି କିଛି ଭାଷା ଅଛି ଯେଉଁମାନେ ନିଜର ଅସ୍ତିତ୍ୱକୁ ନେଇ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛନ୍ତି ।

ସେହି ଭାଷାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାନ୍ତାଳି, କୁଇ, ପରଜା ଓ ମୁଣ୍ଡାରୀ ପରି ଜନଗୋଷ୍ଠୀର ଭାଷା ରହିଛି । ମୂଳରୁ ଏମାନଙ୍କୁ ଭାଷା ଭାବରେ ସ୍ୱୀକାର କରିବାକୁ ଆମେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୋହୁଁ । ଉପେକ୍ଷିତ ମଣିଷର ଭାଷାରେ ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ନିଜର ଗପ ଲେଖିଛନ୍ତି ।

ଏହି ସବୁ ଗପକୁ ଓଡିଆରେ ଅନୁବାଦ କରି ଏପ୍ରିଲ୍‍ ୨୦୧୧ରେ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ବାସନ୍ତୀର ପ୍ରଥମ ଓ ଏକମାତ୍ର ବହି ‘କୁଟିଆ କନ୍ଧ ଲୋକକାହାଣୀ’ । ଜଣେ ସାଧାରଣ ଆଦିବାସୀ ଝିଅର ଗପ ବହିକୁ ନେଇ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ କିଛିଟା ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ।

ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଦ ଇଣ୍ଡିଆନ୍‍ ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍‍ , ଦ ହିନ୍ଦୁ ଭଳି ଖବରକାଗଜ ବାସନ୍ତୀର ସାହିତ୍ୟିକ ପ୍ରତିଭା ବିଷୟରେ ଆଲେଖ୍ୟ ଛାପନ୍ତି । ତଥାପି ଆମ ସାହିତ୍ୟର ମଙ୍ଗୁଆଳମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ଉପରେ ପଡେ ନାହିଁ । ଉଚ୍ଚପଦବୀ, ମୋଟା ବେତନ ଓ ମହାର୍ଘ ପୁରସ୍କାର ପାଉଥିବା ଲେଖକମାନଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ଆମ ସାହିତ୍ୟ ଏତେ ଅନ୍ଧ ଯେ ସେଠି ଜଣେ ସାଧାରଣ କୁଇ ଭାଷାଭାଷୀ ଝିଅର ପ୍ରତିଭାର କିଛି ମୂଲ୍ୟ ନାହିଁ ।

ବେବି ହାଲ୍‍ଦାର ଓ ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ :

ପ୍ରାୟ ସାତ ଆଠ ବର୍ଷ ତଳେ ବଙ୍ଗଳା ଓ ହିନ୍ଦୀ ସାହିତ୍ୟରେ ଏକ ଚର୍ଚ୍ଚିତ ନାଁ ଥିଲେ ବେବି ହାଲ୍‍ଦାର । ଜଣେ ସାଧାରଣ ଗୃହ କର୍ମଚାରୀ (ଯାହାକୁ ଅବଜ୍ଞା ସୂଚକ ଭାବରେ ଆମେ ଚାକରାଣୀ ବୋଲି କହିଥାଉ) ଭାବରେ କାମ କରୁଥିବା ବେବି ହାଲ୍‍ଦାରଙ୍କ ଜୀବନକାହାଣୀ ସାରା ଦେଶରେ ଗଭୀର ଆଲୋଡନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା ।

ବେବି ନିଜ ଜୀବନର ବ୍ୟଥା ଓ ବେଦନାକୁ ଅକପଟ ତଥା ସରଳ ଭାଷାରେ ଲେଖିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଆତ୍ମଜୀବନୀ ‘ଆଲୋ ଅନ୍ଧାରି’ ସର୍ବାଧିକ ବିକ୍ରି ହୋଇଥିବା ପୁସ୍ତକ ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଥିଲା । ତା’ପରଠୁ ବେବି ଦେଶର ପ୍ରମୁଖ ସାହିତ୍ୟ ଉତ୍ସବ ଓ ସାହିତ୍ୟ ସଙ୍ଗଠନଗୁଡିକରେ ବେଶ୍‍ ଆକର୍ଷଣ ପାଲଟିଥିଲେ ।

ଓଡିଶାର ଏକ ନାମୀ ପ୍ରକାଶନ ସଂସ୍ଥା ବେବିଙ୍କର ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ସେହି ସମାନ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଓ ପ୍ରତିଭା ଥାଇ ମଧ୍ୟ ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ ଓଡିଶାରେ ଅବହେଳିତ । ବାସନ୍ତୀଙ୍କର ସମସ୍ୟା ହେଉଛି ସେ କନ୍ଧମାଳର ବାସିନ୍ଦା ଓ ଜନଜାତିର ପ୍ରତିନିଧି ।

ସମାଜରେ ଅବହେଳିତ ବର୍ଗ ଉଚ୍ଚାଙ୍ଗ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବେ ବୋଲି ଆମର ବ୍ରାହ୍ମଣବାଦୀ ମଗଜରେ ବିଶ୍ୱାସ ଜନ୍ମେନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀଙ୍କୁ ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ବା ସାହିତ୍ୟ ଉତ୍ସବମାନଙ୍କରେ ସାମିଲ୍‍ କରିବାର ଚିନ୍ତା ମଧ୍ୟ ଆମେ କରିପାରୁ ନାହୁଁ । ବାସନ୍ତୀ ସାହିତ୍ୟକୁ ନେଇ ନିଜେ କୌଣସି ଅଭିଳାଷପୋଷଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।

ସେ ନିଜେ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ସେ ଯାହା ଲେଖୁଛନ୍ତି ତାହା ସାହିତ୍ୟ କି ନୁହଁ । ନିଜ ଜୀବନକୁ କାଗଜକଲମରେ ଉତ୍ତାରି ଦେବାର ପ୍ରବଣତାରୁ ତାଙ୍କର ଗପ ଜନ୍ମ ନେଇଛି । ସେ ଗପ ଉଚ୍ଚାଙ୍ଗ ସାହିତ୍ୟ ହେଉ କି ନହେଉ ତାହା ଜୀବନର ସାହିତ୍ୟ ନିଶ୍ଚୟ । ସେହି ସାହିତ୍ୟକୁ ଯେଉଁ ଜାତି ଅସ୍ୱୀକାର କରେ ସେ ଜାତିର ସାହିତ୍ୟ ଯେତେ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ସମ୍ପନ୍ନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଣହୀନ । ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀଙ୍କର ଗପ ଓଡିଆ ଜନଜୀବନରେ ଏକ ନୂଆ ଆନେ୍ଦାଳନର ଆଭାସ ।

ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀଙ୍କ ଦୁଇଟି ଗପ

କନ୍ଦାର ଝିଅ ଜନମ

ଗୋଟିଏ ଗାଁ ଥିଲା । ସେହି ଗାଁରେ ଗୋଟିଏ ବହୁତ ଗରିବ ଲୋକ ଥିଲା । କେତେ ଚାଷ କଲେ ମଧ୍ୟ ଫସଲ ହେଉନାହିଁ । ଖାଲି କନ୍ଦା ଫଳମୂଳ ଖାଇ ବଞ୍ଚୁଥିଲା । କାମ ନକଲେ ଖାଇବାକୁ ମିଳେନାହିଁ । ସେହିଦିନ ଉପାସରେ ରହିଥିଲେ ।

ପୁଅର ନାଁ ସୁଧୀର । ବାପା, ମା’ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯାଆନ୍ତି । ସୁଧୀର ଘରେ ରହେ । ଦିନେ ବାପା ମା’ ଜଙ୍ଗଲକୁ କନ୍ଦା ଖୋଳିବାକୁ ଗଲେ । ଚାରିଆଡେ ଖୋଜାଖୋଜି କଲେ । କନ୍ଦା କେଉଁଠି ବି ପାଇଲେ ନାହିଁ । ରାତି ହୋଇ ଆସିଲା । ସେ ଆଉ ଘରକୁ ଗଲେ ନାହିଁ । ସେହି ଜଙ୍ଗଲରେ ହିଁ ଶୋଇଲେ ।

ସକାଳ ହେଲା ପୁଣି କନ୍ଦା ଖୋଜିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ସୁଧୀର ଭାରିବ୍ୟସ୍ତ , ବପା ମା ଆସିଲେ ନାହିଁ କାହିଁକି ? ଆହୁରି ସକାଳ ହେଲା କନ୍ଦା ଖୋଜିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଗୋଟିଏ ଗଛରେ ଲଟା ମାଡିଛି ବୋଲି ତାର ସ୍ତ୍ରୀକୁ ଡାକିଲା । ଆଉ ଖୋଳିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଖୋଳୁ ଖୋଳୁ କନ୍ଦା ବାହାରିଲା ।

କନ୍ଦାକୁ ବାଡିରେ କାଢ଼ୁଛି । କନ୍ଦା କହୁଛି ମାଆ ମୋତେ ଧିରେ ଧିରେ କାଢ଼େ ମୋତେ କାଟୁଛି । ତାର ସ୍ତ୍ରୀ ଅଧା ବାଟଯାଏ ଗଲା । ମଲେ ମରିବା ଚାଲ ବୋଲି କହିଲା । ଆହୁରି ସେମାନେ କାଢ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲେ ।

ମୋତେ ଘର ଭିତରେ ରଖିବୁ କାହାକୁ ଦେଖେଇବ ନାହିଁ । ଯେତେବେଳେ କବାଟ ଠକ୍‍ ଠକ୍‍ କରିବି ସେତେବେଳେ କବାଟ ଖୋଲିବ ବୋଲି କହିଲା । କିଏ ନଯିବା ଘରେ ବନ୍ଦ କରିବ ବୋଲି କହିଲା । କାମ କରିବାକୁ ଗଲେ ସେତେବେଳେ ଆମ୍ବ ଟାଙ୍କୁ ବାଡେଇବାକୁ ଲାଗିଲେ ।

ଏମିତି ସାତଦିନ ବିତିଗଲା । କନ୍ଦା ଆଣିଥିବା ବାର ପହଞ୍ଚିଲା । ଦିନ ୧୨ ଘଣ୍ଟା ହେଲା କବାଟ ଠକ୍‍ ଠକ୍‍ ହେଲା । ପୁଅ ଭୋକରେ ବଖରାରେ ଶୋଇପଡିଥିଲା । ପୁଅ ପାଣି ପିଇବି ବୋଲି ଚଟ୍‍କିନା ଉଠି ପଡିଲା । ଆମ ଘରେ କବାଟ ଠକ୍‍ ଠକ୍‍ କରି କିଏ ବାଡଉଛି ବୋଲି ପଚାରିଲା ।

କବାଟ ଖୋଲି ଦେଖିଲା ବେଳକୁ ଲଣ୍ଠନ ପରି ଜଳୁଛି । ପୁଅ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ଧାଇଁଗଲା । ଆଉ ପୁଣିଥରେ ଘରକୁ ଗଲା । ଘର ଭିତରେ ଦେଖିଲା ବେଳେ ଗୋଟିଏ ଝିଅ ଠିଆ ହୋଇଛି । ପୁଅ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ଘର ଭିତରେ ପଶିଲା । ହେ ପ୍ରଭୁ ଆପଣ କୁଆଡୁ ଆସିଲ ବୋଲି ପଚାରିଲା ।

ଝିଅ କହିଲା ତମ ମାଙ୍କୁ ପଚାର । ମା ଏହି ଝିଅକୁ କୁଆଡୁ ଆଣିଛ ବୋଲି ପଚାରିଲା । ମାଆ ବାପା କନ୍ଦା ରଖିଥିବା ଘରକୁ ଧାଇଁଲେ । ଘର ଭିତରେ ଗୋଟିଏ ଝିଅ ବସିଛି । ସେହି ଝିଅ ଲାଜରେ ମୁହଁ ପୋତିଲା । ଘୁରି ଚାରିଆଡେ ଅନେଇଲା ବେଳେ ସୁନାର ବାସନକୁସନ, ଧନସମ୍ପତ୍ତି ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଛି ।

ସେ ସବୁ ଜିନିଷପତ୍ର ଦେଖି ବଡ ଖୁସିରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ହେଲେ । ମାଆ ଆଜିଠୁ ତୁମର କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହେବନାହିଁ । ଖାଇପିଇ ଖୁସିରେ ରୁହନ୍ତୁ । ସେଠୁ ତିନିଜଣଯାକ ହସି ହସି ଖୁସିରେ ଚଳିଲେ । ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଦେଖି ଆମର ଭୋକଶୋଷ ଜମା ନାହିଁ । ଭଲ ଖାଦ୍ୟ ମିଳିଲା । ଦିନେ ମା ବାପା ସୁଧୀର କୁଆଡେ ବୁଲିବାକୁ ଯାଇଥିଲେ । ସେହି ସମୟରେ ଜଣେ ରାଜା ମାଗିବାକୁ ଯାଉଥିଲେ ।

ଭିକ୍ଷା ନେବା ସମୟରେ ହାତ ଧରିକି ଘୋଡାରେ ବସେଇକି ନେଇଗଲେ । ସେମାନେ ଘରକୁ ଫେରି ଦେଖିଲା ବେଳେ ଆଉ ସୁଧୀର ବୋହୁ ନାହିଁ । ଚାରିଆଡେ ଖୋଜାଖୋଜି ଚାଲିଲା କୁଆଡେ ହେଲେ ପାଇଲେ ନାହିଁ । ପାରା ଗୋଟିଏ ପୋଷିଥିଲେ । ଗୋଟିଏ ଘରେ ସେହି ଝିଅ କାନ୍ଦିାବରେ ଲାଗିଲା । ପାରା ସେହି ଘରକୁ ଗଲା ସମସ୍ତଙ୍କୁ କହିଲା ସେଥିପାଇଁ ସମସ୍ତେ ମିଶିକି ଗଲେ । ସେ ଘିଅକୁ ଧରି ଆସି ଖୁସିରେ ରହିଲେ ।

ଝୁଡୁଙ୍ଗ

ଗୋଟିଏ ଗାଁରେ କିଛି ପରିବାର ବାସ କରୁଥିଲେ । ସେଥି ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ ପରିବାରରେ ବଡ ପୁଅର ନାମ ଲାଡା ବୋଲି ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଲାଡା ନିଜ ପରିବାରର ପେଟପୋଷଣ ନିମନ୍ତେ ଗୁଡିଆ ହାଣିଲା । ସେହି ଗୁଡିଆରେ ନାନା ପ୍ରକାର ଫସଲ ଯଥା- ମକା, ଝୁଡୁଙ୍ଗ, କାନ୍ଦୁଲ ଇତ୍ୟାଦି ଚାଷ କଲା ।

ଲାଡା ଗୁଡିଆରେ ସବୁପ୍ରକାର ଫସଲ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପରେ ଝୁଡୁଙ୍ଗ ବିଡା ବାନ୍ଧି ରଖିଥିଲା । ସେମାନେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ବହୁ, ଝୁଣା, ଲାଖ, କରଡି ଇତ୍ୟାଦି ଫଳମୂଳ ସଂଗ୍ରହ ନିମନ୍ତେ ଯାଆନ୍ତି । ଠିକ୍‍ ଏହି ସମୟରେ ଲାଡା ରଖିଥିବା ଝୁଡୁଙ୍ଗ ବିଡାରୁ ଗୋଟିଏ ଝୁଡୁଙ୍ଗ ଛିଟିକି ପଡି ଘରର ସବୁକାମ ଘର ଝାଡୁ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ରୋଷେଇ, କୁଇରି କୁଟିବା ଏହି ପରି ସମସ୍ତ କାମ କରିସାରୁଥାଏ । ସେମାନେ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଫେରି ଦେଖିଲା ବେଳକୁ ସବୁ କାମ ସରିଯାଇଛି । ଏହା ଦେଖି ସମସ୍ତେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଉଥାନ୍ତି ।

ଏମିତି ବହୁତ ଦିନ ବିତିଗଲା । ଶେଷରେ ଲାଡାର ବାପା, ମା’ ଭାବିଲେ ଯେ ଘରର ସବୁ କାମ କିଏ କରିଛି । ଏହି ସନ୍ଧାନ ସେମାନେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲେ । ବାପା, ମା ଦିନେ ଲାଡାକୁ କହିଲେ ଯେ ତୁ ଆଜି ଆମ ସାଙ୍ଗରେ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଆସିବୁ ନାହିଁ ।

ସେ ସେମାନଙ୍କ କଥାରେ ଏକମତ ହେଲା । ଘର ଭିତରେ ଛକି ରହିଲା ଏବଂ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲା ।ଏହିପରି ଛକିଥିବା ସମୟରେ ଝୁଡୁଙ୍ଗ ଝିଅ ବାହାରି ଆସିଲା । ନିଜ କାମ କରିବାକୁ ଆରମ୍ଭ କଲା । ସବୁ କାମ ସରିଲା ପରେ ପୁଣି ଝୁଡୁଙ୍ଗ ଲୁଚିଲା । ଏମିତି ସମୟ ବିତିଗଲା । ଲାଡାର ବାପା, ମା ଘରକୁ ଫେରିବା ସମୟ ହୋଇଗଲା । ଘରେ ବାପା, ମା ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ଲାଡା ଯାହା ଦେଖିଥିଲା ସେହି ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କଲା । ଏହା ଶୁଣି ସେମାନେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲେ ।

ସେହି ଝୁଡୁଙ୍ଗ ଝିଅର କାର୍ଯ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ଇଛା କଲେ ଓ ଛକି ବସିଲେ । ସେ ଝିଅକୁ ଜଣା ନଥିଲା ଯେ ତାକୁ ସମସ୍ତେ ଦେଖୁଛନ୍ତି । ସେ ଯେମିତି ବାହାରି କାମ କରୁଥିଲା ଠିକ୍‍ ସେହି ପରି ସେ ଦିନ ମଧ୍ୟ ସବୁ କାମ କଲା । ଏହାପରେ ଲାଡା କହିଲା ଯେ ମୁଁ ସେହି ଝିଅକୁ ବାହା ହେବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଏହା ଶୁଣି ବାପା, ମା ବ୍ୟସ୍ତ ହେଲେ । କହିଲେ ଏମିତି ଝିଅକୁ ତୁ କେମିତି ବାହା ହେବୁ ?

ସେ ଉପାୟ ପାଞ୍ଚିଲା ଏବଂ ବାପା, ମା’ଙ୍କୁ କହିଲା ଯେ ତୁମେ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯାଅ । ମୁଁ ଘରେ ରହିବି । ଏହା ଶୁଣି ସେମାନେ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଚାଲିଗଲେ । ଲାଡା ପୂର୍ବ ପରି ଛକି ବସିଲା । ସେ ଝିଅ କେଉଁଠି ବାହାରୁଛି ତାହା ନିରୀକ୍ଷଣ କଲା ।

ଏହାପରେ ସେ ଝୁଡୁଙ୍ଗ ଚୋପା ସବୁ ପୋଡିଦେଲା । ଝିଅଟି ବାହାରି ଆସିଛି । ବାପା, ମା’ଙ୍କର ଆସିବା ସମୟ ହେଇଗଲାଣି । ଏହାପରେ ସେମାନେ ଘରେ ପହଞ୍ଚି ଦେଖିଲେ ଯେ ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦରୀ ଝିଅ ତାଙ୍କ ଘରେ ଅଛି । ବାପା, ମା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ ଏବଂ ଖୁସି ମଧ୍ୟ ହେଲେ । ଶେଷରେ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ବାହା କରେଇ ପରିବାରରେ ସମସ୍ତେ ମିଶି ରହିଲେ ।

ଫୋନ୍‍ : ୯୪୩୭୧୫୪୪୪୫

Filed Under: ସାହିତ୍ୟ Tagged With: କନ୍ଧମାଳ, ବାସନ୍ତୀ ମାଝୀ, ସାହିତ୍ୟ

ହଳଧର ନାଗ କବିତାର ମନ୍ତ୍ରସିଦ୍ଧ ଋଷିପୁତ୍ର

May 12, 2015 by News Bureau 1 Comment

କେଦାର ମିଶ୍ର

ପୃଥିବୀ ଓ ଚନ୍ଦ୍ରମା ଦୁଇ ଭାଇଭଉଣୀ । ପୃଥିବୀ ଅପରୂପା ସୁନ୍ଦରୀ । ଯୌବନପ୍ରାପ୍ତି ପରେ ପୃଥିବୀ ପ୍ରେମରେ ପଡିଗଲେ । ସମୟ ଓ ପୃଥିବୀର ପ୍ରଣୟ କାହାଣୀ ଗଡି ଚାଲିଲା ଗୋପନରେ । ଭଉଣୀର ପ୍ରଣୟ କାହାଣୀ ବିଷୟ ନଜାଣି ଚନ୍ଦ୍ରମା ଦିନେ ଦେବ ସଭାରେ ପ୍ରସ୍ତାବ କଲେ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ପୃଥିବୀ ସହ ଦେବରାଜ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପରିଣୟ ପାଇଁ ।

ଅସାମାନ୍ୟ ରୂପସୀ ପୃଥିବୀକୁ ବାହା ହେବା ପାଇଁ ଦେବସଭାରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଗଲା । ଏ ଖବର ପାଇବା ମାତ୍ରେ ଭୟ ଓ ଆଶଙ୍କାରେ କାତର ପୃଥିବୀ ଚନ୍ଦ୍ରମାଙ୍କୁ ଝିଙ୍ଗାସ କଲେ ଏବଂ ସେ ସମୟ ସହ ପ୍ରଣୟବଦ୍ଧ ବୋଲି ଜଣାଇଦେଲେ । ବିଚଳିତ ଚନ୍ଦ୍ରମା ଏବେ କରନ୍ତି କଣ ? ଦେବରାଜଙ୍କୁ କହିଲେ, ‘ମହାରାଜ ! ମୋ ସାନ ଭଉଣୀ ଏବେ ମହାକାଳ ପ୍ରେମରେ ପଡିଯାଇଛି ।’ କ୍ରୋଧରେ ଇନ୍ଦ୍ର ନିଜ ବଜ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ସମୟକୁ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ହତ୍ୟା କଲେ ।

Haldhar_Nagପ୍ରିୟତମର ମୃତ୍ୟୁରେ ଶୋକାତୁରା ପୃଥିବୀ ବିଳାପ କରିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ତାଙ୍କ ବିଳାପରେ ଲୋକପିତା ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଆସନ ଟଳମଳ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ବ୍ରହ୍ମା ପୃଥିବୀକୁ ପଚାରିଲେ, ତମେ ରୋଦନ କରୁଛ କାହିଁକି ? ପୃଥିବୀ ତାଙ୍କ ଦୁଃଖ ବୟାନ କଲେ । ଲୋକପିତା କହିଲେ – ‘ମୁଁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ତମ ପ୍ରେମିକକୁ ବଞ୍ଚାଇ ଦେବି ।’

ତା ପରେ ବ୍ରହ୍ମା ତାଙ୍କ କମଣ୍ଡଳରୁ ଅମୃତ ଜଳ ସିଞ୍ଚି ସମୟକୁ ଜୀବନ୍ୟାସ ଦେଲେ । କିନ୍ତୁ ଏ କ’ଣ ? ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ବ୍ରଜାଘାତରେ ସମୟ ଛଅ ଖଣ୍ଡ ହୋଇଯାଇଛି ଏବଂ ଅମୃତ ଜଳ ପାଇଲା ପରେ ସମୟର ଛଅଟି ସ୍ୱରୂପ ପୃଥିବୀକୁ ପ୍ରଣୟ ଭିକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି । ପୃଥିବୀ କହିଲେ, ‘ ଏ କି ଆଚମ୍ବିତ କଥା ? ଜଣେ ନାରୀ ଛଅ ପୁରୁଷଙ୍କ ସହ ଜୀବନ କଟାଇବ କେମିତି ? ବ୍ରହ୍ମା କହିଲେ – ‘ତମେ ବିଚଳିତ ହୁଅ ନାହିଁ । ସେମାନେ ସମୟର ଛଅଟି ସ୍ୱରୂପ – ଛଅଟି ଋତୁ ।’

ଜଣେ ପରେ ଜଣେ ସେମାନେ ତମ ପାଖକୁ ଆସିବେ ଓ ଦୁଇ ମାସ ଲେଖାଏଁ ତମକୁ ଭୋଗ କରିବେ । ସେହି ଦିନଠୁ ଛଅ ଋତୁ କ୍ରମାନ୍ମୟରେ ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠକୁ ଆସନ୍ତି ଓ ପୃଥିବୀ ରାଣୀକୁ ଭୋଗ କରନ୍ତି ।

ଇଏ କାହାଣୀ ନା କବିତା ? କେଉଁ ପୁରାଣରେ ଆପଣ ପଢ଼ିଛନ୍ତି ଏ କାହାଣୀ ? କବିର କଳ୍ପନାରେ ସମୟ ଓ ପୃଥିବୀର କାହାଣୀ ନୂଆ ରୂପେ ଗଢ଼ାଯାଇଛି । ସମ୍ବଲପୁରୀ-କୋଶଳୀ ଭାଷାରେ ରଚିତ ‘ବଛର’ ନାମକ କାବ୍ୟର କାହାଣୀ ଇଏ । କାବ୍ୟର କବି ହେଉଛନ୍ତି ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ହଳଧର ନାଗ ।

କବିର ପ୍ରତିଭା ଓ କଳ୍ପନାର ଏକ ଅପୂର୍ବ ବିଭୂତିର ଅନ୍ୟ ନାମ କବି ହଳଧର ନାଗ । ସମଗ୍ର ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାରେ ଲୋକକବି ଭାବରେ ବିଖ୍ୟାତ ଏଇ କବି ଆମ ସମୟର ଏକ ବିରାଟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ । ଯେଉଁ ସମୟରେ କବିତାର ପାଠକ ଏକ ବିରଳ ପ୍ରଜାତିରେ ପରିଣତ ହୋଇସାରିଛି, ସେହି ସମୟରେ କବି ହଳଧରଙ୍କ କବିତା ଶୁଣିବା ପାଇଁ ହଜାର ହଜାର ଲୋକ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହନ୍ତି ମଞ୍ଚ ଆଗରେ । ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ଧରି କବିତା ତାଙ୍କର ମୁଖସ୍ଥ ଥାଏ । ଆତ୍ମବିଭୋର, କବିତା ବିଭୋର କବିଙ୍କୁ ଶୁଣିବା ପାଇଁ ଯାତ୍ରା ପରି ଗହଳି ଲାଗିଯାଏ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାରେ ।

ହଳଧର ନାଗ, ଦେଖିବାକୁ ଡେଙ୍ଗା, କଳା, ନହନହକା ମଣିଷଟିଏ । ଭାବପ୍ରବଣ ଦୁଇଟି ଆଖି । ବବୁରି ବାଳ ଲମ୍ବି ଯାଇଥାଏ ପଛକୁ । ଅଣ୍ଟାରେ ବେଢ଼ାଇ ହୋଇଥାନ୍ତି ଧଳା ଧୋତିଟିଏ, କାନ୍ଧରେ ଗାମୁଛା, ପାଦରେ ଚପଲ ନଥାଏ । ଦେଖିଲେ ଅତି ସାଧାରଣ ଗାଉଁଲି ମଣିଷଟିଏ । ସାଧାରଣ ଚେହେରା ତଳେ ଏକ ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତିଭାର ଜ୍ୟୋତି ଉଦ୍‍ଭାସିତ ହେଉଥାଏ ତାଙ୍କ ଆଖି ଦିଓଟିରେ ।

ଅତ୍ୟନ୍ତ ନମ୍ର ଏବଂ ବିନୟୀ ସ୍ୱଭାବର କବି ହଳଧର ନାଗଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ଲାଗେନା ତାଙ୍କର ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ ପ୍ରକାଶ ହୋଇଛି ଗ୍ରନ୍ଥ ମନ୍ଦିର ଓ ସମ୍ବଲପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ତରଫରୁ । ତାଙ୍କୁ ନେଇ ‘ବିବିସି’ ତିଆରି କରି ସାରିଛି ଗୋଟିଏ ସିନେମା । ତାଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ନକଲେ ପଶ୍ଚିମଓଡିଶାର କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ହୁଏନା ।

ତାଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ବହୁ ବିଦ୍ୱାନ ହାତଯୋଡି ସମ୍ମାନ କରନ୍ତି । ଅଥଚ ତୃତୀୟ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହଳଧର ନାଗଙ୍କ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଶିକ୍ଷା । ବୃତ୍ତିରେ ସେ ଚନାଚୁରବାଲା । କେବେ କେମିତି ଚାଷ କାମ କରନ୍ତି । ଗାଁ ସ୍କୁଲରେ ଭାରରେ ପାଣି ବୋହି ନିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ କବିତାର ସେ ଏକ ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ଅବତାର ।

କବି ହଳଧର ନାଗଙ୍କ ଜନ୍ମ ୩୧.୦୩.୧୯୫୦ ବରଗଡ ଜିଲ୍ଲାର ଘେଁସ୍‍ ଗାଁରେ । ଘେଁସ୍‍ ପଶ୍ଚିମଓଡିଶାର ଏକ ଐତିହାସିକ ଗାଁ । ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ବ୍ରିଟିଶରାଜ ବିରୁଦ୍ଧରେ ହୋଇଥିବା ସଶସ୍ତ୍ର ଆଂଦୋଳନର ତୀର୍ଥ ଭୂମି ହେଉଛି ଘେଁସ୍‍ । ଏକ ଐତିହାସିକ ଗାଁର ଅତି ସାଧାରଣ ବାଳକଟିଏ ଅସାଧାରଣ ଇତିହାସ ରଚନା କରିବ ଏକଥା ଘେଁସ୍‍ ଗାଁର କେହି କେବେି ବି କଳ୍ପନା କରିନଥିବେ ।

ଲେଖକଙ୍କ ସହ ହଳଧର
ଲେଖକଙ୍କ ସହ ହଳଧର

ଲୋକଗୀତ ଏବଂ ଲୋକନୃତ୍ୟ ପ୍ରତି ପିଲାଦିନରୁ ହଳଧରଙ୍କ ଥିଲା ପ୍ରଚୁର ଆଗ୍ରହ । ରାମାୟଣ, ମହାଭାରତ ଶୁଣି ଶୁଣି ଡାଲଖାଇ, ରସରକେଲି, ଗୁଣୁ ଗୁଣେଇ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ତାଙ୍କ କବିତ୍ୱର ଯାତ୍ରା । ଅଳ୍ପ ପାଠୁଆ ତାଙ୍କ ମନ ଓ ହୃଦୟକୁ ନିଜର ନିବାସ ରୂପେ ବାଛି ନେଇଥିଲେ କବିତାର ସରସ୍ୱତୀ । ଆପେ ଆପେ ଆପଣଛାଏଁ ସେ ଆବୃତ୍ତି କରୁଥିଲେ ସୁକୁମାର କବିତା ।

ତାଙ୍କ ଆଗରେ ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ ଥିଲେ ବ୍ୟାସ, ବାଲ୍ମିକୀ, ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର ଓ ଭୀମଭୋଇ । ତାଙ୍କ କାବ୍ୟସିଦ୍ଧି ଗୋଟିଏ କଥା ପ୍ରମାଣିତ କରେ, ତା ହେଲା- କବିତାର ଉତ୍ସ ସବୁବେଳେ ସ୍ୱାଭାବିକ ଏବଂ କବିତା ରଚନା କୌଣସି ବୌଦ୍ଧିକ କସରତର ଆବଶ୍ୟକତା ରଖେ ନାହିଁ ।

ତାଙ୍କ କବିତାରେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଜନଜୀବନ, ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶ, ଚଳଣୀ, ପରମ୍ପରା, ଲୋକଗୀତ ଓ ଲୋକନୃତ୍ୟର ଛନ୍ଦ ଏବଂ ସର୍ବୋପରି ଜୀବନର ଉଦ୍ଧାମତା ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥାଏ । କାବ୍ୟ ଓ ପୁରାଣରୁବ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଚୟନ କରୁଥିଲେ ହେଁ ବର୍ଣ୍ଣନା ଏବଂ ସର୍ଜନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କ ଶୈଳୀ ମୌଳିକ । ଆଞ୍ଚଳିକ ଅସ୍ମିତାର ଉଦ୍‍ଗାତା ରୂପେ ଏବେ ସମଗ୍ର ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାରେ ହଳଧର ନାଗ ସଂସ୍କୃତିର ଦେବଦୂତ ପାଲଟି ଯାଇଛନ୍ତି । ଆଞ୍ଚଳିକ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରାଣବନ୍ଦ ପ୍ରତୀକ ତାଙ୍କର କବିତା ।

ପଶ୍ଚିମଓଡିଶାର ବିଶେଷ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଥାଏ ଏ ଅଞ୍ଚଳର ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ଅନାହାର ମୃତ୍ୟୁ, ଦାଦନ ଶ୍ରମିକ ଓ ପିଲାବିକ୍ରୀ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରସଙ୍ଗ ପାଇଁ । ତେଣୁ ଏ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଯେଉଁମାନେ କବିତା ଲେଖନ୍ତି ବା ଏ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହି କବିତା ଲେଖନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ କବିତାର ବିଷୟବସ୍ତୁ ପ୍ରାୟ ପୂର୍ବନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ।

ସ୍ଥିତାବସ୍ଥା ବିରୁଦ୍ଧରେ ହେଉ କିଂବା ଏକ ନୂତନ ଆଂଦୋଳନର ସୂଚନା ହେଉ କବିତାରେ ତାର ସଙ୍କେତ ରହିଥାଏ । ଯଦିଓ ଆଧୁନିକ ଓଡିଆ କବିତାର ଅସ୍ପଷ୍ଟ, ରହସ୍ୟମୟ ଏବଂ ଦୁର୍ବୋଧ୍ୟ ପରମ୍ପରାରରେ ଏସବୁ ସ୍ୱରର ବିଶେଷ କିଛି ମାନେ ନଥାଏ । ପରମ୍ପରାର ମୁଖ୍ୟସ୍ରୋତରେ ଗୌଣସ୍ରୋତର ଭାବାବେଗ ପ୍ରାୟତଃ ବିଲୀନ ହୋଇଯାଏ ।

ସୌଭାଗ୍ୟକ୍ରମେ ହଳଧର ନାଗଙ୍କ କବିତା ଏହି ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟଜନକ ପରିଣତି ଭୋଗିନାହିଁ । ପ୍ରାୟତଃ ପୁରାର, କାବ୍ୟ ଓ କଳ୍ପନାର ଆଧାରରେ ତାଙ୍କ କବିତ୍ୱର ପ୍ରତିଷ୍ଠା । ତେଣୁ ଆଧୁନିକତା କିମ୍ବା ଉତ୍ତର ଆଧୁନିକତାର ବ୍ୟୁହ ଭିତରେ ବାଟବଣା ଆଲୋଚକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ତାଙ୍କ କବିତା ପାରମ୍ପରିକ କିମ୍ବା ପ୍ରାଚୀନପନ୍ଥୀ ମନେ ହୋଇପାରେ ।

କିନ୍ତୁ ଟିକେ ଗଭୀର ଭାବରେ ତାଙ୍କ କବିତାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଗୋଟିଏ କଥା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ଯେ, କଳ୍ପନା ଏଠି ବିଦ୍ରୋହର ଏକ ଛଦ୍ମ ଆୟୁଧ । ଶୋଷଣ ଓ ଅବହେଳାର ନିଶାଗ୍ରସ୍ତ ଗୋଟିଏ ଅଞ୍ଚଳର ଜନଜୀବନରେ ଚାଞ୍ଚଲ୍ୟ ଖେଳାଇବା ପାଇଁ ପୌରାଣିକ କଳ୍ପନାକୁ ଆଧାର ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଛଡା ଅଲଗା ବାଟ ନଥାଏ । ପୌରାଣିକ କଳ୍ପନାକୁ ଆଧାର ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଛଡା ଅଲଗା ବାଟ ନଥାଏ ।

ପୌରାଣିକ କଳ୍ପନା ଆଧାରରେ ଜାତୀୟ ଅସ୍ମିତାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ କାବି୍ୟକ ପ୍ରୟାସ କରିଥିବା ଶାରଳା ଦାସ, ଭୀମ ଭୋଇ, ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ପରି ହଳଧର ନାଗ ସେଇ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଓ ଶୈଳିର ଚୟନ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନାରେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଜୀବନ୍ତ ଚିତ୍ର ପାଠକର ଆଖି ଆଗରେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପରି ଭାସି ଉଠେ । ତାଙ୍କ କଳ୍ପନା ସାମର୍ଥ୍ୟ କ୍ଲାସିକ୍‍ କବିମାନଙ୍କର ସାମର୍ଥ୍ୟ ସହ ପ୍ରାୟ ସମାନ ।

ଏହି ଯଶସ୍ୱୀ କବିଙ୍କର କେତୋଟି ମୁଖ୍ୟ କାବ୍ୟଗ୍ରନ୍ଥ ହେଉଛି ‘ବଛର’, ‘ମହାସତୀ ଉର୍ମିଲା’, ‘ତାରା ମନେ୍ଦାନ୍ଦରୀ’, ‘ରସିଆ କବି’, ‘ଅଛିଆ’, ‘ସିରି ସମ୍‍ଲାଇ’ ଇତ୍ୟାଦି । ସରଳ ମନରେ ଯେଉଁ ଅପୂର୍ବ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଦର୍ଶନର ଉଦ୍‍ଭାସ ସମ୍ଭବ ହୁଏ ତାହା କବିତାରେ ହିଁ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥାଏ ।

ଏକ ନଗଣ୍ୟ ଉପଭାଷା ବୋଲି ଗଣାଯାଉଥିବା ସମ୍ବଲପୁରୀ କୋଶଳୀ ଭାଷାରେ ଯେଉଁ ବୌଦ୍ଧିକ ଉଚ୍ଚତାର କାବ୍ୟ ରଚନା ହୋଇଛି, ତାହା ସେ ଭାଷାର ଉକ୍ରର୍ଷ ଓ ମୌଳିକତାର ପରିଚୟ । ଓଡିଶା ଭାଷା ସହ ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବେ ସମ୍ବଲପୁରୀ-କୋଶଳୀର ଏହି ପ୍ରତିଷ୍ଠାକୁ ନକରାତ୍ମକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ନଦେଖିଲେ ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟର ଯଥେଷ୍ଟ ମଙ୍ଗଳ ହେବ ।

କବି ହଳଧରଙ୍କ କାବ୍ୟକୃତିରେ ସବୁଠୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଦିଗଟି ହେଉଛି ତାଙ୍କ ଭାଷା ପ୍ରୟୋଗର ଅପୂର୍ବ ସ୍ୱତଃସ୍ଫୂର୍ତ୍ତତା । ପୁରାଣରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ବ୍ୟାସଙ୍ଗ ଶୃତଲିଖନ ଓ ଗଣେଷଙ୍କ ଲିଖନ ପରି ତାଙ୍କର କାବ୍ୟଧାରା । ହଳଧରଙ୍କ କାବ୍ୟକୃତିରେ ଏତେ ଟିକିଏ ବି ଦୂର୍ବେଧ୍ୟତା ବା ଜଟିଳତା ନଥାଏ । ତାଙ୍କ ନିରୀହତା ପରି କବିତାର ଆବେଦନ ମଧ୍ୟ ନିରୀହ ଓ ରସମୟ ।

ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ, ଜନଜୀବନର ଆଚାର, ଆଚରଣ, ପରମ୍ପରା ଓ ସଂସ୍କୃତି ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟବୋଧ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତାର ସରଳ ପରିବେଷଣ ତାଙ୍କ ରଚନାର ଶ୍ରେଷ୍ଠତମ ସିଦ୍ଧି । ତା ସହ ତାଙ୍କ କବିତାରେ ଥାଏ ଶାଣିତ ଶ୍ଲେଷ ଓ ତୀବ୍ର କଟାକ୍ଷ । ବେଳେବେଳେ ବ୍ୟଙ୍କ କବିତା ରଚନାରେ ହାତ ଦିଅନ୍ତ କବି ।

ଓଡିଆ ବ୍ୟଙ୍କ କବିତାର ପ୍ରଚଳିତ ଧାରାଠୁ ଭିନ୍ନ ଶୁଦ୍ଧ ଶ୍ଲେଷ ଓ ବ୍ୟଞ୍ଚନାର ପରିବେଷଣ ତାଙ୍କ ବ୍ୟଙ୍ଗ କବିତାର ବିଶେଷ ଗୁଣ । ସ୍ଲୋଗାନ୍‍ଧର୍ମୀ ସମାଲୋଚନା ତାଙ୍କର ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସଫଳତା ।

ହଳଧରଙ୍କ କାବ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ଉପରେ ଏବେ ବହୁ ଗବେଷଣା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସାରିଛି । ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଛୋଟବଡ ଗାଁ, ସହରମାନଙ୍କରେ କବିଙ୍କୁ ବିପୁଳ ସ୍ୱାଗତ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି । ହଳଧରଙ୍କ କବିତା ସନ୍ଧ୍ୟା ଏବେ ମନୋରଞ୍ଜନର ଏପ ପରିଶୁଦ୍ଧ ସ୍ୱରୂପ । ତାଙ୍କ କବିତା ବହିର ଗ୍ରାହକ ଆମର ତଥାକଥିତ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କବିମାନଙ୍କ ଠାରୁ ବହୁଗୁଣରେ ଅଧିକ ।

କିନ୍ତୁ ଦୁଃଖର କଥା ଓଡିଆ ସାହିତ୍ୟର ଆଲୋଚକ ଏବଂ ଐତିହାସିକମାନେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଭା ବିଷୟରେ ପ୍ରାୟ ଉଦାସୀନ । କାବ୍ୟ ରଚନା ଏବଂ ସାହିତ୍ୟକର୍ମରେ ବିଶେଷ ରୁଚି ରଖୁଥିବା ଓଡିଆ ଭାଷାର ଦିଗ୍‍ଗଜମାନେ ହଳଧରନାଗଙ୍କ ବିଷୟରେ ବିଶେଷ କିଛି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ।

ଲୋକ ଏବଂ ପାଠକଠାରୁ ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇବା ଜଣେ କବି ଜୀବନର ସବୁଠାରୁ ବଡକଥା । କିନ୍ତୁ ଆମ ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ବା ତଥାକଥିତ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରମୁଖ ସଂସ୍ଥାମାନେ ହଳଧର ନାଗଙ୍କ ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣନ୍ତି କି ? ଏହି ଯଶସ୍ୱୀ କବିଙ୍କୁ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ ଓ ସମ୍ମାନିତ କରିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡିଆ ପାଇଁ ଗୌରବର ବିଷୟ ହେବା ଉଚିତ୍‍ ନୁହେଁ କି ?

ଫୋନ୍‍ : ୯୪୩୭୧୫୪୪୪୫

Filed Under: ରୋକ ଠୋକ, ସାହିତ୍ୟ Tagged With: କବି, କେଦାର ମିଶ୍ର, ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା, ସାହିତ୍ୟ, ହଲଧର ନାଗ

ଆମେରିକାରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଚାର ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ

December 24, 2011 by ଓଡିଶା ଡଟ କମ

ସତ୍ୟ ପଟ୍ଟନାୟକ

ମିସିସିପି, ଡ଼ିସେମ୍ବର ୨୪(ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମ୍) ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ।

୨୩ ତାରିଖ ସଂଧ୍ୟାରେ ଆମେରିକା କାନାଡ଼ାର ବିିଭିନ୍ନ ସହରରୁ କବି ଓ ଗାଳ୍ପିକମାନେ ସ୍କାଇପ ମାଧ୍ୟମରେ ନିଜ ନିଜର କବିତା ଓ ଗଳ୍ପ ପାଠ କରିଥିଲେ ।

ସବିତା ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରାଆୟୋଜିତ ଓ ସତ୍ୟ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଦ୍ୱାରାସଂଯୋଜିତ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ମିନେସୋଟାରୁ କଳ୍ପନାମୟୀ ଦାଶ, ମେରଲ୍ୟାଣ୍ଡରୁ ବେରାଜ ସାହୁ ଓ ସ୍ନିଗ୍ଧା ହୋତା, ଓହିଓରୁ ସତ୍ୟ ପଟ୍ଟନାୟକ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

ସେହିପରି ଚଳିତ ମାସ ୧୭ରେ ମଧ୍ୟ ନରେଶ ।ସଙ୍କ ଆୟୋଜିତ ଓ ସୁଲୋଚନା ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସଂଯୋଜିତ ଏକ କବି ସମ୍ମିଳନୀ ମେରିଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।

ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, ଆସନ୍ତା ଜାନୁୟାରୀରେ ଆମେରିକାରୁ ସତ୍ୟ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସଂପାଦନାରେ ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ପତ୍ରିକା””ପ୍ରତିଶୃତି” ପ୍ରକାଶିତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ।

ଓଡ଼ିଶାର ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଆମେରିକାରେ ରହୁଥିବା ପ୍ରବାସୀ ଓଡ଼ିଆ ମାନଙ୍କ ସହିତ ନିୟମିତ ଭାବରେ ଯୋଡ଼ି ରଖିବା ପାଇଁ ଏହା ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ପଦକ୍ଷେପ । ଏହି ପତ୍ରିକାରେ ଓଡ଼ିଶାର ବହୁ ବିଶିଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ଲେଖା ପ୍ରକାଶ ପାଇବ ।

ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମ୍

Filed Under: ମୁଖ୍ୟ ଖବର, ସାହିତ୍ୟ Tagged With: ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା, ସାହିତ୍ୟ

  • « Go to Previous Page
  • Go to page 1
  • Go to page 2

Primary Sidebar

Tags

ଅପରାଧ ଆଦିବାସୀ ଓଡିଶା ଓଡ଼ିଶା ଖବର କଂଗ୍ରେସ କଟକ କନ୍ଧମାଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କୋରାପୁଟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ନବ କଳେବର ନାଲକୋ ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପିପିଲି ପୁରୀ ପୋଲିସ ପୋସ୍କୋ ଫୁଲବାଣୀ ବରଗଡ଼ ବିଜେପି ବିଜେଡ଼ି ବିଧାନସଭା ବିଧାୟକ ଭଦ୍ରକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମାଓବାଦୀ ମାଲକାନଗିରି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରାଉରକେଲା ରାଜନୀତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଲପୁର ସରକାର ସାକ୍ଷାତକାର ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟ

Recent

  • ଓଡିଶା ଷ୍ଟାଫ୍ ସିଲେକ୍ସନ୍ କମିଶନ୍ ପକ୍ଷରୁ ଚାରିଟି ପଦବୀରେ ନିଯୁକ୍ତି ବିଜ୍ଞପ୍ତି
  • ବିଶେଷ: ଆସନ୍ତୁ ବୁଲିଯିବା ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା
  • ତୋଷାଳି ମେଳାରେ ମନ ମୋହିଲା ବୟନିକାର ହସ୍ତତନ୍ତ ଫେସନ୍ ସୋ
  • ସବୁଜ ବଳୟ ଧ୍ୱଂସକୁ ନେଇ ଯୁବ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଏକକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ
  • ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗଙ୍କୁ ବଞ୍ଚିବାର ରାହା ଦେଖାଉଥିବା ଏକ ସ୍କୁଲର କାହାଣୀ (ବିଶେଷ)

Search

Tags

ଅପରାଧ ଆଦିବାସୀ ଓଡିଶା ଓଡ଼ିଶା ଖବର କଂଗ୍ରେସ କଟକ କନ୍ଧମାଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କୋରାପୁଟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ନବ କଳେବର ନାଲକୋ ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପିପିଲି ପୁରୀ ପୋଲିସ ପୋସ୍କୋ ଫୁଲବାଣୀ ବରଗଡ଼ ବିଜେପି ବିଜେଡ଼ି ବିଧାନସଭା ବିଧାୟକ ଭଦ୍ରକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମାଓବାଦୀ ମାଲକାନଗିରି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରାଉରକେଲା ରାଜନୀତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଲପୁର ସରକାର ସାକ୍ଷାତକାର ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟ

Footer

ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା