• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
  • କପି ରାଇଟ
  • ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷା
  • କ୍ୟାରିୟର
  • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
  • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
  • ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ ଘୋଷଣାନାମା
  • ଓଡିଆ ୱେବସାଇଟ
  • ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା

Odisha.com

Connecting Odias

  • ପ୍ରବାସୀ ଓଡିଆ
    • ମନୋରଞ୍ଜନ
    • ଶିକ୍ଷା
    • ଖେଳ
    • ସାହିତ୍ୟ
  • ସାକ୍ଷାତକାର
  • ଅର୍ଥ-ବ୍ୟବସାୟ
  • ରାଜନୀତି
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
    • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
      • ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା
      • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
      • ଚିଠିପତ୍ର
      • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ରୋସେଇ ଘରୁ

ପରିବେଶ

ସବୁଜ ବଳୟ ଧ୍ୱଂସକୁ ନେଇ ଯୁବ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଏକକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ

December 9, 2019 by ଓଡିଶା ଡଟ କମ Leave a Comment

ଭୁବନେଶ୍ୱର, ଡିସେମ୍ବର ୯(ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମ୍): ସହରୀକରଣ ପ୍ରଭାବରେ ଓଡ଼ିଶାର ଅଧିକାଂଶ ସବୁଜ ବଳୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇ ସାରିଥିବା ବେଳେ କ୍ୱଚିତ ଲୋକ ଏହାର ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଆଗେଇ ଆସୁଛନ୍ତି ।

ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାର ନୂଆଗାଁ, ଗଡକୁଜଙ୍ଗ ଓ ଢିଙ୍କିଆ ଅଞ୍ଚଳର ଜଙ୍ଗଲ ଜମି ଯେଉଁଠି ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ଧରି ଲୋକେ ପାନ ଚାଷ ଓ ମାଛ ଧରି ଲୋକେ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିଲେ ସେସବୁ ଅଞ୍ଚଳକୁ ସରକାର ପୋସ୍କୋ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଅଧିଗ୍ରହଣ କରି ପରେ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କଲେ ।

ସେହିପରି କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର କୋଟପାଡର ଜଙ୍ଗଲ ଜମିରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରି ପ୍ଲାଣ୍ଟ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ସବୁଜ ବଳୟ ନଷ୍ଟ କରାଯାଉଛି ।

ପିଲାବେଳୁ ନିଜ ଗାଁର ପ୍ରାକୃତିକ ଶୋଭାରାଜିରେ ବିମୋହିତ ଯୁବ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଓ ଅଙ୍ଗାର ଶିଳ୍ପୀ ଶୁଭମୟ ବିଶ୍ୱାଳଙ୍କ ‘ଟଙ୍କା ପାଇଁ ପ୍ରକୃତିର ବିନାଶ’ ଶୀର୍ଷକରେ ଚିତ୍ରକଳା ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଏଆଇଏଫଏସିଏସ ଗ୍ୟାଲେରିରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବରରେ ଆୟୋଜିତ ହେବ ।

ଦିଲ୍ଲୀରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ସ୍ତର ବଢ଼ି ଚାଲିଥିବା ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ୱାଟରକଲର, ଆକ୍ରିଲିକ ଓ ଅଏଲ କଲରକୁ ନେଇ ଆୟୋଜିତ ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଲୋକଙ୍କୁ ଦୈନନ୍ଦିନ କର୍ମଜଞ୍ଜାଳରୁ ବହୁ ପ୍ରତୀକ୍ଷିତ ବିରତି ଦେବ ।

ଅଙ୍ଗାରରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିବେଦନରୁ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତୀୟ କଳାର ପ୍ରଭାବ ବାରି ହୋଇପଡ଼େ । ତାଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ କଳାକୃତିଗୁଡ଼ିକରେ ନ୍ୟୁନତମ ଶୈଳୀ ଓ ପ୍ରକୃତି ପ୍ରତି ଆକର୍ଷଣ ପ୍ରମୁଖତା ପାଏ ।

ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚିତ୍ରକଳାରେ ପ୍ରତିଭାର ଝଲକ ସାଙ୍ଗକୁ ଏହାର ବାର୍ତ୍ତା ବିଶ୍ୱାଳଙ୍କ ପାଇଁ ନୂଆ ପ୍ରଶଂସକ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ନୀରବ ବିପ୍ଳବୀ ଶୁଭମୟ ସହସ୍ରାବ୍ଦୀର ସ୍ପନ୍ଦନକୁ ବୁଝି ପାରନ୍ତି ଓ ନିଜ ଗାଁର ସବୁଜ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବିପ୍ଲବରେ ବେଶ ଲୋକପ୍ରିୟ ।

ଲୋକାଲ ୱାୟାର ସହ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ବେଳେ ଶୁଭମୟ କହିଥିଲେ ସବୁଜ ବଳୟ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାକୁ ମୋ ଅଭିଯାନକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ମୋତେ ଅନେକ ସମୟରେ ଧମକଚମକ ଦିଅନ୍ତି । ତେବେ ଏଥର ମୁଁ ମୋ ଚିତ୍ରକଳା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଏଆଇଏଫଏସିଏସ ଗ୍ୟାଲେରିରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବି ।

ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଓଡ଼ିଆ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ସେଠାରେ ଏକକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ କରିଛନ୍ତି । ତେବେ ମୁଁ ୱାଟର କଲର, ଆକ୍ରିଲିକ ଓ ତୈଳ ଚିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ମୋ କଳା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବି ।

ଶୁୁୁଭମୟଙ୍କ ଗୁରୁ ଓ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଭାରତୀୟ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ବିଜୟ ବିଶ୍ୱାଳ କହିଛନ୍ତି, ଏତେ କମ ବୟସରେ ଏକକ ଚିତ୍ରକଳା ପ୍ରଦର୍ଶନୀ କରିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ପାଇଁ ଏକ ଗର୍ବର ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଓ ଓଡିଶାର କଳା ଓ ସଂସ୍କୃତି ତାଙ୍କ ପ୍ରୟୋଗାତ୍ମକ ଶୈଳୀର ଭିତ୍ତି । ଏହି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକେ ତାଙ୍କ ନିଆରା ସୃଜନଶୀଳତାକୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପରଖି ପାରିବେ ।

ଧଉଳି କଲେଜ ଅଫ ଆର୍ଟ ଆଣ୍ଡ କ୍ରାଫ୍ଟସର ଡିନ ପଞ୍ଚାନନ ସାମଲ କହିଛନ୍ତି ଓଡ଼ିଶା ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀମାନେ ଖୁବ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ, ତେବେ ଦୁଃଖର କଥା ଖୁବ କମ୍ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଅନେକ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ କଳାକୃତି ସ୍ଥାନ ପାଇଥିବା ଦିଲ୍ଲୀର ଏଆଇଏଫଏସିଏସ ଗ୍ୟାଲେରିରେ ଏକକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ କରିଛନ୍ତି ।

ୱାଟର କଲର, ଆକ୍ରିଲିକ ଓ ଅଏଲ କଲର ବ୍ୟବହାର କରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଶୁଭମୟଙ୍କ ସଦ୍ୟତମ ଚିତ୍ରକଳାଗୁଡ଼ିକ ମତେ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ ବରିଷ୍ଠ ଶିଳ୍ପୀଙ୍କୁ ଅଭିଭୂତ କରିଛି । ନିଜ ଗାଁ ଜଗନ୍ନାଥପୁରର ସବୁଜିମା ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ସେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କାମ କରି ସାରିଛନ୍ତି ।
ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଶୁଭମୟ ବିଶ୍ୱାଳ ୨୦ରୁ ଅଧିକ ଚିତ୍ରକଳା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବେ । ନିକଟରେ ସେ ଡେରାସରେ କରିଥିବା ୱାଟରକଲର କ୍ୟାମ୍ପ୍ ପାଇଁ ବେଶ ପ୍ରଶଂସିତ ହେବା ସହ କଳାକାର ଭାବେ ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ହାସଲ କରିଛନ୍ତି ।

ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମ୍

ଓଡିଶା ଡଟ କମ
ଓଡିଶା ଡଟ କମ

Filed Under: ପରିବେଶ, ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଚର୍ଚା Tagged With: କୋରାପୁଟ, ଭୁବନେଶ୍ୱର

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାରର ଯୁଗ ଶେଷ !

May 14, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment


ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ପ୍ରଣୀତ ହେବା ଦିନ ଠାରୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏହାର ବିରୋଧ କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ଏହି ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରି ନକରିବାକୁ ଆବେଦନ ଏବେ ବି ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରାଧିନ ଅଛି । ଆଇନ କାର୍ଯକାରୀ ହେଲେ ପରିବେଶ ଉପରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକେଇବ, ବାଘ ସମେତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବନ୍ୟ ଜନ୍ତୁଙ୍କ ଜୀବନ ବିପନ୍ନ ହେବ ଏମିତି କିଛି ଯୁକ୍ତି ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ରଖାଯାଇଛି ।

୨୦୦୮ରେ ଏହି ଆଇନକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରି କରିବା ପାଇଁ ନୀୟମାବଳୀ ପ୍ରଣୀତ ହେଲା । ଏହା ସତ୍ୱେ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ବିଚାରାଧିନ ଥିବା କାରଣରୁ ଆଇନର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାରେ ବର୍ଷେ ବିଳମ୍ବ ହେଲା । ପରେ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଷ ମୂତାବକ ୨୦୦୯ ପର ଠାରୁ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକାରି ହୋଇ ଆସୁଛି । ଏହାରି ଭିତରେ ଆଠ ବର୍ଷ ବିତିଗଲାଣି ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ପ୍ରକୃତରେ ପରିବେଶ ପ୍ରତିକୂଳ ହୋଇଥିଲେ ଏପର୍ଯନ୍ତ ଏହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପ୍ରମାଣ ମିଳି ସାରିଥାନ୍ତା ! ଏଣୁ ପରିବେଶ ଓ ବନ୍ୟ ଜନ୍ତୁଙ୍କ ଅସୁରକ୍ଷା ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିବାର ପ୍ରକୃତ କାରଣ ନୁହେଁ । ଅସଲ କଥାଟି ହେଉଛି ଏହି ଆଇନର ସଫଳ କାର୍ଯକାରିତାରେ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ନିଜ କତ୍ତୃତ୍ୱ ଓ କ୍ଷମତା ଦେଖାଇ ଆସୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଅଧିନରୁ କିଛି ଜଙ୍ଗଲ ଅଂଚଳ ଲୋକଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣାଧିନ ହେବ ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଏକଥା ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି ଯେ, ବନବାସୀମାନେ ପୁରୁଷାନୁକ୍ରମେ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ଜଙ୍ଗଲକୁ ନେଇ ସେମାନଙ୍କର ଜୀବିକା ଓ ପରିଚିତି । ଏହା ସତ୍ୱେ ସ୍ୱାଧିନୋତ୍ତର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତାକୁ ଅନୁପ୍ରବେଶ ଓ ଅପରାଧ ଭାବରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ବିବେଚନା କରୁଥିଲେ । ଏଥି ଯୋଗୁଁ ବନବାସୀମାନେ ଅତ୍ୟାଚାର ଓ ଶୋଷଣର ଶିକାର ହେଉଥିଲେ ।

ଏହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସମଗ୍ର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ହୋଇଥିବା ପ୍ରବଳ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନର ଚାପରେ ତକ୍ରାଳିନ ସରକାର ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କଲେ । ବନବାସୀଙ୍କ ପାରମ୍ପରିକ ଅଧିକାରର ପୁନଃ ସ୍ୱୀକୃତି ସହ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ହୋଇଥିବା ଏ÷÷ତିହାସିକ ଅନ୍ୟାୟ ଦୂର କରିବାକୁ ଏହି ଆଇନ ପ୍ରତିଶୃତିବଦ୍ଧ । ଏହି ଆଇନର ଆଉ ଏକ ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଲା ଅଧିକାରର ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଗ୍ରାମସଭା ମାଧ୍ୟମରେ ହେବ ।

ଅର୍ଥାତ କେତେ ଜଙ୍ଗଲାଂଚଳ ଲୋକଙ୍କ ଅଧିକାର ପରିସରକୁ ଆସିବ ତାହା ଲୋକେ ସ୍ଥିର କରିବେ । ଅନ୍ୟ ଜମୀଜମା ଆଇନ ଭଳି ଏଥିରେ ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇ ନାହିଁ ଓ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପ୍ରକ୍ରୟାରେ ଲୋକଙ୍କ କ୍ଷମତାକୁ ଦୃଢ କରାଯାଇଛି । ଏହା ପ୍ରକୃତ ପକ୍ଷେ କ୍ଷମତାର ପଟ୍ଟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିପାରିଛି । ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରୟାରେ ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱାଗତ ଯୋଗ୍ୟ ହେଲେ ବି କ୍ଷମତା ଲୋଭି ଅଧିକାରୀମାନେ ସର୍ବଦା ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାରର ଅସଫଳତା କାମନା କରି ଆସିଛନ୍ତି ।

ନୀୟମଗିରୀରେ ଖଣି ଖନନ ଓ ଢିଙ୍କିଆରେ କାରଖାନା ସ୍ଥାପନ ପରିପ୍ରେକ୍ଷିରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଧିବାସୀ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ନିଜର ଅଧିକାର ଜାହିର କରିସାରିଛନ୍ତି । ଏପରି କିଛି ହାତ ଗଣତି ସଫଳତାକୁ ଛାଡିଦେଲେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଲୋକଙ୍କ ପାଖକୁ ପହଂଚି ପାରିନାହିଁ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରଦାନରେ ଆମ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଦେଶରେ ସର୍ବାଧିକ ପରିବାରକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ପତ୍ର ଦେଇଛନ୍ତି ଓ ଏଥିପାଇଁ ବାହାବା ନିଅନ୍ତି ।

ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ବନବାସୀମାନେ ଯେତେ ଜମୀରେ ପାରମ୍ପାରିକ ଭାବରେ ଜୀବନଜୀବିକା ପାଇଁ ନିର୍ଭର କରୁଛନ୍ତି ତାରି ଉପରେ ସ୍ୱୀକୃତି ନାମା ପାଇ ପାରିବେ । ଏହା ଅତି ବେଶିରେ ୧୦ ଏକର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇ ପାରିବ । ହେଲେ ହାରାହାରି ଭାବରେ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବନବାସୀମାନେ ପରିବାର ପିଛା ଦେଢ ଏକରରୁ ଅଧିକ ଉପରେ ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇ ନାହନ୍ତି । ଏବେବି ସୁରକ୍ଷିତ ଓ ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲରେ ଥିବା ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ସ୍ୱୀକୃତ ହୋଇନାହିଁ ।

ଯଦି ଜଣେ ପାଂଚ ଏକର ଜମୀ ପାରମ୍ପରିକ ଭାବେ ଦଖଲ କରି ଆସୁଥିଲେ, ସେଥିପାଇଁ ଦାବୀ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ ହେଲେ ଦେଢ ଏକର ଉପରେ ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇଲେ ଏହା ତାଙ୍କର ଲାଭ ହେଲା ନା କ୍ଷତି ? ଦେଢ ଏକର ବାହାରେ ଆଉ ଯାହା ରହିଲା ନିୟମାନୁଯାୟୀ ଏହା ତାଙ୍କ ହାତରୁ ଚାଲିଗଲା । ଏପରି ଅନେକ ଅଭିଯୋଗ ଥିଲେ ବି ଆଇନଗତ ସମାଧାନ ପାଇଁ କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉ ନାହିଁ ।

ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପାରମ୍ପରିକ ବନବାସୀମାନଙ୍କ ଦାବୀପତ୍ରକୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗ୍ରହଣକୁ ନିଆଯାଉ ନାହିଁ । ସମୁହିକ ଅଧିକାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ତ ସ୍ଥତି ଆହୁରି ସଂଘାତିକ । କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାର ଜାମଗୁଡା ବାହାଲି ପରେ ଆଉ ଗୋଟିଏ ବି ଗାଁକୁ ବାଉଁଶ ଉପରେ ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇ ପାରିନାହିଁ । କେନ୍ଦୁ ପତ୍ରର ମାଲିକାନା ସତ୍ୱ ଏବେ ବି ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ହାତରେ । ଓଡିଶାରେ ହଜାର ହଜାର ଗାଁ ସ୍ୱତଃ ଜଙ୍ଗଲ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ପରିଚାଳନା କରିବାର ଉଦାହରଣ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି ।

ଏହି ଆଇନ ଅନୁସାରେ ଏସବୁ ଅଂଚଳ ଏବେ ଲୋକଙ୍କ ମାଲିକାନରେ ରହିବା କଥା । ହେଲେ ଏବେବି ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ସମିତି ନାରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ନିଜ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖିଛନ୍ତି । ଜୁଆଙ୍ଗ, ବଣ୍ଡା ଭଳି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବେ ବିପଦ ସଙ୍କୁଳ ଜନଜାତିଙ୍କ ବାସ ଓ ବସତିର ଅଧିକାର, ଜଙ୍ଗଲ ବସତି ମାନଙ୍କୁ ରାଜସ୍ୱ ଗ୍ରାମର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଭୃତି ଅବହେଳିତ । ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର ସମ୍ପତ୍ତ ଉପରେ ମାଲିକାନାର ଲୋଭ ଓ କ୍ଷମତା ମୋହ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରି ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଜିତାପଟ ହାସଲ କରିଥିଲେ ବି ପରବର୍ତ୍ତି ସମୟ ମାନଙ୍କରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର ପ୍ରଶାସନିକ ଅସହଯୋଗ ଓ ପ୍ରଭାବ ବଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନକୁ ଅକାମି କରି ନିଜର ପୁର୍ବ ପ୍ରଭାବ ବଜାୟ ରଖିଛନ୍ତି । ୨୦୧୧ ମସିହରେ ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଣାଯାଇ ଫରେଷ୍ଟର ବଦଳରେ ଗାଁ ଲୋକଙ୍କୁ ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ସମିତିର ସଂପାଦକ କରାଯାଇଥିଲା ।

ହେଲେ ପରବର୍ତ୍ତି ସମୟରେ ପୁଣି ଏହାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇ ଫରେଷ୍ଟରଙ୍କୁ ସମ୍ପାଦକ କରାଯିବା ପାଇଁ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜରି କରାଗଲା । ସେହିପରି ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନର ଅନୁପାଳନ ପୂର୍ବକ ଲୋକଙ୍କୁ ସାମୁହିକ ବନ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ ବଦଳରେ ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟ ଅନୁମୋଦନରେ ‘ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଯୋଜନା’ ପ୍ରଣୟନ କରି ବିଭାଗ ବନ ଅଂଚଳକୁ ନିଜ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖିବାକୁ ସଫଳ ହେଲେ । ଆଉ ଏବେ କାମ୍ପା ଆଇନ ପ୍ରଣିତ ହେଲାପରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର ବଡ ଜିତାପଟ ହୋଇଛି ।

ଏହି ନୂତନ ଆଇନ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ଗ୍ରାମସଭାର କ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ ଓ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କ୍ଷମତା ପୁନଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବ । ଅନେକଙ୍କ ବଳିଦାନ ଓ ଦୃଢ ଆନ୍ଦୋଳନ ଫଳରେ ପ୍ରଣିତ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ, ସୁଫଳ ମିଳିବା ପୂର୍ବରୁ କ୍ଷମତାଲୋଭି ପ୍ରଶାସନର ଚକ୍ରବ୍ୟୁହରେ ଆବଦ୍ଧ । ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ହେଲା ପରେ ଢିଲା ପଡି ଯାଇଥିବା ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ପୁଣି ସକ୍ରିୟ ନହେଲେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଯୁଗର ଅବଶାନ ହିଁ ହେବ ।

ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: ଜଙ୍ଗଲ, ପରିବେଶ

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାରକୁ ସରକାରଙ୍କ ଉଲଂଘନ

May 12, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

 


ଉଜୁଡା ଜଙ୍ଗଲର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଆମ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏକ ନୂତନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ‘ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଯୋଜନା’ ପ୍ରଣୟନ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଅନୁମୋଦନ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଯୋଜନାରେ ୩୦ଟି ବନଖଣ୍ଡରେ ୧୧୭୦.୨ କୋଟି ବ୍ୟୟରେ ୨ ଲକ୍ଷ ୬୦ ହଜାର ହେକ୍ଟର ଜଙ୍ଗଲର ପୁନରୁଦ୍ଧାର କାରାଯିବ । ଏଥିପାଇଁ ୭ ହଜାର ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ସମିତିଙ୍କୁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ କରାଯିବ ।

ରାଜ୍ୟରେ ଜଙ୍ଗଲ ବୃଦ୍ଧି ଓ ତଦ୍ ଜନିତ ଜୀବନ ଜୀବିକାର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି ଏକ ସ୍ୱାଗତ ଯୋଗ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ । କିନ୍ତୁ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭରୁ ବନ ବିଭାଗର ଆଚରଣ ଚିନ୍ତାର କାରଣ ହୋଇଛି । ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଯାଇ ବନ ବିଭାଗ ନଂ ୨୫୨୫/ଉୠଚଗଚ – ୦୪/ ୨୦୧୪ ତା୨୬.୮.୨୦୧୪ ମାଧ୍ୟମରେ ବେସରକାରୀ ସଂଗଠନର ଭାଗିଦାରୀତା ହେତୁ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ ପାଇଁ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

କହିବାକୁ ଗଲେ ଏହି ଦିନଠାରୁ ବିଭାଗ ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି । ହେଲେ ଏବେ ପ୍ରାୟ ଦେଢ ବର୍ଷ ପରେ ଏଥିପାଇଁ କ୍ୟାବିନେଟର ଅନୁମୋଦନ ଆବଶ୍ୟକ ହେଲା କାହିଁକି ? ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥରେ ବିନା କ୍ୟାବିନେଟ ଅନୁମୋଦନରେ ବିଭାଗ ସର୍ବସାଧାରଣରେ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ କେମିତି?
ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଯୋଜନାର ବିଜ୍ଞପ୍ତି ପ୍ରକାଶିତ ହେଲାପରେ ଏହାକୁ ନେଇ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟକରୁଥିବା କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରତିବାଦର ସ୍ୱର ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ବିଶେଷ କରି ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ସମିତି ମାଧ୍ୟମରେ ଜଙ୍ଗଲର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ବାହାନାରେ ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ବନବାସୀଙ୍କ ଅଧିକାର ବଦଳରେ ବନ ବିଭାଗର କତୃତ୍ୱକୁ ପୁନଃ-ଅବସ୍ଥାପିତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବ୍ୟକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଏକଥା ଉଲ୍ଲେଖ ଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ତଫସିଲ ଭୂକ୍ତ ଜନଜାତି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପାରମ୍ପାରିକ ବନବାସୀଙ୍କ ପ୍ରତି ହୋଇଥିବା ଐତିହାସିକ ଅନ୍ୟାୟକୁ ଦୂର କରିବା ଓ ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ଥିବା ସେମାନଙ୍କର ପାରମ୍ପାରିକ ଅଧିକାରକୁ ସ୍ୱୀକୃତୀ ଦେବାପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ୨୦୦୬ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି । ଏହି ଆଇନର ଧାରା ୩-୧ (ଠ) ବନବାସୀଙ୍କୁ ନିଜର ପାରମ୍ପାରିକ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ବଳର ଚିରସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟବହାର ହେତୁ ସଂରକ୍ଷଣ , ପୁନଃଜନନ ଓ ପରିଚାଳନାର ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିଛି ।

ଧାରା ୫ ଗାମସଭାକୁ ବନ୍ୟଜୀବ, ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜୈବବିବିଧତାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ କ୍ଷମତାଶାଳୀ କରିଛି । ଧାରା ୪ (୧) ଅନୁଯାୟୀ ଗ୍ରାମସଭା ଏ ସବୁର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ନେଇ କମିଟି ତିଆରି କରିପାରିବ । ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ନୀୟମାବଳୀ (ସଂଶୋଧିତ) ୨୦୧୨ର ଧାରା ୫ (ଞ) ଅନୁଯାୟୀ ଗ୍ରାମସଭା ଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ହୋଇଥିବା ଏହି କମିଟି ଗ୍ରାମସଭା ଅଧିନରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ବଳର ପରିଚାଳନା ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବ ଯାହାକି ପୂର୍ବରୁ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନାରେ ସମନ୍ୱୀତ ହେବ ।

ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ‘ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଯୋଜନା’ ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଅନୁଯାୟୀ ଗଠିତ ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ସମିତି ମାଧ୍ୟମରେ ପରିଚାଳିତ ହେବ । ଏହି ସମିତି ଗ୍ରାମସଭା ଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ହେଉଥିଲେ ହେଁ ଏଥିରେ ବନପାଳ ସଂପାଦକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକରନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କ ଇଙ୍ଗିତରେ ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦିତ ହୁଏ । ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଗ୍ରାମସଭାକୁ ମିଳିଥିବା ଅଧିକାରର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଉଲଂଘନ କରୁଛି ।

୧୪ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୫ରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଆଦିବାସୀ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚୀବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଭିଡିଓ ବାର୍ତ୍ତାଳାପ କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ଓଡିଶା ସରକାରଙ୍କ ତଫସିଲଭୂକ୍ତ ଜାତି, ଜନଜାତି ବିଭାଗ ସଚିବଙ୍କ ଯୁଗ୍ମ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ଅନୁଯାୟୀ ପରିଚାଳିତ ବନ ସଂରକ୍ଷଣ ସମିତିର ଭୂମୀକାକୁ ନେଇ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ହୋଇଥିବା ପାରମ୍ପାରିକ ଜଙ୍ଗଲ ସୀମାର ପରିଚାଳନାରେ ଗ୍ରାମସଭାର କ୍ଷମତାକୁ ସ୍ପଷ୍ଟତା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ଏହାସତ୍ତେ୍ୱ ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଯୋଜନାର ପ୍ରଣୟନ ଜାଣିଶୁଣି ବନବାସିଙ୍କ ପାରମ୍ପାରିକ ଅଧିକାର ଉପରେ ଏକ ଅନଧିକାର ପ୍ରବେଶ, ଯାହା ସରକାରଙ୍କ ଇଚ୍ଛାକୃତ ।

ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କଲାପରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଆଦିବାସୀ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଓଡିଶା ସରକାରଙ୍କ ତଫସିଲ ଭୂକ୍ତ ଜାତି ଓ ଜନଜାତି ଉନ୍ନୟନ ବିଭାଗକୁ ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୨୩୦୧୧/୯/୨୦୧୩ ତା ୨୮.୧୦.୨୦୧୪ ଅନ୍ୟୁାୟୀ ଜବାବ ତଲବ କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ସେ ଏହି ଅଭିଯୋଗ ଉପରେ କ’ଣ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ ହେଁ, ଦୀର୍ଘ ଏକ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ କିଛି ଜଣାଯାଇ ନଥିଲା ।

ପରେ ସୂଚନା ଅଧିକାର ଆଇନ ବ୍ୟବହାର କରି ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ବିଭାଗର ସ୍ଥତି ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଠା କଲାପରେ, ଏହାର ପ୍ରଭାବରେ ୩୧ ଡିସେମ୍ବର, ୨୦୧୫ ଦିନ ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୨୫୧୩୯/ଝଝଊ/ଝଞଝଉଊ – ୠଜଇ –ଜଞଓ – ୦୦୦୬ – ୨୦୧୫ ଯୋଗେ ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତର ରଖିଛନ୍ତି । ହେଲେ ଏଥରେ ମଧ୍ୟ ତଫସିଲ ଭୂକ୍ତ ଜାତି, ଜନଜାତି ଉନ୍ନୟନ ବିଭାଗ ନିଜେ ନେଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର କୌଣସି ବିବରଣୀ ନଦେଇ ‘ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଯୋଜନା’ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରୁଥିବା ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏକ ବିବରଣୀକୁ କେବଳ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧରକାରକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ସମୟରେ ଯେଉଁ ବିଭାଗମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସମନ୍ୱୟ ଏକ ସମସ୍ୟା ହୁଏ, ଏହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରେଇ ନଦେବାରେ ସେମାନେ ବେଶି ସମନ୍ୱିତ ହୁଅନ୍ତି ଏହା ତାହାର ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ ।ଜଙ୍ଗଲ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଓଡିଶାରେ ଗୋଷ୍ଠୀ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ମାଧ୍ୟମରେ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜୈବବିବିଧତାର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପରିଚାଳନାର ଯଥେଷ୍ଟ ବଳିଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ ରହିଛି ।

ସରକାରୀ ବିଭାଗ ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କିଛି କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଗ୍ରାମସଭା ମଧ୍ୟମରେ ସିଧାସଳଖ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଆସ୍ଥାରଖି କାର୍ଯ୍ୟକଲେ ସରକାରଙ୍କୁ ଅଧିକ ସଫଳତା ମିଳିବ । ଅନ୍ୟଥା ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଉଲଂଘନ କରି ଆଉ ଏକ ଐତିହାସିକ ଅନ୍ୟାୟର କାରଣ ସାଜିବେ ।

ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: ଗ୍ରାମବାସୀ, ଜଙ୍ଗଲ

କାମ୍ପା ଓ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ

May 12, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment


ସରକାର ଗୋଟିଏ ହାତରେ ଯାହା ଦେଲେ ଆର ହାତରେ ତାହା ଛଡେଇ ନେଲେ । କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲାର କୁଟିଆ କନ୍ଧ ଆଦିବାସୀଙ୍କର ଏହି ଅଭିମାନ ଭରା ଅଭିଯୋଗ ରାଜ୍ୟରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନର ଦୟନୀୟ ସ୍ଥିତିକୁ ଜାହିର କରୁଛି । ବନବାସୀଙ୍କ ପ୍ରତି ହୋଇଥିବା ଐତିହାସିକ ଅନ୍ୟାୟକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଆଜକୁ ନଅ ବର୍ଷ ତଳେ ଏହି ଆଇନ ଆସିଥିଲା ।

ଦେଶ ସ୍ୱାଧିନ ହେଲା ପରେ ବି ବନବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ବିଦେଶି ଶାସନ ନୀତି ବଦଳି ନଥିଲା । ପୁରୁଷାନୁକ୍ରମେ ରହି ଆସୁଥିବା ବନବାସୀଙ୍କର ଜଙ୍ଗଲ ପ୍ରବେଶ ଉପରେ କଟକଣା ଥିଲା । ଏଣୁ ଜୀବନଜିବୀକାରୁ ବଂଚିତ ଏହି ବନବାସୀମାନେ ଜମୀ, ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ନିଜର ପାରମ୍ପାରିକ ଅଧିକାରର ସ୍ୱିକୃତୀ ପାଇଁ ଆନ୍ଦୋଳନ ଜାରି ରଖିଥିଲେ ।

ଜନମତକୁ ସମ୍ମାନ ଦେଇ ୨୦୦୬ ମସିହାରେ ଭାରତ ସରକାର ଏହାକୁ ଏକ ଐତିହାସିକ ଅନ୍ୟାୟ ବୋଲି ସ୍ୱିକାର କରିବା ସହ ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ପାରମ୍ପାରିକ ଅଧିକାରର ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଥିଲେ । ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ବଳର ଚିରସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟବହାର ହେତୁ ଜନ ସହଭାଗିତାରେ ଜ÷÷ବ ବିବିଧତାର ସୁରକ୍ଷା ଓ ପରିସଂସ୍ଥାନ ପରିଚାଳନାର ସମୃଦ୍ଧ ପରମ୍ପରାକୁ ଏଥିରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁସାରେ ବନବାସୀମାନେ ନିଜର ଦୈନନ୍ଦିନ ଗୁଜୁରାଣ ପାଇଁ ପରମ୍ପରା କ୍ରମେ ବ୍ୟବହାର କରି ଆସୁଥିବା ଘରଡିହ, ଚାଷଜମୀ ଓ ସାମୁହିକ ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ଅଧିକାର ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିପାରିବେ । କିଷମ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ଜଙ୍ଗଲରୁ ମହୁଲ, ଚାର, ବାଉଁଶ, କେନ୍ଦୁପତ୍ର ପରି ସମସ୍ତ ଲଘୁ ବନଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଓ ବିକ୍ରିବଟା କରି ପାରିବେ ।

ଅଧିକାରର ପରସୀମା ଭିତରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲର ପରିଚାଳନା ଦାୟୀତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରାମସଭା ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଛି । ଲୋକେ ନିଜର ପାରମ୍ପାରିକ ଜ୍ଞାନ ଆଧାରରେ ଜଙ୍ଗଲର ପରିଚାଳନା କରିବେ । ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ସେମାନେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ପାରନ୍ତି । ଏହା ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ଉପରେ ବିଭାଗର ଏକ ଚାଟିଆ ଅଧିକାରକୁ ପ୍ରତିହତ କରୁଛି ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନର ପ୍ରଣୟନ ଦୁଇଟି ବିଶେଷ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ରାସ୍ତା ତିଆରି କରିଛି । ପ୍ରଥମଟି ହେଲା ଲୋକଙ୍କୁ ଗ୍ରାମସଭା ମାଧ୍ୟମରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣର କ୍ଷମତା । ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସମ୍ବଳର ବଂଟନରେ ଅମଲା ତନ୍ତ୍ରର ଭୂମୀକାକୁ ଗୌଣ କରାଯାଇ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଜ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଜେ ନେବା ପାଇଁ ବିଧି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି । ଦ୍ୱିତୀୟଟି ହେଲା ସ୍ୱାଧିନୋତ୍ତର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ଜମୀ ଓ ଜଙ୍ଗଲର ମାଲିକାନା ସତ୍ୱ ହାସ୍ତାନ୍ତରର ଏହା ସର୍ବ ବୃହତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ।

ଆଇନର ସଠିକ କାର୍ଯାନ୍ୱୟନ ହେଲେ ଆମ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରାୟ ତିରିଶ ହଜାର ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ମାଲିକାନାକୁ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ଥିବା ଚାଲିଶ ଭାଗ ଜଙ୍ଗଲର ଅଧିକାର ସତ୍ୱ ହସ୍ତାନ୍ତର ହେବାର ଆକଳନ କରାଯାଉଛି । ହେଲେ ସରକାରଙ୍କ ଅନିଚ୍ଛା ଭାବ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର ଏହି କ୍ଷମତା ବିକେନ୍ଦ୍ରି କରଣରେ ଅସହଯୋଗ ଯୋଗୁଁ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନର ଏକ ଦଶନ୍ଧି ପରେ ବି ଏହା ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ ।

ସରକାର ନିଜେ ଜାରି କରିଥିବା ତଥ୍ୟକୁ ବିଚାରକୁ ନେଲେ ଜୁଲାଇ, ୨୦୧୬ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ମାତ୍ର ତିନି ହଜାର ଗ୍ରାମକୁ ସାମୁହିକ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇ ପାରିଛି । ଅପର ପକ୍ଷରେ କାମ୍ପା ପାଣ୍ଠିର ବ୍ୟବହାର କରି ବ୍ୟାପକ ବୃକ୍ଷ ରୋପଣ ପାଇଁ ଲୋକଙ୍କ ଅଧିକାର ପରିସରକୁ ଅସିଥିବା ଜମୀ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର ପୁନଃ ଜବର ଦଖଲ ଏବେ ଐତିହାସିକ ଅନ୍ୟାୟର ପୁନରାବୃତ୍ତି କରୁଛି ।

ଖଣି ଖାଦାନ ନିମନ୍ତେ ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀ ବ୍ୟବହାର ଜନିତ କ୍ଷତିର ଭରଣା ପାଇଁ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କ୍ରମେ ପ୍ରାୟ ବୟାଳିଶ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଗଚ୍ଛିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ପାଣ୍ଠିର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ନିକଟରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କାମ୍ପା ପାଣ୍ଠି ଅଧିନିୟମ, ୨୦୧୬ ଗୃହିତ ହୋଇଛି । ନୂତନ ଅଧିନିୟମ ଆଧାରରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଆମ ରାଜ୍ୟ ଏହି ପାଣ୍ଠିର ଅଂଶ ସ୍ୱରୂପ ପ୍ରାୟ ଛଅ ହଜାର କୋଟି ଆର୍ଥିକ ଅନୁଦାନ ପାଇଛନ୍ତି ।

ଅବକ୍ଷୟୀଷ୍ନୁ ଜଙ୍ଗଲର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଏହା ହୁଏତ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ, ଏଣୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା କଥା । ହେଲେ ସବୁକଥାରେ ଜନ ସହଭାଗିତାର ନାରା ଦେଉଥିବା ସରକାର ପ୍ରକୃତ ପକ୍ଷେ ଏକ ଚାଟିଆ ଭାବେ ଦେଶର ନୀତି ନିୟମକୁ ହେୟଗ୍ୟାନ କରି ଲୋକଙ୍କ ବ୍ୟବହାରରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀରେ ବୃକ୍ଷ ରୋପଣ କରୁଥିବାରୁ ଫଳ ଓଲଟା ହେଉଛି ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନର ଧାରା ୩-୧ (ଠ) ବନବାସୀଙ୍କୁ ନିଜର ପାରମ୍ପାରିକ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ବଳର ଚିରସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟବହାର ହେତୁ ସଂରକ୍ଷଣ , ପୁନଃଜନନ ଓ ପରିଚାଳନାର ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ଧାରା ୫ ଗାମସଭାକୁ ବନ୍ୟଜୀବ, ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜୈବବିବିଧତାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାକୁ କ୍ଷମତାଶାଳୀ କରିଛି । ଧାରା ୪ (୧) ଅନୁଯାୟୀ ଗ୍ରାମସଭା ଏ ସବୁର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ନେଇ କମିଟି ତିଆରି କରିପାରିବ ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ନୀୟମାବଳୀ (ସଂଶୋଧିତ) ୨୦୧୨ର ଧାରା ୫ (ଞ) ଅନୁଯାୟୀ ଗ୍ରାମସଭା ଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ହୋଇଥିବା ଏହି କମିଟି ଗ୍ରାମସଭା ଅଧିନରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ବଳର ପରିଚାଳନା ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବ ଯାହାକି ପୂର୍ବରୁ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନାରେ ସମନ୍ୱୀତ ହେବ ।

ବୃକ୍ଷ ରୋପଣ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ କାମ୍ପା ପାଣ୍ଠିର ବିନିଯୋଗ ଏହି ନୀୟମାନୁଯାୟୀ ହେବା ବଦଳରେ ବଳପୂର୍ବକ ଲୋକଙ୍କ ଅଧିକାରରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀରେ ଗଛ ଲଗାଇବା ପାଇଁ ଅନଧିକାର ଅନୁପ୍ରବେଶ କରାଯାଉଛି । ଶାଳ, ମହୁଲ, ପିଆଶାଳ ଭଳି ଗଛକୁ ସଫାକରି ଶାଗୁଆନ, ୟୁକାଲିପ୍ଟସ, ଆକାଶିଆ ଭଳି ଅଣ ଲଘୁ ବନଜାତ ଉଭ୍ୱିଦର ଅନୁପ୍ରବେଶ ପ୍ରାକୃତିକ ଜୈବ ବିବିଧତାକୁ ନଷ୍ଟ କରିବା ସହିତ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ, ପକ୍ଷୀ ଓ ବନବାସୀଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଉପରେ ଆଂଚ ଆଣୁଛି।

ଅଣ ଜଙ୍ଗଲ କାମରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିବା ଜଙ୍ଗଲର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବିନିଯୋଗ ହେଉଥିବା କାମ୍ପା ପାଣ୍ଠି ଏହା ଦ୍ୱାରା ଲକ୍ଷ୍ୟଚ୍ୟୁତ ହେଉଛି । ବନ ବିଭାଗ ନିଜର ଜମିଦାରିଆ ମନୋଭାବରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଣି ଗ୍ରାମସଭାର କ୍ଷମତା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କଲେ ଜନସହଭାଗିତରେ ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦର ପ୍ରକୃତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିବ । ସେହିପରି ଲୋକଙ୍କୁ ମାଗଣାରେ ଛତା, କମ୍ବଳ ଯୋଗାଇବକୁ ତତ୍ପର ସରକାର ଜମୀ, ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଅଧିକାର ଦେବାପାଇଁ ଚେଷ୍ଟିତ ହେଲେ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ ।

ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: କଳ କାରଖାନ, ଜଙ୍ଗଲ

ବନସ୍ତ ଭିତରେ ଗାଁଟିଏ

May 12, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment


ନୂଆପଡା ଠାରୁ ଖଡିଆଳ ଆସିଲା ବାଟରେ ତିଖାଲି ନିଦୀବନ୍ଧରୁ ଡାହାଣକୁ ପିଚୁ ଓ ମୋରମ ମିଶାମିଶି ରାସ୍ତାରେ ପ୍ରାୟ ୨୦ କିଲୋମିଟର ଗଲେ ପଡିବ ‘ଉବକା ଗଙ୍ଗା’ । ମାଟି ଭିତରୁ ପାଣି ଉବୁକି ଆସୁଛି ବୋଲି ବୋଧହୁଏ ଏପରି ନାମକରଣ ହୋଇଛି । ଏହାକୁ ଲାଗି ବୋହି ଯାଉଛି ଇନ୍ଦ୍ର ନଦୀ । ଏଇ ପଟୁ ଏହା ସୁନାବେଡା ଅଭୟାରଣ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ ପଥ ।

ଏଇଠୁ ମୋଟର ସାଇକଲ, ସାଇକଲ କିମ୍ବା ଚାଲି ଚାଲି ପ୍ରାୟ ଗୋଟେ କିଲୋମିଟର ଗଲେ ପାଟି ଡଙ୍ଗର ଓ ପାଟ ଧରା ପାହାଡ ମଝିରେ ପଡିବ ‘ଖୁଲି ଭିତର’ ଗାଁ । ରାସ୍ତାଟି ଇନ୍ଦ୍ର ନଦୀର କୂଳେ କୂଳେ ଓ କିଛି ସ୍ଥାନରେ ନଦୀ ଶଯ୍ୟା ଭିତର ଦେଇ ଯାଇଛି । ଲୋକେ ନିଜ ପରିଶ୍ରମରେ ପଥର ଫଟେଇି ମୋଟର ସାଇକଲ, ସାଇକଲ ଯିବା ଭଳି ରାସ୍ତାଟିଏ କରିଛନ୍ତି । ତେବେ ବର୍ଷା ଦିନେ ଏସବୁ ଧୋଇ ହୋଇଯାଏ ।

ସେତେବେଳେ ମୋଟର ସାଇକଲ, ସାଇକଲ ତ ଦୂରର କଥା ଚାଲି ଯିବାକୁ ବାଟ ନଥାଏ । ହେଲେ ଗାଁକୁ ଥରେ ପହଂଚି ଗଲେ ଚିତ୍ର ପୁରାପୁରି ଅଲଗା । ଓସାରିଆ ଗାଁ ଦାଣ୍ଡ ସାଙ୍ଗକୁ ପରିଷ୍କାର ଲିପାପୋଛା କାନ୍ଥ । ମଝିରେ ଗୋଟିଏ ଦୁଇଟି ସିମେଣ୍ଟ ଘର ବି ଅଛି । ଗାଁ ଦାଣ୍ଡ ମଝିରେ ଲିମ୍ବ ଗଛ ମୂଳେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଛନ୍ତି ଗାଁ ଠାକୁରାଣି । ଏଇଠି ଗାଁର ନ୍ୟାୟ ନିଷାପ ହୁଏ, ସଭା ବସେ । ଆମେ ବି ସେମାନଙ୍କ ସହ ବସିଲୁ ।

କେହି ଜଣେ ପାଳୁଅ ସର୍ବତ ଆଣି ଦେଲେ । ସୁଃଖ ଦୁଃଖ ହେଉ ହେଉ ଅନେକ କଥା ଶିଖିଲୁ, ଜାଣିଲୁ । ଗାଁରେ ମୋଟ ୮୭ ଘର ପରିବାର । ସମସ୍ତେ ଆଦିବାସୀ (ଭୁଞୀଆ) ସମ୍ପ୍ରଦାୟର । ଗାଁର ମୁଖିଆ ଜୟସିଂ ଚିନ୍ଦା ଭୁଞୀଆମାନଙ୍କ ଉପ୍ତତ୍ତି ଓ ପରମ୍ପରା ଉପରେ ଆମକୁ କହିଲେ । ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କର୍ତ୍ତାଙ୍କ ଆଗରେ ସେମାନଙ୍କ ଆଗରୁ ଗଣ୍ଡମାନେ ଘୁସୁରି ଓ ହଂସ ବଳି ଦେଇଦେଲେ ବୋଲି ଭୁଞୀଆ ମାନେ ସେବେଠୁ ହଂସ ଓ ଘୁସୁରି ମାଂସ ଖାଆନ୍ତି ନାହିଁ ।

ଭୁଞୀଆ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକ ମାନେ ନାକ କଣା କରନ୍ତ ନାହିଁ କି ନାକରେ କୌଣସି ଅଳଙ୍କାର ପିନ୍ଧନ୍ତି ନାହିଁ । ଏହା ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚିତି । ଗାଁରେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତେ ଜୀବନ ଜୀବିକା ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀ ଅଧିକାର କରିଛନ୍ତି । ଆଗରୁ ଏହି ଜମୀର ଫସଲ ନଷ୍ଟ ହେଲେବି କିଛି କ୍ଷତି ପୂରଣ ମିଳୁ ନଥିଲା । ହେଲେ ଏବେ ଏହି ସବୁ ଜମୀ ଉପରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ୱିକୃତୀ ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ମିଳିଥିବାରୁ ଏଥର ଫସଲ କ୍ଷତି ଜନିତ ବୀମା ଅର୍ଥ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମିଳିପାରିଛି ବୋଲି ଆନନ୍ଦ ପ୍ରକାଶ କରି କହନ୍ତି ଆଉ ଜଣେ ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଚତୁର ଚିନ୍ଦା ।

କିଛି ଚାଷ ଓ ଆଉ କିଛି ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ସେମାନଙ୍କ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନର ମୂଳ ଉତ୍ସ । ଏବେ ହରିଡା ସଂଗ୍ରହ ସରିଛି, ମହୁଲ ଆରମ୍ଭ ହେଉଛି ଓ ପରେ ପରେ କେନ୍ଦୁ ପତ୍ର ତୋଳାରେ ସମସ୍ତେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିବେ । ବେଳେ ବେଳେ ଅଭାବ ବି ହୁଏ । ଏଥିପାଇଁ ଏ ବର୍ଷ ଗ୍ରାମର ୧୬ଟି ପରିବାରରୁ ୪୫ ଜଣ ଦାଦନ ଯାଇଛନ୍ତି ସୁଦୁର ହାଇଦ୍ରାବାଦକୁ ।

ମନରେଗାରେ ଠିକ ସମୟରେ ମଜୁରୀ ମିଳୁ ନଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କର ଭରସା ତୁଟି ଯାଇଛି । ଇନ୍ଦ୍ର ନଦୀ ଗାଁ ପାଇଁ ଦୁଃଖ ପଳଟିଛି । ଗାଁ ଟି ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଭିତରେ ଥିବାରୁ ପକ୍କା ସଡକ ଓ ନଦୀ ଉପରେ ପୋଲ ତିଆରିରେ ବାଧା ଉପୁଜୁଛି । ଅନ୍ୟପଟେ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ଛଅ ମାସ ନଦୀରେ ଭରା ପାଣି ରହୁଥିବାରୁ ସବୁ ପ୍ରକାରର ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖିନ ହେବାକୁ ପଡେ ।

ରୋଗୀ, ପ୍ରସୂତୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ଖଟରେ ଦୋଳା କରି ବୋହିକି ନେବାକୁ ପଡେ ପ୍ରାୟ ଚାରି କିଲୋମିଟର ବାଟ । ତାପରେ ଭାଗ୍ୟରେ ଥିଲେ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ ମିଳେ । ପ୍ରସୂତିଙ୍କୁ ବୋହି ନେବା ବାଟରେ ଶିଶୁ ପ୍ରସବ ହେବାର ଅନେକ ଉଦାହରଣ ରହିଛି ଗାଁରେ । ଗାଁରେ ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଛି । ଏହା ଉପରକୁ ପଢିବାକୁ ହେଲେ ନଦୀପାର ନାଗପଡା ଆଶ୍ରମ ସ୍କୁଲରେ ରହି ପଢିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଏହା ସମସ୍ତ ପରିବାର ଓ ପିଲାଙ୍କୁ ସୁହାଉ ନାହିଁ ।

ଏବେ ପ୍ରାୟ ଆଠ ଜଣ ଝିଅ, ପୁଅ ସପ୍ତମ ପରେ ଆଉ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ନଯାଇ ଘରେ ବସିଛନ୍ତି । ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ମିଳୁଥିବା ଚାଉଳ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ବଡ ଅଶ୍ୱାସନା । ପାଂଚ କିଲୋମିଟର ଦୂର ପଂଚାୟତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ଯାଇ ଆଣିବା କାଠିକର ପାଠ । ବିଶେଷକରି ନଦୀରେ ପାଣି ଥିଲାବେଳେ ମୁଣ୍ଡେଇ ଆଣିବା ଅସାଧ୍ୟ ହୋଇ ପଡେ ।

ବଢି ନଇରେ ଚାଉଳ ମୁଣ୍ଡେଇ ଆଣୁଥିବା ବେଳେ ଜୀବନ ବଂଚେଇବାକୁ ଯାଇ ଚାଉଳ ବୋଝକୁ ଭସେଇ ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି କେତେକ ଅନେକଥର । ସଂଧ୍ୟା ନଇ ଆସୁଥିବାରୁ ଆମେ ଯିବାକୁ ବାହରୁ ଥିଲୁ । ଠିକ ଏତିକି ବେଳେ ଆମ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ବତୀଖୁଣ୍ଟର ଆଲୁଅ ଜିଳି ଉଠିଲା । ପଚାରିଲି ଗାଁରେ ତାହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ ଅଛି? ଗାଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ କ୍ୟାବିନେଟରେ ମୂଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ଛାତ୍ରୀ ବିବିକା ଚିନ୍ଦା କହି ପକେଇଲା ନାଇଁ ସାର ଏଇ ମାସେ ହେବ ଆମ ଗାଁରେ ସୌର ଚାଳିତ ଏ ଲାଇଟ ଜଳୁଛି ।

ଦୀନ ଦୟାଳ ଉପାଧ୍ୟାୟ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି ଯୋଜନାରେ ଗାଁରେ ଦଶଟି ବିଦ୍ୟୁତ ଖୁଣ୍ଟରେ ସାର୍ବଜନୀନ ବିଦ୍ୟୁତ ସଂଯୋଗ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରକୁ ତିନୋଟି ବଲ୍ୱ ସଂଯୋଗ ଦିଆଯାଛି । ପିଲାଏ ଖୁସିଥିଲେ । ଗାଁ ଲୋକେ ବି କହୁଥିଲେ ଅନ୍ଧାରରେ ଚିତା ବାଘ ଦାମୁରି, ଛେଳି ଖାଇ ଯାଉଥିଲା । ଏଥର ଆଉ ସେମିତି ହେବନି । ଗାଁ ଲୋକଙ୍କର ବଡ ଅଭିମାନ ଯେ, ବଡ ଅଫିସର କି ନେତା ଏଯାଏଁ ତାଙ୍କ ଗାଁ କୁ କେହି ଯାଇ ନାହାନ୍ତି !

ଗାଁର ଅପର ପାଶ୍ୱର୍ରେ ଥିବା ପାଟ ଧରା ପାହାଡରୁ ଅଳ୍ପ ବାଟ ଗଲେ ଓଡିଶାର ସୀମା ସରି ଛତିଶଗଡ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ହେଲେ ନେତା ବା ପ୍ରଶାସକ କାହାରି ବି ନଜର ପଡି ନଥିବା ଏ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସୀମାରେଖାର ବା କ’ଣ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି ।

ବଜାର ବାଦ ଠାରୁ ଦୂରରେ ଥିବା ଏଇ ମଣିଷ ମାନେ ଜୀବନର ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ଯୁଝୁଥିଲେ ବି ସମସ୍ତଙ୍କ ମୁହଁରେ କିନ୍ତୁ ଥିଲା ସରଳ ଓ ନିଷ୍କପଟତାର ଭାବ । ପ୍ରକୃତିର ସହିତ ସହାବସ୍ଥାନରେ ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳୁଥିଲା ପୂର୍ଣ୍ଣତା । ଧିରେ ଧିରେ ଅନ୍ଧାର ବଢୁଥିଲା । ପାଟି ଡଙ୍ଗର ଉପରେ ଜହ୍ନ ଅନେକ ମନୋରମ ଦେଖା ଯାଉଥିଲା । ମନ ଚାହୁଁ ନଥିଲେବି ଆମେ ଫେରିବାକୁ ବାହାରୁଥିଲୁ ।

ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: ଗାଁ, ବନସ୍ତ

କୃଷି ନୀତି ଓ ବିପନ୍ନ ସଂସ୍କୃତି

May 11, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

କୃଷି ପରମ୍ପରା ଓ ଉତ୍ପାଦ ଆମ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଅନେକାଂଶରେ ଆଛନ୍ନ କରି ରଖିଛି । କୃଷି ଏକ ଏକକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନୁହେଁ । ଘର- ପରିବାର, ସହି-ପଡିଶା ଓ ଗାଁର ଅନେକ ବର୍ଗର ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅବା ପରୋକ୍ଷ ସହଯୋଗରେ ଏହା ସମ୍ପନ୍ନ ହୁଏ । କୃଷି ଭିତ୍ତିକ ପର୍ବ, ପର୍ବାଣି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା, କୃତଜ୍ଞ ହେବାର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯାହାକି ପରବର୍ତ୍ତି ସମୟରେ ସୁଃଖ, ସମୃଦ୍ଧି ଓ ସଂହତିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

ନୂଆଁଖାଇ, ପୋଙ୍ଗଲ, ଓନାମ, ବିହୁ, ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି, ବୈଶାଖି ପରି ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତରରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏହିପରି ଅନେକ କୃଷି ଭିତ୍ତିକ ପର୍ବ ଧର୍ମ ମତ ନିର୍ବିଶେଷରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ଏକ ଭକ୍ତିପୁତ ସମର୍ପଣ । ଏହା ମଣିଷକୁ ପ୍ରକୃତିର ଅବଦାନ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞ ହେବା ଶିଖାଏ ।
ସବୁଜ ବିପ୍ଲବ ନାଁରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଚଳିତ କୃଷି ନୀତି, କୃଷି ପ୍ରକ୍ରୟାରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି ।

ଏହା କୃଷି ପ୍ରତି ଆଭିମୂଖ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ସହ ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରମ୍ପରାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି । ସବୁଜ ବିପ୍ଲବ ଦେଶରେ ଧାନ ଓ ଗହମ ଉତ୍ପାଦକତା ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୋଇଛି ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ଅପର ଦିଗ ପ୍ରତି ଅଣଦେଖା କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ଏହା ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ବଦଳରେ ବଜାର ଭିତ୍ତିକ ଚାଷ ଓ ପ୍ରକୃତି ବଦଳରେ କମ୍ପାନି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ କୃଷିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛି ।

ବୀହନ ହେଉ ବା ଖତ ଆଉ କୃଷକର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ କିଛି ନାହିଁ । ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମ ବିହନର ପ୍ରସାର ଫଳରେ ଦେଶୀ ବିହନର ବିଲୋପ ହେଉ ବା ରାସୟନିକ ସାର ଓ ଯନ୍ତ୍ରପାତିର ପ୍ରସାର ହେତୁ ଗୋ-ସମ୍ପଦର ବିଲୋପ ଆମ ସଂସ୍କୃତିକୁ ମଧ୍ୟ ବିପନ୍ନ କରୁଛି । ସମୟ ଥିଲା ଉଶୁନା, ଅରୁଆ, ଖଇ, ମୁଢି, ଖିରୀ ପ୍ରଭୃତି ପାଇଁ ଅଲଗା ଅଲଗା କିଷମ ଧାନ ଚାଷ ହେଉଥିଲା ।

କୁହାଯାଏ ଆଗରୁ ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ହଜାରରୁ ଅଧିକ କିଶମର ଦେଶି ଧାନ ଆମ ଚାଷି ମାନେ ଚାଷ କରୁଥିଲେ । ହେଲେ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରୋତ୍ସାହନରେ ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମ ବିହନର ପ୍ରସାର ଦେଶି ଧାନର ସର୍ବନାଶ କରିସାରିଛି । ମୁନାଫା ଆଶାରେ ବିହନ କମ୍ପାନୀମାନେ ଭିଆଇଥିବା ଚକ୍ରାନ୍ତରେ ଆମ ନେତା, ବାବୁ, କୃଷି ବିଷାରଦ ମାନେ ଦେଶି ଧାନର ଉପକାରିତା ଓ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଭୁଲିଗଲେ ।

ଦେଶି ଧାନ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମ ନୁହେଁ ଭଳି କିଛି ଭ୍ରମାତ୍ମକ ତଥ୍ୟର ନିରନ୍ତର ପ୍ରଚାର, ସତ ଉପରେ ମିଛର ଅବରଣ ତିଆରି କରିଦେଇଛି । ହାତ ଗଣତି କିଛି ସରକାରୀ ବିହନର ଅତ‎୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାର ଧିରେ ଧିରେ ଦେଶି ଧାନ ବିଲୋପର କାରଣ ସାଜିଛି । ଏହା ଚାଷି ହାତରୁ ବିହନକୁ ଛଡାଇ ନେଇଛି । ଧାନ ସର୍ବଶ୍ୱ ଚାଷର ପ୍ରସାର ଯୋଗୁଁ ଡାଲି ଓ ତୈଳବିଜ ଉତ୍ପାଦନରେ ବିଶେଷ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି ।

ଏହା ଫସଲ ବିବିଧତା ଓ ବିହନ ଉପରେ କୃଷକର ସର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି । ବିହନ ପାଇଁ ପରଷ୍ପର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ଚାଷି ଏବେ ବିହନ ଗଣ୍ଡାଏ ପାଇଁ ସରକାରୀ ଅଫିସରେ ଧାଡିରେ ଠିଆ ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି । ଚାଷର ମୂଳ ହେଲା ବିହନ । ବିହନ ଯଦି ଅନ‎୍ୟର ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଚାଲିଯାଏ ତାହେଲେ ଚାଷର ଉପ୍ତାଦ ଓ ପ୍ରଣାଳୀ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଚାଷିର ନୟନ୍ତ୍ରଣ ରହିବ ନାହିଁ ।

ଏଣୁ ଦେଶି ବିହନର ବିଲୁପ୍ତି ସହିତ ବିଲୋପ ହେଉଛି ପାରମ୍ପାରିକ କୃଷି ବ‎୍ୟବସ୍ଥା । ମୃତ୍ତିକା ଓ କୀଟ ପରିଚାଳନାର ପ୍ରକୃତିକ ଉପଚାର ପରବର୍ତ୍ତେ କୃଷକ ରସାୟନୀକ ସାର ଓ କୀଟ ନାଷକ ପାଇଁ ଏବେ ବଜାର ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ । ଏହା କୃଷି ଖର୍ଚକୁ ବୃଦ୍ଧି କରୁଛି । ଫଳରେ କୃଷକ ଚାଷ ଖର୍ଚ ତୁଳେଇବାକୁ ଯାଇ ଋଣଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଛି । ପରେ ଅମଳ ଫସଲର ଆଶାନୁରୂପକ ଦର ନମିଳିବା ହେତୁ ଋଣଗସ୍ତତାର ବୋଝ ସହିନପାରି ସ୍ୱାଭିମାନୀ ଚାଷି ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରୁଛି ।

ଅତ୍ୟଧିକ ରସାୟନୀକ ସାର ଓ କୀଟ ନାଷକର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ହେତୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଜୈବ ବିବିଧତାରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଛି । ବିଲରେ ମିଳୁଥିବା ଅନେକ ପ୍ରଜାତିର ମାଛ, ଜିଆ ସମେତ ସୁନୁସୁନିଆ ଭଳି ବିଭିନ୍ନ କିଷମର ଶାଗ ଯାହା କୃଷକ ଓ କୃଷି ଶ୍ରମୀକଙ୍କୁ ଶରୀର ପାଇଁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ପୋଷକ ମାଗଣାରେ ଯୋଗାଉଥିଲା, ଏବେ ସ୍ୱପ୍ନ । କଥା ଏତିକିରେ ସରି ନାହିଁ ।

ଶଙ୍କର ଓ ଜୀନ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ବିହନର ପ୍ରସାର ଓ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପାଇଁ ଏବେ ସରକାର ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛନ୍ତି । ଏହି ବିହନ କେବଳ ବଡ କମ୍ପାନୀମାନଙ୍କର ପରକ୍ଷାଗାରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବାରୁ ଏପରି ଘଟିଲେ ବିଶ୍ୱ ବଜାରର ମାତ୍ର କିଛି କମ୍ପାନୀ ଆମ ଚାଷକୁ ନିୟନ୍ତଣ କରିବେ ।

ଏହି ବିଷମ ସ୍ଥିତି ଚାଷକୁ ବଜାର ନିର୍ଭରଶୀଳ କରେଇବା ସହିତ ଆମ ପ୍ରକୃତି ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ କବଳିତ କରିଯିବ । ଏବେଠୁ ଚାଷି ସତର୍କ ନହେଲେ ହୁଏତ ସମୟ ଆସିବ ଆମର ଅନେକ କୃଷି କୈନ୍ଦିକ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ଲୋକକଥାର ବିଷୟ ହୋଇଯିବ ।
କୁହାଯାଏ ଗୋଟିଏ ଜାତିକୁ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରିବାକୁ ହେଲେ ତାଙ୍କର ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରଥମେ ଆକ୍ରମଣକର । ସଂସ୍କୃତି ସହ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ ସେମାନଙ୍କର ପରିଚିତି ଓ ଏକତା । ଅର୍ଥନୈତିକ ଉପନିବେଶିକତାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପୂରଣ ପାଇଁ ଏପରି ଏକ କୁଟନିତୀର ପ୍ରୟୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇସାରିଛି ।

ପରିତାପର କଥା ଏଥିରେ ଆମଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ଲୋକପ୍ରତିନିଧି ଓ ଆମର ସେବା ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତ (?) ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରିମାନେ ବି ସମ୍ପୃକ୍ତ । ସରକାରୀ ଆଭିମୂଖ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ବିଷ ମୁକ୍ତ ଚାଷ ଓ ଆତ୍ମ ନିର୍ଭରଶୀଳ କୃଷି ପାଇଁ ସଚେତନତାହିଁ ଆମକୁ ଏଥିରୁ ତ୍ରାହି କରିପାରିବ ।

ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: କୃଷି ନୀତି, ବିପନ୍ନ ସଂସ୍କୃତି

ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଆମର

May 11, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

 

 

ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଆମର
ଦେଓମାଳି ପାହାଡର ଉପରକୁ ଉଠିଲା ବେଳେ ଆଖିରେ ପଡିଲା ସିମେଣ୍ଟ ତିଆରି ଏକ ବୋର୍ଡ ଉପରେ ହାତ ଲେଖା ଏକ ସୂଚନା ଫଳକ । ଲେଖା ଥିଲା ମାତାଲ ଆମ୍ବା, ତଳ କାଟି, କାଟ୍ରାଗାଡା,ସୁଲିଆ ମାରି ଗ୍ରାମସଭା ଏହି ସୀମା ଭିତରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଅଂଚଳ ଉପରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ସାମୁହିକ ଅଧିକାର ଦାବୀ ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି ।

ଏହି ଆଇନର ଧାରା ୪ (୫) ଅନୁଯାୟୀ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ସ୍ୱୀକୃତି ଓ ଯାଂଚ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶେଷ ନହେବା ଯାଏ ଆଦିବାସୀ ବା ଅନ୍ୟାନ ପାରମ୍ପାରିକ ବନବାସୀ ସେମାନେ ଭୋଗଦଖଲ କରୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀରୁ ଉଚ୍ଛେଦ କିମ୍ବା ବିତାଡିତ ହେବେ ନାହିଁ ।

ଏଣୁ ଏହି ପାରମ୍ପାରିକ ସୀମା ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ ଓ ବ୍ୟବହାର ପୂର୍ବରୁ ମାତାଲ ଆମ୍ବା, ତଳ କାଟି, କାଟ୍ରାଗାଡା, ସୁଲିଆ ମାରି ଗ୍ରାମସଭାର ଅନୁମତି ନିଅନ୍ତୁ । ନିବେଦକ ଭାବେ ଏହି ସବୁ ଗ୍ରାମସଭାର ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିଲା । ଏମିତି ଏକ ଘୋଷଣା ନାମା ଲୋକଙ୍କୁ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନରେ ସରକାରୀ ଅବହେଳା ଓ ଏହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରତିବାଦର ସ୍ୱରକୁ ଉପସ୍ଥାପିତ କରୁଛି ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନରେ ଆଦିବାସୀ ଓ ପାରମ୍ପାରିକ ବନବାସୀଙ୍କୁ ବଂଶାନୁକ୍ରମରେ ନିର୍ଭର କରି ଆସୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ସୀମା ଉପରେ ସାମୁହିକ ଅଧିକାରକୁ ସ୍ୱିକୃତି ଦିଆଯାଇଛି । ଏହାରି ଆଧାରରେ ସେମାନେ ବ୍ୟବହାର କରିଆସୁଥିବା ଓ ଜଗାରଖା କରୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବେ । ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ଥିବା ରାସ୍ତା, ଜଳ ଉତ୍ସ, ଦେବାଦେବୀ ପିଠ ସମେତ ଲଘୁ ବନଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ମାଲିକାନାର ହକ ଦାବୀ କରିପାରିବେ ।

ଏଥିପାଇଁ ଏହି ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗ୍ରାମରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଛି । ଏହି କମିଟି ଗ୍ରାମସଭାର ସହାୟତାରେ ଦାବୀ ଆକଳନ କରିବା ପୂର୍ବ ଦାବୀ ପତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ ଓ ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରୀୟ କମିଟି ପାଖରେ ଦାଖଲ କରିବେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉପଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ଏହି କମିଟି ଉପଯୁକ୍ତ ଯାଂଚ ପରେ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ କମିଟିକୁ ଦାବୀ ସ୍ୱିକୃତି ହେବାକୁ ନେଇ ସୁପାରିଶ କରିବେ ଓ ସେହି ଅନୁଯାୟୀ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ କମିଟି ଅନୁମୋଦନ କରିବେ ।

ହେଲେ ପ୍ରକୃତ ପକ୍ଷେ ହଜାର ହଜାର ଗ୍ରାମ ନିଜର ଦାବୀ ଆକଳନ ପୂର୍ବକ ସ୍ୱିକୃତି ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ ହେଁ ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରୀୟ ଓ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ କମିଟି ଏହାକୁ ଅଣଦେଖା କରିଛନ୍ତି । ସରକାରଙ୍କ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଅକ୍ଟୋବର ସୁଦ୍ଧା ୫୯୬୪ ଟି ଗାଁକୁ ଜଙ୍ଗଲ ସୀମା ଉପରେ ସାମୁହିକ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଓ ୭୫୪୯ ଟି ଦାବୀ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରିୟ କମିଟି ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇ ରହିଛି ହେଲେ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ପାଖକୁ ପହଂଚି ନାହିଁ ।

ଅନୁଧ୍ୟାନର ବିଷୟ ଯେ, ରାଜ୍ୟରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନର ସଠିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ୪୮୪୫୯ ଟି ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଛି । ଏହା ଭିତରୁ ୧୩୪୯୫ ଟି କମିଟି ଦାବୀ ଆବେଦନ ପ୍ରର୍କିୟା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ହେଁ ଏଯାଏଁ ଗ୍ରାମସଭା ଅତିକ୍ରମ କରିପାରି ନାହିିଁ । ୮୩୦୫ ଗୋଟି ଦାବୀ ଗ୍ରାମସଭା ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇ ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରୀୟ କମିଟ ପାଖରେ ପଡି ରହିଛି ।

୬୭୧୦ଦାବୀ ଉପରେ ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରୀୟ କମିଟ ବିଚାର କରି ମତ ଦେଇ ସାରିଥରଲେ ବି ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ଅନୁମୋଦନ ଅପେକ୍ଷାରେ ଅଛି । ଏହି ସ୍ଥତି ଏବର ନୁହେଁ । ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୬ରେ କେବଳ ୫୮୯୧ ସାମୁହିକ ଅଧିକାର ସ୍ୱିକୃତୀ ଦିଆଯାଇଥିବା ବେଳେ, ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୫ ରେ ୫୦୦୪ଟି ଦାବୀ ଆବେଦନକୁ ସ୍ୱିକୃତୀ ପ୍ରଦାନ କାରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ, ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ଭିତରେ ଆମେ ଏଦିଗରେ କୌଣସି ଆଖିଦୃଶିଆ ପ୍ରଗତି କରିନାହୁ ।

କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବାର ଏହା ଭିତରେ ଦଶ ବର୍ଷ ବିତିଯାଇଥିଲେ ବି ଗୋଟିଏ ଜଙ୍ଗଲ ଗ୍ରାମକୁ ରାଜସ୍ୱ ଗ୍ରାମର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇ ପରିଲା ନାହିଁ କି ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିପଦସଂକୁଳ ଜନଜାତୀଙ୍କ ବାସ ଓ ବସତୀର ଅଧିକାର ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଇ ପାରିଲା ନାହିଁ । ବାଉଁଶ ଓ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ଉପରେ ମାଲିକାନାସତ୍ୱ ଦେବା ଉଦାହରଣରେ ହିଁ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିଛି । ଏହାକୁ ଅନିଚ୍ଛାକୃତ ବୋଲି କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।

ଜନମତର ଚାପରେ ରଜନୈତିକ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ବଳରେ ସଂସଦରେ ଗୃହିତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଜନହିତକାରୀ ଆଇନକୁ ପ୍ରଶାସନ ଜାଣିଶୁଣି ଅକାମୀ କରିଦେବାର ଏହା ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ । ଗଣତାନ୍ତ୍ରୀକ ଦେଶରେ ଏହାଠାରୁ ଲଜ୍ଜା ଆଉ କଣ ହୋଇପାରେ ! ଜଙ୍ଗଲ, ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀ ଓ ଜମୀ ତଳେ ଥିବା ଖଣି ହାତରୁ ଖସିଯିବାର ଭୟରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଏହି ପ୍ରକ୍ରୟାରେ ବିଲକୁଲ ସହଯୋଗ କରୁନାହାନ୍ତି ।

ଆଇନକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ଦାୟୀତ୍ୱରେ ଥିବା ଆଦିବାସୀ ଉନ୍ନୟନ ବିଭାଗର ନିଜସ୍ୱ ଶକ୍ତି କିଛି ନାହିଁ । ବିଭାଗ ତରଫରୁ ବାରମ୍ବାର ଦିଶା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କଲେବି ପାଳନ ନହେଲେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ । ଆଇନର ସଫଳ ରୂପାୟନ ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମୀକା ରହିଛି । ଯେଉଁ ଜିଲ୍ଲାରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳମାନେ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇଛନ୍ତି ସେଠି ଗ୍ରାମବସୀଙ୍କୁ ଯତକିଂଚିତ ଅଧିକାରର ସ୍ୱିକୃତି ମିଳିଛି ।

ହେଲେ ଅଧିକାଂଶ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏମାନେ ଲୋକଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଛିଡା ହେବା ବଦଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର ହଁ ରେ ହଁ ମିଶାଇ ଜନଅଧିକାରକୁ ଅବହେଳା କରୁଛନ୍ତି । କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଚାଲିଥିବା ଅବହେଳା ଓ ନିର୍ଯ୍ୟାତନ କ୍ରମଶଃ ଜନ ଆକ୍ରୋଶରେ ପରିଣତ ହେଉଛି ।

ଦେଓମାଳି ପର୍ବତ ଶିଖରରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ସୂଚନା ଫଳକ କେବଳ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଂକେତ ମାତ୍ର । ସ୍ୱଘୋଷଣାର ଏହି ଧାରା କ୍ରମଶଃ ବରଗଡ, ସୁନ୍ଦରଗଡ, ରାୟଗଡା, ବଲାଙ୍ଗିର ପ୍ରଭୃତି ଜିଲ୍ଲାକୁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ହେଲାଣି । ସଙ୍କେତକୁ ବୁଝିପାରି ଜାଣିଶୁଣି କରୁଥିବା ଅବହେଳାରୁ ପ୍ରଶାସନ କ୍ଷାନ୍ତ ନହେଲେ ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଆମର ଦାବୀରେ ଚାଲିଥିବା ଏ ଅଧିକାରର ଲଢେଇ ବ୍ୟାପକ ହୋଇପାରେ ।
ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା
ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର
୯୪୩୮୩୪୧୭୯୪
ghasirampanda@gmail.com

ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: ଜଙ୍ଗଲ

ନୁଆଁଖାଇ ତିହାର: ଦଶଟି ଜାଣିବା କଥା

September 6, 2017 by ଓଡିଶା ଡଟ କମ Leave a Comment

12003962_138725199808774_7737679283316698216_n
କେଦାର ମିଶ୍ର

ଭାଦ୍ରବ ମାସ ଆରମ୍ଭରୁ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଘରେ ଘରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଯାଏ ପ୍ରସ୍ତୁତି । ଲୋକେ ଘର ଲିପା ପୋଛା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି। ନୁଆ ଓ ଚକ୍ ଚକ୍ ଦିଶେ ଘର ଦୁଆର। ହାଟରୁ କିଣା ହୋଇ ଆସେ ନୁଆ ହାଣ୍ଡି ଓ ଟୋକେଇ। ଘରକୁ ଆସେ ନୁଆ ଲୁଗା, ନୁଆ ନୁଆ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥ, ପୂଜା ସାମଗ୍ରୀ ଇତ୍ୟାଦି ।

ସବୁଠୁ ବଡ କଥା ହେଲା, ପରିବାରର ଯିଏ ଯେଉଁଠି ଥାଆନ୍ତୁ, ଘରକୁ ଫେରିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି । ଏତେ ସବୁ ଆୟୋଜନ ଓ ପ୍ରାୟୋଜନ ର ଏକମାତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ନୁଆଁଖାଇ, ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ସବୁଠୁ ବଡ ପର୍ବ । ଏହା କେବଳ ବଡ ପର୍ବ ନୁହଁ , ଏହା ହେଉଛି ଏକ ଗଣ ପର୍ବ । ନୁଆଁଖାଇକୁ ନେଇ କିଛି ମୌଳିକ କଥା –

୧. ଚନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁଯାୟୀ ଭାଦ୍ରବ ମାସ ର ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷରେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଜନସାଧାରଣ ନୁଆଁଖାଇ ପର୍ବ ପାଳନ କରନ୍ତି ।

ଏହା ମୂଳତଃ ଏକ କୃଷି ଭିତ୍ତିକ ପର୍ବ ।କ୍ଷେତର ପ୍ରଥମ ଅନ୍ନ କଣା କୁ ନିଜର କୁଳଦେବୀ, ଇଷ୍ଟଦେବୀ ଓ ଗ୍ରାମ ଦେବୀଂକୁ ଅର୍ପଣ କରିବା ସହିତ ପ୍ରଥମ ଅନ୍ନ ଉତ୍ପାଦନ ର ଉଲ୍ଲାସ କୁ ପାର୍ବଣ ରୂପେ ପାଳନ କରିବା ଏହି ଉତ୍ସବର ଏକମାତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ।

୨. ଏହା ଏମିତି ଏକ ଗଣପର୍ବ ଯେଉଁଥିରେ ଜାତି, ବର୍ଣ, ଲିଂଗ, ଏପରିକି ଧର୍ମର ମଧ୍ୟ ବିଭେଦ ନଥାଏ। ଗ୍ରାମ ଠୁଁ ସହର, ଗରୀବ ଠୁଁ ଧନୀ, ରାଜା ଠୁଁ ପ୍ରଜା, ସମସ୍ତେ ଗୋଟିଏ ଦିନରେ, ଗୋଟିଏ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଲଗ୍ନରେ, ଗୋଟିଏ ବିଧି ବିଧାନରେ ଓ ଗୋଟିଏ ପ୍ରଥାରେ ନୁଆଁ ଖାଇଥାନ୍ତି ।

୩. ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରା ରେ ଏହା ଅନ୍ନ ବ୍ରହ୍ମର ପୂଜା ପାଇଁ ନବାନ୍ନ ଉତ୍ସବ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଆଦିବାସୀ ଜୀବନରେ ଏହା ନବାଖାନୀ,ହୋରୋ ନବାଇ,ନବାଖାଇ ଇତ୍ୟାଦି। ସମାଜଶାସ୍ତ୍ରୀ ମାନେ ଏହାକୁ ମୂଳତଃ ଆଦିବାସୀ ପରମ୍ପରା ର ପର୍ବ ବୋଲି ସ୍ଵୀକାର କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ହିନ୍ଦୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରମ୍ପରା ର ପ୍ରଭାବ ସମାହିତ ହୋଇଛି ।

୪. ପୂର୍ବରୁ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ବିଭିନ୍ନ ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଇଷ୍ଟ ଦେବୀ ଯଥା- ସମ୍ବଲପୁର ରେ ସମଲେଶ୍ବରୀ, ସୋନପୁରରେ ସୁରେଶ୍ଵରୀ, ବଲାଂଗୀରରେ ପାଟଣେଶ୍ଵରୀ, କଳାହାଣ୍ଡିରେ ମାଣିକେଶ୍ଵରୀ ଙ୍କ ନାମରେ ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷ ର ବିଭିନ୍ନ ଦିନରେ ନୁଆଁଖାଇ ପାଳନ କରାଯାଉଥିଲା

୧୯୯୧ ରୁ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ସମସ୍ତେ ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷ ପଂଚମୀ ତିଥି କୁ ନୁଆଁଖାଇ ଭାବେ ପାଳନ କରି ଆସୁଛନ୍ତି ।

nua
୫. ଭାଦ୍ରବ ମାସ ସାରା ନୁଆଁଖାଇକୁ ନେଇ ସାଜସଜ୍ଜା ଜାରି ରହିଥାଏ। ପ୍ରଥମ କାର୍ୟ ଭାବରେ ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ ପରଦିନ ସ୍ଥାନୀୟ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ପଣ୍ଡିତ ଓ ଗଣକ ମାନେ ଏକାଠି ହୋଇ ନୁଆଁଖାଇର ଲଗ୍ନ ନିର୍ଣୟ କରିଥାନ୍ତି ।

୬. ତାପରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ କିଣା ବିକା, ସଜବାଜ, ଲିପାପୋଛା ଓ ଘର ଫେରନ୍ତା ପର୍ବ । ବର୍ଷରେ ଥରେ ନୁଆଁଖାଇ ତିହାର ଲାଗି ପରିବାରର ଯିଏ ଯେଉଁଠି ଥାଆନ୍ତୁ ଘରକୁ ଫେରି ଆସନ୍ତି ଓ ପରିବାର ଏକତ୍ର ନୁଆଁ ଧାନ କୁ ପ୍ରସାଦ ଭାବେ ସେବନ କରିଥାନ୍ତି।

୭. କୁରେ ପତ୍ର, କରଡି, ନୁଆଁ ଧାନ, ନୁଆଁ ଚୁଡା ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଏ । ବନ୍ଧୁ ବାନ୍ଧବ ଘରକୁ ଉପହାର ପଠାଯାଏ । ନୁଆଁ ଖାଇ ସକାଳୁ କ୍ଷେତ ରେ ପୂଜା କରାଯାଏ, ଘରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା ହୁଏ, ଗ୍ରାମ ଦେବୀ ଓ ଇଷ୍ଟ ଦେବୀଂକ ପାଖକୁ ଉପହାର ନେଇ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ଯିବାକୁ ହୁଏ। ଏହି ଶୋଭା ଯାତ୍ରା କୁ ପାହୁର୍ ଯାତ୍ରା ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

୮. ପୂଜା ପରେ ଘରର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ଏକାଠି ବସନ୍ତି ଓ ଘରର ମୁଖିଆ ସମସ୍ତଂକ ହାତରେ ନୁଆଁ ଅନ୍ନ ପ୍ରସାଦ ଦେଇଥାନ୍ତି। ଏହାକୁ ସେବନ କଲା ପରେ ମାନ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଘରର ସମସ୍ତେ ପରସ୍ପରକୁ ଜୁହାର ଭେଟ ହୁଅନ୍ତି। ପରିବାର, ପରିଜନ ଓ ଗାଁ ଲୋକଂକୁ ସମସ୍ତେ ଜୁହାର ଭେଟ ହୁଅନ୍ତି । ଜୁହାର ଭେଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଶତ୍ରୁତା ମିତ୍ରତା ରେ ପରିଣତ ହୁଏ।

୯. ନୁଆଁଖାଇରେ ରକମ ରକମ ର ପିଠା ମଣ୍ଡା, କାକରା, ମିଠା ଓ ତରକାରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ। ବର୍ଷର ସବୁଠୁ ଭଲ ଖାଦ୍ୟ ଏହି ଦିନ ଘରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ। ନୁଆଁଖାଇ ହେଉଛି ସବୁ ପ୍ରକାର ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ସାମାଜିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ର ମିଳନ ପର୍ବ ।

୧୦. ଖାଇ ସାରିବା ପରେ ଛୁର୍, କବାଡି ଇତ୍ୟାଦି ଖେଳରେ ସମସ୍ତେ ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି। ସଂଧ୍ୟାରେ ନାଚ ଗୀତ ଓ ପାରମ୍ପରିକ ଲୋକ କଳା ର ଉତ୍ସବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ। ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଜୀବନବୋଧ ହେଉଛି ଗୋଟେ ନୁଆଁଖାଇ ରୁ ଆଉ ଗୋଟେ ନୁଆଁଖାଇ ପର୍ଯନ୍ତ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ।

ତେଣୁ କଥାରେ ଅଛି ଜିଇଂ ଜାଗି ଥିଲେ ବଛରେ- ନୁଆଁଖାଇ ଜୁହାର୍ ।
ଓଡିଶା ଡଟ କମ

ଓଡିଶା ଡଟ କମ
ଓଡିଶା ଡଟ କମ

Filed Under: ଜଣା ଅଜଣା, ପରିବେଶ Tagged With: ଅନ୍ନ, କୃଷି ଭିତ୍ତିକ, ନୁଆଁଖାଇ, ପର୍ବ, ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା, ପାର୍ବଣ, ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷ, ମାଣିକେଶ୍ଵରୀ, ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରା

ପୋଖରୀ ସଂସ୍କୃତି ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାର ଆବଶ୍ୟକତା

September 7, 2016 by ଓଡିଶା ଡଟ କମ Leave a Comment

IMG_0384
ପଞ୍ଚାନନ କାନୁନଗୋ

ଜଳାଶୟ ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଇ ଶ୍ରେଣୀର। ଗୋଟିଏ ବର୍ଗର ଜଳାଶୟ ପ୍ରକୃତି ସୃଷ୍ଠ ଓ ଅନ୍ୟଟି ମନୁଷ୍ୟ କୃତ। ଜଳାଶୟ ବିଭିନ୍ନ ଭାବରେ ଜନ ପଦରେ ପରିଚିତ। ଯଥା- ସାଗର, କଟା, ବନ୍ଧ, ପୋଖରୀ, ଗାଡ଼ିଆ।

ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରକୃତି ଓ ଆକୃତିକୁ ନେଇ ଏହାର ନାମ ରହିଛି। ସାଗରଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ବୃହତକାୟ ଜଳାଶୟ, ଯେଉଁଠି ଜଳରାଶି ଠୁଳ ହୁଏ। ପ୍ରବାହିତ ଜଳରାଶିକୁ ବନ୍ଧବାନ୍ଧି ରଖାଗଲେ ତାକୁ ବନ୍ଧ କୁହାଯାଏ।  ବୋହି ଆସିଥିବା ଜଳରାଶିକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଧାରାରୁ କାଟି ଆଣି ଅଟକାଇବାକୁ କଟା କୁହାଯାଇଥାଏ। ଛୋଟ ଛୋଟ ଜଳାଶୟକୁ ଗାଡ଼ିଆ, ପୋଖରୀ, କୁହାଯାଇଥାଏ।

42
ପଞ୍ଚାନନ କାନୁନଗୋ

ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗର ଜଳାଶୟ ନିର୍ମାଣ କରିବା ଏକ ସାଂସ୍କୃତିକ ଧାରା କହିଲେ ଅତୁ୍ୟକ୍ତି ହେବନାହିଁ। ରାଜା, ମହାରାଜା, ଜମିଦାର ଶାସନ ସମୟରେ ଆର୍ଥିକ ବିକାଶ, ସାମାଜିକ ଆବଶ୍ୟକତା ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ଚେତନା ଆଧାରରେ ଜଳାଶୟ ନିର୍ମାଣ ହେଉଥିଲା।

ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଆଧାରରେ ଖୋଳା ଯାଇଥିବା ପୁଷ୍କରିଣୀଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଲିଂଗରାଜ ମନ୍ଦିର ନିକଟସ୍ଥ ବିନ୍ଦୁସାଗର। ଜଗନ୍ନାଥ ଧାମ ପୁରୀରେ ମଧୁର ଜଳଭଣ୍ଡାର ଭାବେ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ, ମାର୍କଣ୍ଡେଶ୍ୱର, ନରେନ୍ଦ୍ର ପୋଖରୀ ଆଦି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବଧାରାରେ ଯୋଡ଼ା ହୋଇ ରହିଛି।

ଏହିସବୁ ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ସ୍ନାନକଲେ ବା ବୁଡ଼ ପକାଇଲେ ପାତକନାଶିନୀ ଗଙ୍ଗାରେ ସ୍ନାନ କରିବାର ସୁଫଳ ମିଳିବାର ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି। ଏହିସବୁ ପୁଷ୍କରିଣୀ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ ସହିତ ଖନନ ହୋଇଥିଲା।

ଅନ୍ୟଏକ ଶ୍ରେଣୀର ପୋଖରୀ ରାଜା ମହାରାଜାମାନେ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟକରି ଖନନ କରିଥିଲେ। ଜଗନ୍ନାଥ ସଡ଼କର ଦୁଇଧାରରେ ଅନେକ ପୁଷ୍କରିଣୀ ଖୋଳା ଯାଇଥିଲା। ତୀର୍ଥ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ରହଣି ସ୍ଥଳରେ ସ୍ନାନ ସୌଚାଦି ନିମନ୍ତେ ଆବଶ୍ୟକତା ଉପଲ୍ବଧି କରି ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଥିଲା।

ସେହିପରି ଅନେକ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କର ତଥା ସୈନ୍ୟମାନଙ୍କ ସୁବିଧାପାଇଁ ରାଜରାସ୍ତାର ଦୁଇ ପାଶ୍ୱର୍ରେ ଜଳାଶୟ ମାନ ଖୋଳା ଯାଇଥିଲା। ମନ୍ଦିରର ବା ରାସ୍ତାର ଭଗ୍ନାବଶେଷ ପରି ପୋଖରୀଗୁଡ଼ିକ ଜୀର୍ଣ୍ଣଶୀର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥାରେ ଏବେବି ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ।

ବିଶେଷଭାବେ ଲୋକଙ୍କୁ କାମ ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଅନେକ ପୁଷ୍କରିଣୀ ଓ ଜଳଭଣ୍ଡାରମାନ ଖୋଳା ଯାଇଥିଲା ବା ପୂର୍ବ ପୋଖରୀ ଗୁଡ଼ିକର ପୁନଃଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇଥିଲା। ଜନହିତୈଷୀ ରାଜା, ମହାରାଜା ଜମିଦାରମାନେ ଏହା କରାଇଥିଲେ। ଗଡ଼ଜାତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏ ସବୁ ପୋଖରୀ ବହୁସଂଖ୍ୟାରେ ଅଛି।

କେଶରୀ ବଂଶୀ ଓ ଗଙ୍ଗବଂଶୀ, ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ରାଜାମାନେ ଅନେକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାର ଆଣି ଶାସନମାନ ବସାଇଥିଲେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ରାଜ୍ୟରେ ଥିବା ରାଜା ଜମିଦାରମାନେ ନିଜ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ଶାସନମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ।

ଶାସନଗଠନ ପ୍ରଣାଳିର ମୁଖ୍ୟ ଦିଗଟି ଥିଲା ଶାସନପାଶ୍ୱର୍ରେ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ପୋଖରୀର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଇବା। ଜଳାଶୟର ଏହି ପରମ୍ପରା ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଥିଲା ରାଜାମହାରାଜାଙ୍କର ଓ ସ୍ୱାଧିନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସରକାର ସମୟରେ ଚାଷକୁ ଜଳଯୋଗାଇବା ନିମନ୍ତେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଜଳଭଣ୍ଡାର ନିର୍ମାଣ କରିବା।

ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟ କୁହେ ଯେ ଚେଦିବଂଶ ରାଜୁତିକାଳରେ ତୋଷାଳି ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଗ୍ରାମମାନଙ୍କୁ ଜଳ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ନଦୀ ବା କେନାଲ ଖୋଳା ଯାଇଥିଲା। ଅନେକ ଜାଗାରେ ଗଙ୍ଗବଂଶୀଙ୍କ ନାମରେ ଗଙ୍ଗସାଗର, ଗଙ୍ଗ ପୋଖରୀ ଆଦି ଆଜିବି ଜଳସେଚନ ପାଇଁ ରାଜା ମହାରାଜାଙ୍କ ଅମଳରୁ ଖୋଳାଯାଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ।

ଚୌଦ୍ୱାର ଓ ବାରଙ୍ଗ ନିକଟରେ ଏହାର ପ୍ରମାଣ ରହିଛି। ଅସଂଖ୍ୟ ସାଗର, କଟାବନ୍ଧ ଆଦି ଜଳାଶୟ ସମଗ୍ର ରାଜ୍ୟରେ ବିଛାଡ଼ି ହେଇ ପଡ଼ିଛି। କୋଡ଼ିଏ ଏକରରୁ ଊଦ୍ଧ୍ୱର୍ ପରିମିତ ଜଳ ଧାରଣ କରୁଥିବା ଜଳାଶୟ ସଂଖ୍ୟାର ତାଲିକା ଏଥିସହିତ ପ୍ରଦତ୍ତ ହୋଇଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ –

୧୦୦ ଏକରୁ ଊଦ୍ଧ୍ୱର୍ ଜଳଧାରଣା କ୍ଷମତା ଥିବା ସାଗର ବା ପୋଖରୀଗୁଡ଼ିକ ଏଥିସହିତ ନିମ୍ନରେ ରଖାଗଲା ଏବଂ ଏଥିରୁ ସରକାରୀ ହିସାବରେ ଜଳଯୋଗାଣ ହେଉଥିବା ଚାଷ ଜମିର ପରିମାଣ ମଧ୍ୟ ଅଛି।

୧. ସମ୍ବଲପୁର – ବାଂକସାଳ – ୯୭୭୯ ଏକର ଜଳସେଚନ

୨. ଗଜପତି – କୃଷ୍ଣ ସାଗର – ୨୨୪୬.୦୦ ହେକ୍ଟର
ରାମ ସାଗର – ୩୦୬.୦୦ ହେକ୍ଟର
ସୀତା ସାଗର – ୨୫୨.୦୦ ହେକ୍ଟର
ଗଜପତି ସାଗର – ୩୧୧.୦୦ ହେକ୍ଟର

୩. ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର- ୬ଟି ବଡ଼ ବନ୍ଧ – ୨୬୪୮.୦୦ ହେକ୍ଟର

୪. ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା – ୩୦୦ଗୋଟି – ୨୪୦୯୪.୧୬ ହେକ୍ଟର

୫. ଢେଙ୍କାନାଳ- ୮ ଗୋଟି – ୫୦୨୭.୦୦ ହେକ୍ଟର
କ) ଡମଶାଳ – (୧୨୧୫)
ଖ) ଗୁଣ୍ଡୁରାପୋଷି (୧୦୪୨)
ଗ) ଯେଡ଼ାବାଡ଼ିଆ(୬୦୨)
ଘ) ବେରୁଆାଁପାଳ (୨୪୮)
ଙ) ଧନିଆ ନାଳି (୩୬୨)
ଚ) କାଳି ଯୋଡ଼ି (୩୫୪)
ଛ) ପଣଶପାଳ (୩୨୪)
ଜ) ସରପା (୮୧୦)

୬. ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲା – ଗୋହୀରାଖାଇ – ୮୨୩.୦୦ ହେକ୍ଟର
ଘାଗରା – ୧୪୩.୦୦ ହେକ୍ଟର
ରିଷିଆ- ୧୭୮୨.୦୦ ହେକ୍ଟର
ଓଉପଦା- ୭୧୩୧.୦୦ ହେକ୍ଟର
ଓଉପଦା- ୧୪୩.୪୫.୦୦ ହେକ୍ଟର
ସିନ୍ଧୁଆ- ୧୮୮.୦୦ ହେକ୍ଟର

୭. ଭଞ୍ଜନଗର ଡିଭିଜନ (ଜଳସଂପଦ-କ୍ଷୁଦ୍ର) ଅଧିନରେ ୩୯୭ଟି ଜଳାଶୟ ଅଛି।
ଯୋଥିରୁ ୩୦୦୫୨ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ଜଳ ସେଚନ ହୁଏ।

୮. ପଦ୍ମପୁର ଡିଭିଜନ ଜଳସମ୍ପଦ (କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳସେଚନ) ଅଧିନରେ –
(କ) କୁଲିଆରୀ ଜୋର – ୧୦୨୦ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ପାଣି ମାଡ଼େ
(ଖ) କୁମ୍ଳୋ – ୯୯୨.୪୨ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ପାଣି ମାଡ଼େ
(ଗ) ଉଇଲିଯୋର – ନାହିଁ
(ଘ) ପଦ୍ମପୁର ନଳା – ୧୭୦.୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ପାଣି ମାଡ଼େ
(ଙ) ବିଜେପୁର କଟା – ୧୨୧.୪୧ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ପାଣି ମାଡ଼େ
(ଚ) ତଳଖୋର – ୭୦୧.୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ପାଣି ମାଡ଼େ
(ଛ) ମାଲକେନ ନଳା – ୫୮୦.୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ପାଣି ମାଡ଼େ
(ଜ) ଖଣ୍ଡିଝରଣା – ୫୮୮.୮ (ଖରିଫ) ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ପାଣି ମାଡ଼େ
ରବି(୨୦୫.୪)

ମାଲକାନଗିରି ରେ ୨୬ଗୋଟି ଜଳଭଣ୍ଡାର ଅଛି। ପାଖାପାଖି ୩ହଜାର ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ଜଳସେଚନ ହୋଇଥାଏ।

ଜୟପୁର ଡିଭିଜନ ଅଧିନରେ :-
(କ) ବୈରାଗୀପଦର – ୨୦ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ପୋଖରୀ ୩୫.୧୫ ହେକ୍ଟର
(ଖ) ବେନାସପୁର ୨୭ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ପୋଖରୀ ୪୬.୯୫ ହେକ୍ଟର
(ଗ) ବୋଦି ଗାଁ ୨୫ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ପୋଖରୀ ୨୪.୨୮ ହେକ୍ଟର
(ଘ) ପୁରୁଣା ପାଣି ୬.୩୦ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ପୋଖରୀ ୩୩.୭୩ ହେକ୍ଟର
(ଙ) ରଥାଟି ୨୦ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ପୋଖରୀ ୪୦.୭୫ ହେକ୍ଟର
(ଚ) ସାହାନୀମୁଣ୍ଡା ୧୬.୦୦ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ପୋଖରୀ ୪୭.୬୭ ହେକ୍ଟର
(ଛ) ରାମଗିରି ୧୫.୦୦ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ପୋଖରୀ ୩୪.୨୬ ହେକ୍ଟର
(ଜ) ରଥିଗୁଣା ୨୨.୩୦ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ପୋଖରୀ
(ଝ) ଜଗନ୍ନାଥ ସାଗର ୬୭୬୦ ପରିମିତ ପୋଖରୀ ୪୨.୪୮
(ଟ) କୋତିଗୁମା ୧୯୫.୨୬ ହେକ୍ଟର ୭୯୪.୫୭ହେକ୍ଟର

ଏତଦବ୍ୟତୀତ ରାଜ୍ୟରେ ଅନ୍ୟୁନ ୪ ହଜାରରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵ ବଡ଼ ଜଳାଶୟ ଅଛି ଓ ସେଥିରୁ ୨୫୮୭୭.୫୩୪ ହେକ୍ଟର ଜଳସେଚନ ହେବା କଥା। ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କର ମୁଖ୍ୟଯନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ତଥ୍ୟ ୨୭.୫.୨୦୧୬ରେ ଏହା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି।

ରାଜ୍ୟରେ ଛୋଟବଡ଼ ଟୁବ୍ ଗାଡ଼ିଆ ପୋଖରୀ ପ୍ରାୟ ପ୍ରତି ଗାଁରେ ଅଛି। ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୪୭ ହଜାର ପାଖାପାଖି ଅଛି। ଏହାର ମୋଟ ଜଳଧାରଣ ଅଞ୍ଚଳ ୧.୧୬ ଲକ୍ଷ ହେକ୍ଟର ବୋଲି ସରକାରୀ ଭାବେ କୁହାଯାଇଛି।

ଏହି ସମସ୍ତ ଟୁବ, ଗାଡ଼ିଆ, ପୋଖରୀ ସାଧାରଣ ସଂପତ୍ତିଭାବେ ପରିଗଣିତ ହୁଏ। ଏଗୁଡ଼ିକ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କର ତିନିଗୋଟି ବିଭାଗ ଯଥା ପଂଚାୟତିରାଜ। ରାଜସ୍ୱ ବିଭାଗ ଓ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଅଧିନରେ ଅଛି।

ଏଗୁଡ଼ିକରୁ ଚାଷଜମିକୁ ଜଳସେଚନ ପ୍ରାୟତଃ ହୋଇ ନଥାଏ କେବଳ ମାଛ ଚାଷରେ ଓ ସାଧାରଣ ବ୍ୟବହାରରେ ଲାଗିଥାଏ।

ପୋଖରୀ ବା ଜଳାଶୟ ସଂସ୍କୃତିକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖି ସେଥିରେ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ସହିତ ଜନସାଧାରଣ, ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ନିମନ୍ତେ ବିନିଯୋଗ ହୋଇପାରିବ।

ଏହା ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ଆର୍ଦ୍ର ରଖିବା ସହିତ ଭୂତଳ ଜଳରାଶିର ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହେବ। ଏବଂ ଉଠା ଜଳସେଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଅଧିକ ସୁଦୃଢ଼ କରାଯାଇପାରିବ।

ମାତ୍ର ରାଜ୍ୟରେ କେତେକ ଖାଲୁଆ ପାଟ ଏବଂ ଝିଲ୍ ରହିଛି। ଏହି ସମସ୍ତର ମୋଟ ଅଞ୍ଚଳ ପାଖାପାଖି ୨ଲକ୍ଷ ହେକ୍ଟର ବୋଲି ଧରାଯାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକୁ ମାଛ ଚାଷ ସହିତ ଜଳସେଚନ ପାଇଁ ବେଳେବେଳେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ।

ତେଣ୍ଡା ବା ପମ୍ପସେଟ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହିସବୁ ଜଳାଶୟରୁ ଫସଲ ପାଇଁ ଜଳ ଉତ୍ତୋଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ମାତ୍ର ଏହି ଉପରେ ପୂର୍ଣ୍ଣଭାବେ ନିର୍ଭର କରି ହେବନାହିଁ।

ପାଟପାଣି ଜମାହୋଇ ରହିଥିବା ଅଞ୍ଚଳ ବା ଝିଲ ଗୁଡ଼ିକୁ (ପାଖାପାଖି ୨ ଲକ୍ଷ ହେକ୍ଟର) ଖୋଳାଯାଇ ଗଭୀର ଜଳାଶୟ ପ୍ରଭୃତି ହେବା ସହିତ ଜଳ ଉତ୍ତୋଳନ କରି ବର୍ଷ ତମାମ ଚାଷଜମିକୁ ଜଳ ଯୋଗାଯାଇ ପାରିବର ସାମର୍ଥ୍ୟ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ହୋଇନାହିଁ।

ଏହା ଖାଲୁଆ ଅଞ୍ଚଳ ହୋଇଥିବା ହେତୁ ପାଟ ଜଳ ଝରିଆସି ଏଥିରେ ଠୁଳ ହୋଇଥାଏ। ଏହାର ଉପଯୁକ୍ତ ପରିଚାଳନା କଲେ ଅନେକ ଜମି ଫସଲ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇ ପାରିବ। ଏଥିରେ ତିଳେମାତ୍ର ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ।

କୋଡ଼ିଏ ଏକର ଜମିରୁ ଊଦ୍ଧ୍ୱର୍ ସମସ୍ତ ଜଳାଶୟର ଜଳଧାରଣ କ୍ଷମତା ବଢ଼ାଇ ସବୁ ଜମିକୁ ସର୍ବକାଳିନ ଜଳସେଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇପାରିବ। ଅନ୍ତତଃ ଟ୍ୟାଙ୍କ ଲିଫ୍ଟ ପଏଣ୍ଟ ବସାଇ ଖରିଫ୍ ଓ ରବିଋତୁରେ ଫସଲପାଇଁ ଜଳଯୋଗାଣ ହୋଇପାରିବ। ଏପରି ଜଳସେଚନର ସମ୍ଭାବନା ବାରାନ୍ତରେ ଆଲୋଚିତ ହେବ।

 

(ସୌଜନ୍ୟ : ସଂଚାର)

ଏମ୍.-୭୧, ମଧୁସୂଦନ ନଗର, ଭୁବନେଶ୍ୱର-୭୫୧୦୦୧
ମୋ. : ୯୪୩୮୩୬୦୮୪୯
ଲେଖକ ଓଡିଶାର ପୂର୍ବତନ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରୀ
panchanan.kanungo@gmail.com

ଓଡିଶା ଡଟ କମ
ଓଡିଶା ଡଟ କମ

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: ଜଳଭଣ୍ଡାର, ଜଳାଶୟ

ମହାନଦୀର ମହାଯୁଦ୍ଧ : ସତ୍ୟ ଓ ତଥ୍ୟ

August 4, 2016 by ଓଡିଶା ଡଟ କମ 4 Comments

Hirakud-Mahanadi-1024x678
କେଦାର ମିଶ୍ର

ମହାନଦୀକୁ ନେଇ ଅ।ମେ ଯେତିକି ଚିତ୍କାର ଶୁଣୁଛୁ, ମହାନଦୀକୁ ନେଇ ଅ।ମର ଅଜ୍ଞତା ମଧ୍ୟ ସେତିକି ବାରି ହୋଇ ପଡୁଛି । ଯେଉଁମାନେ ମହାନଦୀ ବିଷୟରେ ଗଳା ଫଟାଇ ରାସ୍ତାରେ ଚିତ୍କାର କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ବାସ୍ତବ ମହାନଦୀର ଚିତ୍ର ଅ।ଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଂଚି ପାରିନାହିଁ ।

ଛତିଶଗଡ଼ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାର ବିବାଦକୁ ନେଇ ଯେଉଁ ରାଜନୈତିକ ଘୂର୍ଣ୍ଣିଝଡ଼ ଏବେ ଚାଲିଛି, ତା ପଛରେ ମହାନଦୀର ବାସ୍ତବତା ଅପେକ୍ଷା ରାଜନୀତିର ଚକ୍ରାନ୍ତ ଜଳଜଳ ହୋଇ ଦିଶିଯାଉଛି । ତେବେ ମହାନଦୀର ସତ୍ୟ କଣ ?

ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ଯଦି ମହାନଦୀର ଜଳକୁ ଅଟକ ରଖନ୍ତି, ତା ହେଲେ ମହାନଦୀ ମରିଯିବ କି ? କେବଳ ହୀରାକୁଦ ନଦୀବନ୍ଧର ଜଳକୁ ଅ।ଶ୍ରା କରି ମହାନଦୀ ଚିରସ୍ରୋତା ହୋଇ ପ୍ରବହମାନ ହେଉଛି କି ?

ପ୍ରଶ୍ନ ଅନେକ ଅଛି । ଉତ୍ତର ରାଜନୀତିର କୋଳାହଳ ଭିତରେ ହଜିଯାଉଛି । ତେଣୁ ମହାନଦୀକୁ ନେଇ ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନୀ ଦୃଷ୍ଟିର ଅ।ବଶ୍ୟକତା ଅ।ଜି ସବୁଠୁ ବେଶୀ । ନଦୀ ସବୁବେଳେ ଶାନ୍ତି, ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ଓ ସମତାର ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇଥାଏ ।

ଗତ ଷାଠିଏ ବର୍ଷ ଧରି ମହାନଦୀ ଛତିଶଗଡ଼ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ଜୀବନରେଖା ଭାବରେ ପ୍ରବାହିତ ହୋଇ ଚାଲିଛି । ଏହାକୁ ନେଇ କେବେ କୌଣସି ବିବାଦ ଅ।ମେ ଶୁଣିନଥିଲୁ । ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଏ ବିବାଦ ଯେତେବେଳେ ରାଜନୈତିକ ଉଗ୍ର ରୂପ ଧାରଣ କରୁଛି, ସେତେବେଳେ ମହାନଦୀର ସତ୍ୟକୁ ଖୋଜି ବାହାର କରିବା ନିତାନ୍ତ ଜରୁରୀ ।

ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ତଥ୍ୟ ସମ୍ବଳିତ ରିପୋର୍ଟ୍-

୧. ମହାନଦୀ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଥମ ବଡ଼ ତଥ୍ୟଟି ହେଲା, ଏହାର ଜନ୍ମ ଛତିଶଗଡ଼ରେ କିନ୍ତୁ ଏହାର ଯୌବନ ଓ ମହାସଙ୍ଗମ ଓଡ଼ିଶାରେ । ୮୫୧ କିଲୋମିଟର ଦୀର୍ଘ ମହାନଦୀର ମାତ୍ର ୨୮୬ କିଲୋମିଟର ଛତିଶଗଡ଼ ଭିତରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିବାବେଳେ ବାକି ୫୬୫ କିଲୋମିଟର ଏହା ଓଡ଼ିଶା ଭିତର ଦେଇ ବହୁଛି ।

ତେବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଅ।ହୁରି ଅନେକ ବଡ଼ ନଦୀର ଉପତ୍ୟକା ଓ ଅବବାହିକା ରହିଥିବାବେଳେ ଛତିଶଗଡ଼ ପାଇଁ ମହାନଦୀ ହେଉଛି ଏକମାତ୍ର ପ୍ରାଣରେଖା । ଯଦିଓ ଗଙ୍ଗା, ଗୋଦାବରୀ ଓ ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀର ବେସିନ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ରହିଛି, ତଥାପି ମହାନଦୀ ବ୍ୟତୀତ ଛତିଶଗଡ଼ର ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଚାରା ନାହିଁ ।

ଛତିଶଗଡ଼ର ମୋଟ ଜଳସମ୍ବଳର ୫୮.୪୮ % ଜଳସମ୍ପଦର ମହାନଦୀ ଓ ତାର ଶାଖା ନଦୀଗୁଡ଼ିକରେ ରହିଛି ।

୨. ଧନ୍ଵତ୍ତରୀ ଜିଲ୍ଲାରୁ ବାହାରିଲା ପରେ ମହାନଦୀ କ୍ରମଶଃ ଶିୱନାଥ୍, ଅର୍ପା, ହଁସଦେଓ , ସନ୍ଦର୍, ଜୋଙ୍କ୍, କେଲୋ ଓ ଇବ୍ ନଦୀର ସଂଯୋଗରେ ନିଜ ପ୍ରବାହକୁ ବିଶାଳ କରିଛି । ହୀରାକୁଦ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ସବୁ ନଦୀ ମହାନଦୀର ଜଳସ୍ତରକୁ ଚିରସ୍ରୋତା କରିଛନ୍ତି ।

୧୯୪୮ରେ ଯେତେବେଳେ ହୀରାକୁଦ ବୃହତ୍ ନଦୀ ଜଳବନ୍ଧର ପରିକଳ୍ପନା କରାଗଲା, ସେତେବେଳେ ଏହି ସବୁ ନଦୀର ଜଳପ୍ରବାହକୁ ହୀରାକୁଦଠାରେ ବାନ୍ଧି ରଖିବାର ଉଦ୍ୟମ କରାଗଲା । ୧୯୫୭ରେ ହୀରାକୁଦ ନଦୀବନ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେଲା ।

ଏଠି କହି ରଖିବା ଉଚିତ୍ ଯେ ହୀରାକୁଦ ନଦୀବନ୍ଧର କ୍ୟାଚମେଣ୍ଟ୍ ବା ଜଳଧାରଣ କ୍ଷେତ୍ରର ୮୭% ଛତିଶଗଡ଼ ରାଜ୍ୟରେ ରହିଛି । ତେଣୁ ହୀରାକୁଦ ନିର୍ମାଣରେ ଛତିଶଗଡ଼ର ଭୂମି ଓ ଜଳ ବିନିଯୋଗ ହୋଇଥିବାସ୍ଥଳେ ଏହାର ଲାଭ ଓଡ଼ିଶାକୁ ମିଳିଛି । ସର୍ବାଧିକ ଜଳ ଓ ଜଳ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅ।ମେ ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଭୋଗ କରି ଅ।ସିଛୁ ।

ବିଭିନ୍ନ ସମୟରେ ପୂର୍ବତନ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାର ଓ ଏବେର ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ହୀରାକୁଦରୁ କିଛି ଲାଭ ନେବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଛନ୍ତି । ଯାହାକି ଅ।ମେ କରେଇ ଦେଇ ନାହୁଁ ।

୩.. ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ଛତିଶଗଡ଼ ରାଜ୍ୟ ଗଠିତ ହେଲା, ତାପରେ ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ମହାନଦୀର ଜଳକୁ ଜଳସେଚନ ତଥା ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟାପକ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲେ ।

୨୦୦୦ ମସିହାଠୁ ଅ।ଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଶା ଏବଂ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିରତା ରହିଛି । ୨୦୦୦ ମସିହାରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ରହିଥିବାବେଳେ ୨୦୦୩ ମସିହାରୁ ରମଣ ସିଂହ ଛତିଶଗଡ଼ର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲାଉଛନ୍ତି । ରମଣ ସିଂହଙ୍କ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀତ୍ୱ ସମୟରେ ମହାନଦୀ ଓ ଏହାର ଶାଖାନଦୀଗୁଡ଼ିକରେ ଶତାଧିକ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅ।ରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି ।

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ନିଜ ୱେବସାଇଟ ରେ ମହାନଦୀକୁ ନେଇ ତାଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ବିଷୟରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ଭିତରେ ଚାରୋଟି ବୃହତ୍ ବନ୍ଧ, ଚାରୋଟି ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ବନ୍ଧ ଓ ୨୯୮ଟି କ୍ଷୁଦ୍ର ବନ୍ଧ ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି ।

୪. ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଜଳ ସଂସାଧନ ବିଭାଗର ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ମହାନଦୀ ଓ ଏହାର ଶାଖାନଦୀଗୁଡ଼ିକରେ ୨୫୩ଟି ବନ୍ଧ ରହିଥିବାବେଳେ ସେଥିରୁ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ୧୬୪ଟି ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ୧୮୯ଟି ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି ।

ମହାନଦୀ ଓ ଏହାର ଶାଖାନଦୀଗୁଡ଼ିକରେ ମୋଟ ୨୮ଟି ବ୍ୟାରେଜ ରହିଥିବାବେଳେ ୧୪ଟି ଓଡ଼ିଶାରେ ଓ ୧୪ଟି ଛତିଶଗଡ଼ରେ ରହିଛି । ସେହିପରି ଚାରୋଟି ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପରୁ ତିନୋଟି ଛତିଶଗଡ଼ରେ ଥିବାବେଳେ ଗୋଟିଏମାତ୍ର ଓଡ଼ିଶାରେ ରହିଛି ।

ଏହି ତଥ୍ୟରୁ ଅ।ମକୁ ଗୋଟିଏ ସତ୍ୟରେ ଉପନୀତ ହେବାକୁ ପଡୁଛି ଯେ, ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ମହାନଦୀକୁ ପୂରାପୂରି ଦୋହନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରି ସାରିଛନ୍ତି ।

୫. ମହାନଦୀର ମୂଳ ପ୍ରବାହ ୨୮୬ କିଲୋମିଟର ସହିତ ଏହାର ଶାଖା ନଦୀ ମାନଙ୍କର ପ୍ରବାହକୁ ମିଶେଇ ଦେଇ ଅ।ମେ ଯଦି ଏକ ହାରାହାରି ହିସାବ କରିବା, ତାହେଲେ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ସରକାର ପ୍ରତି ଗୋଟିଏ କିଲୋମିଟରରେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରକଳ୍ପ ତିଅ।ରି କରୁଛନ୍ତି ।

ଏକ ଉଚ୍ଚାଭିଳାଷୀ ଯୋଜନା ନେଇ ବର୍ତ୍ତମାନ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ଜଳସେଚିତ ଜମିର ପରିମାଣ ୧.୩୮ ନିୟୁତ ହେକ୍ଟରରୁ ୪.୩ ନିୟୁତ ହେକ୍ଟରକୁ ବଢାଇବାକୁ ସେମାନେ ଉଦ୍ୟମ କରୁଛନ୍ତି ।

ତେବେ ଏପ୍ରକାର ଉଦ୍ୟମ ମହାନଦୀର ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରବାହକୁ କେବଳ ନଷ୍ଟ କରିବ ନାହିଁ, ସମୟକ୍ରମେ ଏହା ମହାନଦୀକୁ ଏକ ମୃତନଦୀ ଭାବରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କରିବ । ଛତିଶଗଡ଼

ସରକାର ବର୍ତ୍ତମାନ ମହାନଦୀର ଜଳ ବ୍ୟବହାରକୁ ୭୫% ଜଳସେଚନ ପାଇଁ, ୧୮% ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ଓ ୬% ପାନୀୟ ଜଳ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି । ତେବେ ମହାନଦୀରେ ଯେଉଁସବୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ହେଉଛି ସେଥିରୁ ୫୦%ରୁ ଅଧିକ ଜଳ ଅ।ଗାମୀ ଦିନରେ ଶିଳ୍ପ ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କୁ ଦିଅ।ଯିବ ବୋଲି ଜଣାପଡୁଛି ।

୬. ଉପରୋକ୍ତ ତଥ୍ୟ ଅ।ଧାରରେ ଅ।ମେ ଓଡ଼ିଶାର ସ୍ୱାର୍ଥ କଥା ଅ।ମେ ଚିନ୍ତା କରିବା । ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାରକୁ ଜଳପ୍ରବାହର ସ୍ଥିତି ଏହା ଦ୍ୱାରା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେବ । ହୁଏତ ଅଣମୌସୁମୀ ସମୟରେ ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାରକୁ ଉପରମୁଣ୍ଡରୁ ବିଲକୁଲ୍ ପାଣି ନ ଅ।ସିପାରେ ।

ଏହା ହୀରାକୁଦ ବନ୍ଧ ପାଇଁ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିବ । ଏହା କେବଳ ଅନୁମାନର ବିଷୟ । ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଅ।ଜିପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହାକୁନେଇ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଠୋସ୍ ତଥ୍ୟ ରଖିନାହାନ୍ତି । ଯେଉଁ ସବୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ଉପରମୁଣ୍ଡରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି, ତାହା ଯୋଗୁଁ କେତେ ପରିମାଣରେ ଜଳ ପ୍ରବାହ ବ୍ୟାହତ ହେବ, ତାର ସଠିକ୍ ତଥ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ନାହିଁ।

୭. ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଛତିଶଗଡ଼ର ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଜ୍ଞ ଥିଲେ ବୋଲି ଯାହା କହୁଛନ୍ତି, ତାହା ସବୁଠୁ ହାସ୍ୟାସ୍ପଦ । ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାରଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ୱେବସାଇଟ୍, କେନ୍ଦ୍ର ଜଳ କମିଶନଙ୍କ ୱେବ୍ସାଇଟ୍ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୂତ୍ରରୁ ଏହି ସବୁ ତଥ୍ୟ ଖୁବ୍ ସହଜରେ ମିଳୁପାରୁଛି ।

ତେବେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରର ବାବୁମାନେ ଏବିଷୟରେ କେମିତି କିଛି ଜାଣିପାରିଲେ ନାହିଁ, ତାହା ଏ ପୃଥିବୀର ଅଷ୍ଟମ ଅ।ଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ । କେଲୋ ପ୍ରକଳ୍ପ ସମ୍ପର୍କରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କୁ ତଥ୍ୟ ଦିଅ।ଯାଇନଥିଲା ବୋଲି ସଂସଦ ଗୃହରେ ବିଜେଡ଼ିର ନେତା ଭର୍ତ୍ତୃହରି ମହତାବ କହିଲେ ।

ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଚିଠିପତ୍ର କିଏ କାହାକୁ ଦେଇଥିଲା, ସେ ବିଷୟରେ ଅ।ମେ ଜାଣିନାହୁଁ । କିନ୍ତୁ ଏ ସମ୍ପର୍କିତ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଛି । ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ମହାନଦୀର ଉପରମୁଣ୍ଡରେ କଣ ଘଟୁଛି, ସେ ବିଷୟରେ ଅ।ଖି ବୁଜି ବସିଥିଲେ କି ?

ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ନିଜ ଜଳସମ୍ପଦକୁ କେବେବି ବ୍ୟବହାର ନ କରି ଏହାକୁ ଓଡ଼ିଶାର ଅପଚୟ ପାଇଁ ଛାଡ଼ିଦେବେ ବୋଲି ଓଡ଼ିଶା ସରକାର କାହିଁକି ଭାବୁଛନ୍ତି ?

୮. ଅପଚୟ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ଏଥିପାଇଁ ଅ।ମେ କରୁଛୁ ଯେ, ହୀରାକୁଦ ପରେ ମୁଣ୍ଡଳୀ ଓ ନରାଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମହାନଦୀର ଟୋପାଏ ପାଣିକୁ ମଧ୍ୟ ଅ।ମେ ବ୍ୟବହାର କରୁନାହୁଁ । ହୀରାକୁଦ ପରେ ମହାନଦୀକୁ ଅ।ହୁରି ଅନେକ ବଡ଼ ନଦୀ ପ୍ରବେଶ କରୁଛନ୍ତି ।

ହୀରାକୁଦ ତଳକୁ ଜୀରା, ଭେଡେନ୍, ଅଙ୍ଗ, ସୁକତେଲ୍, ତେଲ୍, ବାଘ, ସାଲୁଙ୍କୀ, ପିଲା ସାଲୁଙ୍କୀ, ମେହେରୁଣୀ ଇତ୍ୟାଦି ଅନେକ ନଦୀ ମହାନଦୀକୁ ପରିପୁଷ୍ଟ କରୁଛନ୍ତି । ମହାନଦୀ ସହିତ ତେଲ ନଦୀ ଓ ହାତୀ ନଦୀର ସଂଯୋଗକ୍ରମେ ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ ସହ ସଂଯୋଗ ସ୍ଥାପିତ ହେଉଛି ।

ମୁଣ୍ଡଳୀ ଓ ହୀରାକୁଦ ମଝିରେ ମହାନଦୀର ମୁଖ୍ୟସ୍ରୋତର ଜଳ ବିନିଯୋଗ ତ ହେଉନାହିଁ, ତା ସହିତ ଏହାର ଶାଖାନଦୀଗୁଡ଼ିକର ଜଳକୁ ମଧ୍ୟ ଅ।ମେ ସଠିକ୍ ବିନିଯୋଗ କରିପାରୁନାହୁଁ ।

ମହାନଦୀର ଶାଖା ଓ ପ୍ରଶାଖା ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ଯଥା ବାଘ, ବିରୂପା, ଡାହୁକା, ଭାର୍ଗବୀ, ହାତୀ, ଅଙ୍ଗ, ରାଜୁଅ।, ସାଲୁଙ୍କୀ, ସୁକତେଲ୍ ଇତ୍ୟାଦି ନଦୀରେ କେତେକ ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ପ୍ରକଳ୍ପ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର କରିଛନ୍ତି । ତେବେ ଏହା ଜଳସେଚନ ଓ ବନ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଅ।ଦୌ ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ ।

୯. ଓଡ଼ିଶାରେ ମହାନଦୀର ଜଳକୁ ସଠିକ୍ ଉପାୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଅ।ମ ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ନେଇ ବିକାଶର ବିମର୍ଶ ପରିବର୍ତ୍ତେ ରାଜନୈତିକ ଅ।ତସବାଜୀ ଅଧିକ ଚାଲିଛି । ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ମହାନଦୀ ସମ୍ପର୍କରେ କୌଣସି ତଥ୍ୟ ଲୁଚାଇବାର ପ୍ରମାଣ ମିଳୁନାହିଁ ।

ଛତିଶଗଡ଼ର ଜଳସମ୍ପଦକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ଅ।ନ୍ତର୍ଜାତିକ ଖ୍ୟାତି ସମ୍ପନ୍ନ କନସଲଟାନ୍ସୀ “ପ୍ରାଇସ୍ ୱାଟର ହାଉସ୍ କୁପର୍” ସଂସ୍ଥା ଏକ ବିସ୍ତୃତ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ । ଛତିଶଗଡ଼ର କେଉଁଠି ଓ କି ପ୍ରକାର ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ମହାନଦୀ ବେସିନର ଜଳକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ, ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ଏହି ସଂସ୍ଥା ନିଜର ରିପୋର୍ଟ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ସେହି ରିପୋର୍ଟ ଅ।ଧାରରେ ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ଚତୁରତାର ସହ ବଡ଼ ବନ୍ଧ ନ କରି ମଧ୍ୟମ ଓ ଛୋଟ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଭିତ୍ତିରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରୁଛନ୍ତି । ଏଠି କହି ରଖିବା ଉଚିତ୍ ହେବ ଯେ, ମଧ୍ୟମ ଓ ଛୋଟ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜଳ କମିଶନ ବା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସହମତିର କୌଣସି ଅ।ବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ।

୧୦. ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶା ଯେତିକି ସତର୍କ ରହିବା କଥା, ତାହା କରିନାହିଁ । ଅ।ଜି ଯେତେବେଳେ ନେଡ଼ିଗୁଡ଼ କହୁଣୀକୁ ବହି ସାରିଛି, ସେତେବେଳେ ଅ।ମେ ପାଟି ଖୋଲିବା ଅ।ରମ୍ଭ କରିଛୁ ।

ସମ୍ପ୍ରତି କେଲୋ ପ୍ରକଳ୍ପ ସମେତ ପେରୀମାନ ଡିହି, କେନ୍ଦୁଲା ଓ ତେନ୍ଦୁଲା ପ୍ରକଳ୍ପ କାମ ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ଅ।ଗେଇ ନେଉଛନ୍ତି । ତେବେ ଯେଉଁସବୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ଗତ ୧୫ବର୍ଷରେ ଅ।ରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ସେଥିରୁ ନବେଭାଗ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇ ସାରିଲାଣି । ଅ।ଜି ଚିତ୍କାର କଲାବେଳକୁ ଅ।ମ ପାଖରେ ଅ।ଉ କିଛି ନାହିଁ ।

୧୧. ତେବେ ଛତିଶଗଡ଼ ଓ ଓଡ଼ିଶା ଭିତରେ ମହାନଦୀର ଜଳ ବଣ୍ଟନ ସମସ୍ୟାକୁ ନେଇ ୧୯୮୩ ଓ ୧୯୯୫ରେ ଦୁଇଟି ଚୁକ୍ତିନାମା କରାଯାଇଥିଲା । ସେହି ଅନୁସାରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଅ।ଲୋଚନା ହୋଇ ଏକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସମିତି ଗଠିତ ହେବା କଥା, ତାହା ଅ।ଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ଭବ ହୋଇନାହିଁ ।

ଗତ ପନ୍ଦର ବର୍ଷ ଧରି ଉଭୟ ରାଜ୍ୟରେ ଦୁଇଜଣ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲାଇଛନ୍ତି । ସେମାନେ ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଥରେ ମଧ୍ୟ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଅ।ଲୋଚନା କରିନାହାନ୍ତି । ମହାନଦୀକୁ ନେଇ ଅନ୍ତତଃ ପ୍ରତି ତିନିମାସରେ ଥରେ ଛତିଶଗଡ଼ ସରକାର ଓ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କର ଅ।ଲୋଚନା ହେବା ଉଚିତ୍ ।

ଏସବୁ ପ୍ରଶାସନିକ ଉଦ୍ୟମ ନ କରି ନିଜେ ନିଜର ଅଫିସ୍ ଅ।ଗରେ ଆନ୍ଦୋଳନ କଲେ, କିଛି ଲାଭ ହେବାର ନାହିଁ । ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ମହାନଦୀର ଜଳ ସମ୍ପଦକୁ କେତେ ସାମର୍ଥ୍ୟର ସହ ଉପଯୋଗ କରିପାରିବେ, ତାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ ।

ଓଡିଶା ଡଟ କମ

ଓଡିଶା ଡଟ କମ
ଓଡିଶା ଡଟ କମ

Filed Under: ପରିବେଶ, ରାଜନୀତି Tagged With: ଓଡିଶା, ଘୂର୍ଣ୍ଣିଝଡ଼, ଛତିଶଗଡ଼, ଜଳ, ତଥ୍ୟ, ବିବାଦ, ମହାନଦୀ, ମହାଯୁଦ୍ଧ, ରାଜନୈତିକ, ସତ୍ୟ, ହୀରାକୁଦ

  • Go to page 1
  • Go to page 2
  • Go to page 3
  • Interim pages omitted …
  • Go to page 5
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

ଆଖ ପାଖ ଖବର ପାଇଁ ଡାଉନଲୋଡ କରନ୍ତୁ

Odisha Local Logo

Tags

ଅପରାଧ ଆଦିବାସୀ ଓଡିଶା ଓଡ଼ିଶା ଖବର କଂଗ୍ରେସ କଟକ କନ୍ଧମାଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କୋରାପୁଟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ନବ କଳେବର ନାଲକୋ ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପିପିଲି ପୁରୀ ପୋଲିସ ପୋସ୍କୋ ଫୁଲବାଣୀ ବରଗଡ଼ ବିଜେପି ବିଜେଡ଼ି ବିଧାନସଭା ବିଧାୟକ ଭଦ୍ରକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମାଓବାଦୀ ମାଲକାନଗିରି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରାଉରକେଲା ରାଜନୀତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଲପୁର ସରକାର ସାକ୍ଷାତକାର ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟ