ଓଡିଆ ଚଳଚିତ୍ର

ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମ୍ ସମ୍ବାଦଦାତା

ଭୁବନେଶ୍ୱର,୧୦ ଫେବୃଆରୀ (ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମ୍) ଗୋଲଡ଼େନ ଟ୍ରାଏଙ୍ଗଲ ଚାରିଟେବଲ୍ ଟ୍ରଷ୍ଟ ପକ୍ଷରୁ ଭୁବନେଶ୍ଵର ଠାରେ ଶୁକ୍ରବାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଚାରିଦିନିଆ ତୃତୀୟ ଗୋଲଡ଼େନ ଟ୍ରାଏଙ୍ଗଲ ଚଳଚିତ୍ର ଉତ୍ସବରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେଉଛି ମୋଟ ୪୬ ଦେଶର ଚଳଚିତ୍ର ।

ସ୍ଥାନୀୟ ଜୟଦେବ ଭବନ ଠାରେ ଆୟୋଜିତ ଏହି ଉତ୍ସବର ଉଦଘାଟନୀ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ସାଂସଦ ପ୍ରସନ୍ନ ପାଟ୍ଟଶାଣୀ,ପୋଲିସ କମିଶନର ୱା.ବି.ଖୁରାନିଆ,ଫିଲ୍ମ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ରାଜଗୋପାଳ ମିଶ୍ର ପ୍ରମୁଖ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।

ପ୍ରଥମ ଦିନର ଉତ୍ସବରେ ତାଜାକିସ୍ଥାନ,ଇରାକ,ଇରାନ, ରୁଷିଆ ଆଦି ୧୦ଟି ଦେଶର ଚଳଚିତ୍ର ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିଲା

ପ୍ରଥମେ “ଇଫ୍ ୟୁ ଆର୍ ଏ ୱିମେନ୍’ ଏବଂ ପରେ “ଏବି ଫିନିସ୍ କ୍ରିପ୍'”ଫୁଡ଼୍ ଆଜ୍ ଆଇ ୱିସ୍’ “ବାର୍ଥ ଡ଼େ’ ପରି ଚଳଚିତ୍ର ଦର୍ଶକ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଥିଲେ ।

ଟ୍ରଷ୍ଟର ସଭାପତି ପ୍ରିୟରଂଜନ ସାହୁଙ୍କ ସୁଚନା ଅନୁସାରେ ଉତ୍ସବ ରେ ତାଜାକିସ୍ଥାନ, ଇରାକ, ଇରାନ, ରୁଷିଆ, ୟାକ୍ରେନ୍, କାନାଡ଼ା, ଆରମେନିଆ,ଉଜବେକିସ୍ଥାନ,ସାଉ ଦିଆରବ,ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ,ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଭଳି ଦେଶର ଚଳଚିତ୍ର ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯିବ ।

ଉତ୍ସବରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରାମାଣିକ ଚଳଚିତ୍ର,ଶ୍ରେଷ୍ଠ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚଳଚିତ୍ର,ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପରି ମୋଟ ୭ଟି ବିଭାଗରେ ପୁରସ୍କାର ଦିଆଯିବ ବୋଲି ସେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ।

ଉତ୍ସବର ପ୍ରଥମ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଉତ୍ସବର ସଂପାଦିକା ଅଭିନେତ୍ରୀ ଅନୁ ଚୌଧୁରୀ ଙ୍କ ସମେତ ଅନେକ ଚଳଚିତ୍ର ଅଭିନେତା,ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଓ ପ୍ରଯୋଜକ ମାନେ ଉସସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।

ଏହି ଉତ୍ସବରେ “ବୃନ୍ଦା’,”ନିରୂପାୟ’,”ପେନ୍ସନ୍’ ଏବଂ “ଠିକଣା’ ପ୍ରଭୃତି ୪ଟି ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚିତ୍ର ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯିବ । ଏହାଛଡ଼ା ହିନ୍ଦୀ,ବଙ୍ଗଳା,ତାମିଲ୍ ଆଦି ଭାଷାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ୬ଟି ଚଳଚିତ୍ର ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯିବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।

ଓଡିଶା ଡଟ କମ

କେଦାର ମିଶ୍ର

ଥରେ କେହି ଜଣେ କହିଥିଲେ- ଓଡିଶାରେ ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଲୋକ ଅଛନ୍ତି, ୧- ଯେଉଁମାନେ ଅକ୍ଷୟ ମହାଂତିଂକୁ ଶୁଣିଛନ୍ତି ଓ ୨. ଯେଉଁ ମାନେ ଅକ୍ଷୟ ମହାଂତିଂକୁ ଶୁଣିଛନ୍ତି, ଅଥଚ ଜାଣି ନାହାନ୍ତି ସେ ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ବୋଲି।

ସତକଥା କହିବାକୁ ଗଲେ ଓଡିଶାରେ ଅକ୍ଷୟ ମହାଂତିଂକ ଗୀତ ଶୁଣିନଥିବା ଲୋକ କେହି ନଥାନ୍ତି। ଓଡିଶାର ସାମାଜିକ ଜୀବନରେ ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି, ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତି, ଅନେକ କାହାଣୀର ନାୟକ, ଅନେକ ପାପ ଓ ପୂଣ୍ୟର ମୂର୍ଛନା।

କେବେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବଂଶୀ ଧ୍ଵନୀ ପରି ଆତୁର କରୁଥିବା ଏକ ସ୍ଵର, ପୁଣିକେବେ ମହାନଦୀରେ ଭାସି ଯାଉଥିବା ଡଂଗା ପରି ଟଳମଳ।

ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ବିନା ଆମର ପ୍ରେମ,ବିରହ,ସ୍ମୃତି, ଗାଲୁଗପ, ଆମର ଖଟି,ଆମର ଇତିହାସ ଓ ଆମର ଆସର- କିଛି ବି ଚାଲିପାରିବ ନାହିଁ ।

ତାଂକ କଣ୍ଠସ୍ବର ସର୍ବବ୍ୟାପୀ ଓ ସବୁ କିଛିକୁ ସମ୍ମୋହିତ କରି ରଖିଲା ପରି। ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି କେବଳ ଗାୟକ ବା ଗୀତିକାର ନଥିଲେ, ସେଥିଲେ ତାଂକ ସମୟର ପ୍ରତିନିଧି । ନିଜ ସମୟର ସମାଜ ଓ ତାର ବିଭାବକୁ ଗୀତ କରି ଗାଇ ପାରିବାର କୌଶଳ ତାଂକୁ ଜଣାଥିଲା ।

ତେଣୁ ସେ ବୋଧେ ଓଡିଶାର ଏକ ମାତ୍ର ଗାୟକ ଯାହାଂକ ଗୀତରେ ଓଡିଶାର ଚାହାଣୀ,ଚଳନୀ,ଚମକ,ଛଇ,ଛଟା ସମେତ ଓଡିଶାର ଇତିହାସ ଓ ଐତିହ୍ୟ ର ସ୍ପଷ୍ଟ ପ୍ରତିଫଳନ ବାରୀ ହୋଇପଡେ ।

ଓଡିଶାରେ ବହୁ ବଡ ବଡ ଗାୟକ ଆସିଛନ୍ତି ଓ ଏବେବି ଅଛନ୍ତି, ହେଲେ ଜଣେ ଗାୟକର ଗୀତକୁ ନେଇ ଇତିହାସ ରଚନା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା, କେବଳ ଜଣକ ପାଖରେ- ସେ ଆଉ କେହି ନୁହନ୍ତି, ସେ ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ଓରଫ୍ ଖୋକା ଭାଇ ।

ତାଂକ ଗୀତକୁ ନେଇ ସମକାଳୀନ ଓଡିଶାର ସମାଜକୁ ଖୋଜିବା ଆସନ୍ତୁ-

୧. ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି, ଜନ୍ମ କଟକ ସହର ରେ ୧୨ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୩୭ ଓ ଦେହାବସାନ ୧୭ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୨ । ୬୬ ବର୍ଷର ଜୀବନକାଳରେ ଓଡିଶାର ସବୁ ହୃଦୟକୁ ଆନ୍ଦୋଳିତ କରିଥିବା ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି, ଓଡିଶାର ଇତିହାସକୁ ନିଜ ସର୍ତ୍ତରେ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ।

ସେ ଇତିହାସ ତାରିଖ, ତାଳପତ୍ର ପୋଥି, ଗୁମ୍ଫା ଚିତ୍ର କି ଶିଳାଲିପି ର ଇତିହାସ ନୁହଁ । ତାଂକ ଗୀତରେ ସାଧାରଣ ଓଡିଆ ର ଜୀବନ ଜୀବିକା ଓ ଜୀଜୀବିଷାର କମ୍ପନ ରହିଛି ।

୨. ମହାନଦୀ କଥା କହିଲେ “ଯା ରେ ଭାସି ଯା, ନୌକା ମୋର ଭାସିଯା’ ଗୀତଟି ମାନେ ପଡିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ।

ଶିବବ୍ରତ ଦାଶଂକ ରଚିତ ଏଇ ଗୀତ ଅକ୍ଷୟ ମହାଂତିଂକ କଣ୍ଠରେ ଗୋଟେ ଇତିହାସ ରଚନା କରିଛି।

ମହାନଦୀ କେବଳ ସାରା ଓଡିଶାକୁ ଗୋଟିଏ ସୂତାରେ ଗୁନ୍ଥିନାହିଁ, ଏହା ଓଡିଶାର ବିବିଧ ସାଂସ୍କୃତିକ ଜୀବନବୋଧକୁ ନିଜ ପ୍ରବାହରେ ଏକାଠି କରିଛି ।

ସମ୍ବଲପୁରୀ ନୁନୀ ର ମହାନଦୀ ଓ କଟକିଆଣୀ ର ମହାନଦୀକୁ ଗୋଟିଏ ସୁରରେ ବାନ୍ଧି ରଖିଥିବା ଏ ଗୀତ ମହାନଦୀ ପାଇଁ ସବୁଠୁ ବଡ କୃତଜ୍ଞତା ।

ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ଶୁଣନ୍ତୁ

୩. କଟକ ସହର ଓ ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି- ଗୋଟିଏ ଅସ୍ତିତ୍ଵ । କଟକର ପାନ ଦୋକାନ, ଗଳି, ଘାଟ,ବଜାର,ଛକ, କଟକ ସହରର ଦାଦା ଟୋକା, ମାଇଚିଆ, ସୁଖଭୋଗୀ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ,ଫୁଲେଇ ସୁନ୍ଦରୀ ଝିଅ ଓ ରସିକତା ର ଗୋଟି ଗୋଟି ଉଦାହରଣ ତାଂକ ଗୀତରେ ଆସିଛି ।

୪. ଲେଇ ଲେଇକା ଲଚକମଣୀ ଲବଂଗ ଦିଆ ପାନ….. ତହୁଁ କାଂଜୀ ଗଲା ଖରେ…ଏ ଗୀତ ସବୁ ହୁଏତ ହାଲକା ଫୁଲକା ଲାଗି ପାରନ୍ତି, ହେଲେ ସବୁ ଗୀତରେ କଟକୀ ଜୀବନର ଛନ୍ଦ ଓ ଉନ୍ମାଦନା ଭାରୀ ରହିଛି ।

ଷଣ୍ଢ ଟି ଖାଲି କଟକରେ ବାଇଆ ହୋଇ ବୁଲୁନାହିଁ, ସେ ମାଲ ଗୋଦାମ, ଛତ୍ର ବଜାର, କଲେଜ ଛକ, ଚୌଧୁରୀ ବଜାର ଦେଇ ପୁରା କଟକୀ ଜୀବନ କୁ ବୟାନ୍ କରୁଛି । ଷଣ୍ଢ  ଏଠି ଗୋଟେ ପ୍ରତୀକ ପାଲଟି ଯାଉଚି ଓ ସାରା କଟକ ସହରର ଜୀବନ କାହାଣୀ କୁ କହିଦେଉଛି ।

୫. ଗାଥା କବିତା କୁ ଗୀତ କରି ଅକ୍ଷୟ ମହାନ୍ତି ଓଡିଶାର ଇତିହାସକୁ ଜୀବନ୍ତ କରିଛନ୍ତି । ଓଡିଆ ପରିଚୟ ଓ ଅସ୍ମିତା କୁ ଗଢିବାରେ ଏ ଗାଥା ସବୁର ଅତୁଳନୀୟ ଅବଦାନ ରହିଛି । କାଂଚୀ ଅଭିଯାନ, କୋଣାର୍କ ଗାଥା ଓ ମହାନଦୀ ତାର ଏକ ଏକ ଉଦାହରଣ ।

୬. ଫକୀର ମୋହନଂକ “ରାଣ୍ଡି ପୁଅ ଅନନ୍ତା” ଓ “ପେଟେଣ୍ଟ ମେଡିସିନ୍” ଗୀତି କାବ୍ୟ ର ରୂପ ନେଇ ଆମ ସାମାଜିକ ଜୀବନର ଅନେକ ସତ୍ୟ କୁ ଆବିଷ୍କାର କରନ୍ତି ।

୭. କଟକ ଯେତେବେଳେ ତାର ରାଜଧାନୀ ପରିଚୟ ହରାଉଛି ଓ ୨୫ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ନୁଆ ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ଵର ଗଢି ଉଠୁଛି, ଏ ଦୁଇ ସହର ର ନାଗରିକଂକ ମାନସିକ ସଂଘାତ ତଥା ଭାବ-ଅଭାବ ର କଥା ଅକ୍ଷୟ ଯେମିତି କହିଛନ୍ତି, ସେ ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବେଶୀ ଗୁରୁତ୍ଵପୁର୍ଣ୍ଣ ।

ରାଜା ଝିଅ ସଂଗେ କରିଥିଲି ଭାବ….ବା..ବା..ରେ କାପିଟାଲ୍…କୁ ହାଲକା ରେ ନ ନେଇ ଟିକେ ଗଭୀର ଭାବେ ଶୁଣିଲେ, ନୁଆ କିଛି ଆବିଷ୍କାର କରାଯାଇ ପାରିବ ।

୮. ଅଧା ଗଢା ଦିଅ ର ଚକା ଚକା ଆଖିକୁ……ଏମିତି ଏକ ଗୀତ ଯେଉଁଠି ସମଗ୍ର ଜଗନାଥ ମଂଦିର ଓ ତାର ପ୍ରଥା ଓ ପରମ୍ପରା ର ବର୍ଣ୍ଣନା ରହିଛି । ଏପରିକି ସାଲାବେଗଙ୍କ  ରଚନାରୁ କେଣେ ଘେନି ଯାଉଚ୍ଛ ଜଗନାଥଂକୁ ..ଗାଇଲା ବେଳେ ଇତିହାସର ଏକ ଅନ୍ଧାର ଅଧ୍ୟାୟ ର ବିଫଳତା କୁ ସେ ଅତି ଚମତ୍କାର ଭାବେ ଗାଇ ପାରନ୍ତି ।

୯. ଭୀମ ଭୋଇ, ସାଲବେଗ, ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଂକୁ ଗାଇଲା ବେଳେ ସେ ଯେତିକି ଗମ୍ଭୀର ନୁଆ ଜମାନା ର ଗୀତରେ ସେତିକି ସହଜିଆ । ଗୀତ ରଚନା କଲାବେଳେ ଓଡିଶାର ଜନଜୀବନ ଓ ପାଣିପାଗ ତାଂକୁ କେବେବି ଛାଡ଼ି ନାହିଁ । କାଲି ଯଦି କଟକର ନୁଆ ଇତିହାସ ଲେଖାହେବ, ସେଠି ଅକ୍ଷୟ ମହାଂତିଂକ ଗୀତ ଗୋଟେ ବଡ ଉତ୍ସ ନିଶ୍ଚୟ ।

୧୦. ବହୁ ଗାୟକଂକ ଗଳା ସୁନ୍ଦର, ସେମାନଂକ ପରିବେଷଣ ମଧୁର, ହୁଏତ ସଂଗୀତ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ସେମାନେ ବେଶ୍ ଧୁରୀଣ- ହେଲେ ଅକ୍ଷୟ ନିଆରା । ତାଂକ ଗୀତ ଓଡିଆ ଜୀବନର ଦଲିଲ୍, ଆଉ ସେ ଦଲିଲ୍ ଅକ୍ଷୟ ଓ ଅମର ।

 

ଓଡିଶା ଡଟ କମ

କେଦାର ମିଶ୍ର

୧୫, ଜୁନ୍ ସଂଧ୍ୟାରେ ଖବର ଆସିଲା ମଣିମାଳା ଦେବୀ ଚାଲିଗଲେ। ଯେଉଁମାନେ ଓଡିଆ ଥିଏଟର୍ ଓ ସିନେମାର ଇତିହାସ ସହ ଜଡିତ ସେମାନଂକ ପାଇଁ ତାହା ଥିଲା ଏକ ଦୁଖଦ ଖବର।

ତେବେ ଖବର ଆସିବାର ଅଧ ଘଣ୍ଟା ଭିତରେ ଜଣାପଡିଲା ଯେ ଖବର ଟି ସତ୍ୟ ନୁହଁ।ଆଶ୍ଵସ୍ଥ ଲାଗିଲା। ଯା’ ହେଉ ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ଥିଏଟର୍ ର ମହାନାୟିକା ଆମ ଗହଣ ରେ ଏବେବି ଅଛନ୍ତି। ତେବେ ୧୬, ଜୁନ୍ ସକାଳେ ପୁଣି ଖବର ଆସିଲା ମଣିମାଳା ଦେବୀ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଆଖି ବୁଜିଦେଲେ।

ପଚାଶ ରୁ ସତୁରୀ ଦଶକ ଯାଏ ଓଡିଆ ସିନେମାରେ ମଣିମାଳା ଦେବୀ ଥିଲେ ଅନ୍ୟତମ ଚର୍ଚିତ ନାୟିକା।୧୯୬୦ ରୁ ପ୍ରାୟ ପଚାଶ ବର୍ଷ ଧରି ଓଡିଆ ସିନେମାରେ ଓ ୧୯୩୭ ରୁ ୧୯୬୦, ପ୍ରାୟ ୨୩ ବର୍ଷ ପେଶାଦାର ଥିଏଟର୍ ରେ ମଣିମାଳା ଦେବୀଙ୍କ ଯାଦୁକରୀ ଅଭିନୟ ଦର୍ଶକଂକୁ ବାନ୍ଧି ରଖିଥିଲା।

ସେ ଥିଲେ ଗୋଟେ ଯୁଗର ନାୟିକା।ଯେଉଁ ସମୟରେ ଓଡିଆ ଝିଅ ଘରର ଏରୁଣ୍ଡି ଟପିବା ଅସମ୍ଭବ ଥିଲା, ସେଇ ସମୟରେ ସାତ ବର୍ଷର ବାଳିକା ମଣିମାଳା ରଂଗ ମଂଚର ମୋହରେ ଘର ଛାଡ଼ି ମଂଚକୁ ସବୁଦିନ ଲାଗି ନିଜର ଜୀବନ ଭାବେ ବରଣ କରିନେଇଥିଲେ।

ଓଡିଆ ସିନେମାର ଏହି ମହାନାୟିକାଂକ କଳା ଓ ଜୀବନକୁ ନେଇ କିଛି କଥା-

୧. ମଣିମାଳା ଦେବୀ,୧୯ ,ଜୁନ୍ ୧୯୩୧ ରେ କଟକ ଜିଲ୍ଲା ବାଲିବିସି ଗାଁ ରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

ମାତ୍ର ସାତ ବର୍ଷ ବୟସ ରେ ସେ ଆସିଥିଲେ ଓଡିଶା ଇତିହାସରେ ରଂଗମଂଚର ସୁବର୍ଣ ଅଧ୍ୟାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିବା ଅନ୍ନପୁର୍ଣା ରଂଗମଂଚ- ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେବାକୁ ଯାଇ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଅଭିନେତା ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ସ୍ବର୍ଗତ ଦୁର୍ଲଭ ଚନ୍ଦ୍ର ସିଂ ତାଂକ ଆତ୍ମ ଜୀବନୀ ରେ ଲେଖନ୍ତି- “ ୧୯୩୯ ମସିହାରେ ବାଉରୀବନ୍ଧୁ ବାବୁ ପ୍ରଥମ କରି କେତୋଟି ଅଭିନେତ୍ରୀ ଆଣି ଅନୁଷ୍ଠାନ ରେ ରଖାଇଲେ।

ଶ୍ରୀମତୀ କାନନବାଲା, ରାଧାରାଣୀ, ପ୍ରତିମା ବୋଷ୍ ଓ ବୁଦ୍ଧିମତୀ କେତୋଟି ଝିଅଂକୁ ଆଣି ସେମାନଂକ ସହିତ ପୁଅ ପିଲାଂକୁ ସ୍ତ୍ରୀ ସଜାଇ ନାଟକ ମାନ ମଂଚସ୍ଥ କରାଗଲା।ତାହାପରେ କ୍ରମେ ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଯୋଗଦେଲେ ଆହୁରି କେତୋଟି ଝିଅ।

ସେମାନେ ହେଲେ- ସରସ୍ବତୀ,ହୀରା,ରତ୍ନା,ପ୍ରମିଳା,ନିର୍ମଳା, ଭାନୁମତୀ,ଲକ୍ଷ୍ମୀ,ବାସନ୍ତୀ,ପୁର୍ଣିମା ଓ ମଣିମାଳା.” ଏଇଠୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ମଣିମାଳା ଦେବୀଙ୍କ ଦୀର୍ଘ କାଳୀନ ତପସ୍ୟା ।

୨. ଅନ୍ନପୁର୍ଣା – ଏ ର ପ୍ରଖ୍ୟାତ ନାଟକ ଚଂଡାଲୁଣୀ, ଜାନକୀ, ଚଷା ଝିଅ, କଳା ପାହାଡ, ମୁକ୍ତି କୋଣାର୍କ ଇତ୍ୟାଦିରେ ମଣିମାଳା ଦେବୀ ଅଭିନୟର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ।ତେବେ ଶ୍ରୀ ଜୟଦେବ ନାଟକରେ ତାଂକର ଅଭିନୟ ଏକ ନୁଆ ଅଧ୍ୟାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା।

ମଣିମାଳା ଦେବୀ ସେତେବେଳେ ଅଭିନୟ ଜଗତରେ ଏକ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ତାରକା ପାଲଟି ଗଲେ। ଓଡିଆ ମଧ୍ୟବିତତଂକ ମନୋରଂଜନ ର ଏକମାତ୍ର ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ସେତେବେଳର ପେଶାଦାର ରଂଗମଂଚ ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା।

ସେ ଇତିହାସରେ ମଣିମାଳା ଦେବୀ ଏକ ଅମ୍ଲାନ ସ୍ଵାକ୍ଷର ।

୩. ୧୯୬୦ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ଲାଗି ମଣିମାଳା ଦେବୀ “ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥ” ସିନେମାରେ ନାୟିକା ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ।ସେହି ବର୍ଷ ଏହି ଚିତ୍ରଟି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁରଷ୍କାର ଲାଭ କରିଥିଲା.

୪. ଏହା ପରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ସୂର୍ୟମୁଖୀ, ଅଭିନେତ୍ରୀ, ମଲାଜହ୍ନ, କା, ଭାଇ ଭାଉଜ, ଜୀବନ ସାଥୀ ଇତ୍ୟାଦି ସିନେମାରେ ତାଂକ ଅଭିନୟର ପରାକାଷ୍ଠା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା।ସାମୁଏଲ୍ ସାହୁ ଓ ମଣିମାଳା ଦେବୀଙ୍କ ଯୋଡି ସେତେବେଳେ ବେଶ୍ ଚର୍ଚାରେ ରହିଥିଲା ।

୫. ଜୀବନରେ ସ୍କୁଲ୍ ଦରଜା ମାଡି ନଥିବା ମଣିମାଳା ଦେବୀ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଓଡିଆ କଳାତ୍ମକ ସିନେମାର ଦୁଇ ମହାନ ନିର୍ମାତା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ନୀରଦ ମହାପାତ୍ର ଓ ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ରଂକ ପ୍ରିୟ ଅଭିନେତ୍ରୀ ପାଲଟି ଗଲେ।

ନୀରଦ ବାବୁଂକ ଏକମାତ୍ର ସିନେମା “ମାୟା ମିରିଗ” ରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ ଭୂମିକାରେ ମଣିମାଳା ଦେବୀ ଜୀବନ୍ତ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ। ମନମୋହନ ମହାପାତ୍ରଂକ “କ୍ଲାନ୍ତ ଅପରାହ୍ନ’, “ନିଷିଦ୍ଧ ସ୍ବପ୍ନ”, “କିଛି ସ୍ମୃତି କିଛି ଅନୁଭୁତି ଓ “ଅନ୍ଧ ଦିଗନ୍ତ”ରେ ମଣିମାଳା ଦେବୀ ବହୁ ପ୍ରକାର ଭୂମିକାରେ ନିଜ ଅଭିନୟର କୁହୁକ ଛାଡ଼ି ଯାଇଛନ୍ତି ।

୬. ମଣିମାଳା ଦେବୀ ହେଉଛନ୍ତି ସେଇ ପିଢୀର ନାୟିକା, ଯେଉଁ ପିଢୀ ଓଡିଆ ଜଣ ଜୀବନର ପ୍ରାଣ ପ୍ରବାହକୁ ନିଜ ଅଭିନୟର ମଂଜି ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା।ତେଣୁ ମଣିମାଳାନ୍କ ଠାଣୀ, ଚାହାଣୀ, ଚାଲି ଓ ଚରିତ୍ର ରେ ପକ୍କା ଓଡିଆଣୀର ଛାପ ରହିଥିଲା।

ବୋଧେ ତାଂକ ପରେ ଶତ ପ୍ରତିଶତ ଓଡିଆଣୀର ଚେହେରା ଆଉ ଓଡିଆ ସିନେମାରେ ଦେଖବାକୁ ମିଳିବ ନାହିଁ ।

୭. ସେ ବୋଧେ ଏକମାତ୍ର ଓଡିଆ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଯିଏ ଅଭିନୟ କରିଥିବା ପ୍ରାୟ ୪୦ ଟି ସିନେମା ରୁ ୧୪ ଟି ଜାତୀୟ ପୁରଷ୍କାର ପାଇଛି।ତାଂକ ଅଭିନୟର ମୌଳିକତା ଓ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଅନେକ କଥା ଏଯାଏ ଲେଖା ଯାଇ ପାରିନାହଁ।

ଆମ ସିନେମା ସମାଜର ର ସବୁଠୁ ଦୁର୍ବଳ ଦିଗ ହେଉଛି ଆମର ଇତିହାସ ପ୍ରତି ଉପେକ୍ଷା ମଣିମାଳା ଦେବୀଙ୍କ ଜୀବନ ସହିତ ଓଡିଆ ସିନେମା ଓ ପେଶାଦାର ରଂଗମଞ୍ଚର ଇତିହାସ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ
ଜଡିତ ସେ ଇତିହାସ ଆଜି ସବୁଦିନ ଲାଗି ନୀରବ। ତାକୁ ଆମେ ସାଇତି ରଖି ପାରିଲେ ନାହିଁ ।

୮. ଅଭିନୟ ଲାଗି ମଣିମାଳା ଦେବୀନକୁ ଓଡିଶା ସରକାରଂକ “ଜୟଦେବ ପୁରଷ୍କାର “ ଓ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରଷ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

୯. ଆଜୀବନ କଳା ପାଇଁ ସମର୍ପିତ ମଣିମାଳା ଦେବୀ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନରେ ଯେଉଁ ସଂଘର୍ଷ ଓ ଅନାଟନର ସାମନା କରିଥିଲେ ତାହା କୌଣସି ସିନେମାର କରୁଣ ଦୃଶ୍ୟଠୁ କମ୍ ନୁହଁ।

ଆଜି ତାଂକ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଅନେକ ଶୋକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆସିବ, ହେଲେ ଜୀବନ କାଳରେ ଏ ଜାତିର ଅନ୍ୟତମ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଓ ସାହସୀ ମହିଳାଂକ ପ୍ରତି ଆମେ ଆମର ଦାୟିତ୍ବ ବିଲକୁଲ୍ ତୁଲାଇବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଛୁ ।

୧୦. ମଣିମାଳା ଦେବୀ ଓଡିଆ ନାରୀ ଲାଗି ଗୋଟେ ନୁଆ ମୁକ୍ତିର ବାର୍ତା ନେଇ ଆସିଥିଲେ।ତାଂକ ପରି କିଛି ଝିଅ ଚାଳିଶ ଦଶକରେ ଗୋଡ କାଢି ମଂଚକୁ ଆସିଥିଲେ ବୋଲି ଆଜି ଏତେ ଏତେ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଓ ତାରକାଂକ ଭିଡ। ଆଜିର ସବୁ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଓ ନର୍ତକୀ ମଣିମାଳା ଦେବୀଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞା ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ।

ଓଡିଶା ଡଟ କମ

କେଦାର ମିଶ୍ର

ରଂଗ, ରେଖା ଓ ଛାୟା ମିଶି ଏକ ଅପୂର୍ବ ମାୟା ର ଶୋଭାଯାତ୍ରା ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ ଆପଣ ହରେଇଚନ୍ତି ଯଦି ଆପଣ ନିକଟରେ ଆୟୋଜିତ ଓଡିଶା ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ଛାୟା ପ୍ରତିଛାୟା ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ବୁଲି ଦେଖି ନାହାନ୍ତି ।

୧୯୩୬ ମସିହା ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ପ୍ରଥମ ଓଡିଆ ସିନେମା ‘ସୀତା ବିବାହ’ ଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୧୯୯୦ ଦଶକ ଯାଏ ଓଡିଆ ସିନେମା ର ବର୍ଣମୟ ଯାତ୍ରା କୁ ଦେଖିବା ଲାଗି ସିନେମାର ରୂପେଲି ପରଦା ନୁହଁ ବରଂ ସିନେମା ପୋଷ୍ଟର ମାଧ୍ୟମରେ ଇତିହାସର ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ସ୍ଵରୂପ କୁ ଦେଖେଇବା ଲାଗି ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀର ପରିକଳ୍ପନା କରା ଯାଇ ଥିଲା ।

ବିଶିଷ୍ଟ ସିନେମା ଗବେଷକ ତଥା ସିନେ ସମୀକ୍ଷକ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେଓଂକ ପ୍ରଚୁର ପରିଶ୍ରମ, ଏକନିଷ୍ଠ ଗବେଷଣ। ଓ ନିରନ୍ତର ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହର ଆଗ୍ରହ ର ଫଲଶ୍ରୁତି ହେଉଚି ଏହା ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ।

ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଓଡିଆ ସିନେମା ଗୀତ ଓ ଇତିହାସକୁ ନେଇ କେତୋଟି ଚମତ୍କାର ବହି ଲେଖିସାରିଚନ୍ତି. ତେବେ ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ରେ ଓଡିଆ ସିନେମା ର ବହୁ ପୋଷ୍ଟର ଆମେ ଦେଖିଚୁ ଯାହା କେବଳ ବ୍ୟବସାୟିକ ପ୍ରୋମୋ ନୁହଁ , ଏହି ସବୁ ଛବି ର ଚିରନ୍ତନ କଳା ମୂଲ୍ୟ ରହିଚି ।

‘କା’ ‘ଅସ୍ତରାଗ’ ‘ଭାଇ ଭାଉଜ’ ‘ମଲା ଜହ୍ନ’ ଶେଷ ଶ୍ରାବଣ ଇତ୍ୟାଦି ସିନେମା ର ପୋଷ୍ଟର ଅନେକାଂଶରେ ଆଧୁନିକ ଛବି ର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ବହନ କରନ୍ତି ।

୧୯୩୬ ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିବା ପ୍ରଥମ ସିନେମା ଫିଲ୍ମ ଜଗତରେ ପ୍ରଥମ ଓଡିଆ କଥାକୁହା ଚଳଚିତ୍ର ମୋହନ ସୁନ୍ଦର ଦେବ ଗୋସ୍ଵାମୀଙ୍କର ସୀତା ବିବାହ ଓଡିଶାର ନୂତନ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସିନେମା , ପୁରୀରେ ଆତ୍ମ ପ୍ରକାଶ କରିବାର ସୂଚନା ବହନ କରୁଥିବା ‘ଉତ୍କଳ ଦୀପିକା’ ସମ୍ବାଦପତ୍ର ର ବିଜ୍ଞାପନକୁ ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ର ଆଦ୍ୟ ଦଲିଲ ବୋଲି କୁହାଯାଇ ପାରେ ।

ସିନେମା ର ମୁଖଶାଳା ଭାବରେ ପୋଷ୍ଟର ଗୁଡିକର ନିଜସ୍ଵ ଭୂମିକା ରହିଚି ଓ ୧୯୩୬ ରୁ ୧୯୯୦ ଯାଏଁ ଓଡିଆ ସିନେମା ର ମୌଳିକତା, ରୁଚିବୋଧ, କଳାତ୍ମକ ଚିନ୍ତନର ଯେଉଁ ଚମତ୍କାର ଧାରା ପ୍ରବାହ ତାର ସୁନ୍ଦର ପ୍ରତିଫଳନ ଏହି ସବୁ ପୋଷ୍ଟରରେ ପ୍ରତୀୟମାନ ହେଉଚି ।

ଲଳିତା, ‘ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ’ ‘ମହା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ପୂଜା’ ‘କୃଷ୍ଣ ସୁଦାମା’ ‘ଶ୍ରୀ ଲୋକନାଥ’ , ‘କେଦାର ଗୌରୀ’ ,’ତଅପୋଇ’ ଇତ୍ୟାଦି ପୌରାଣିକ ଛବି ର ପୋଷ୍ଟରରେ ଯେଉଁ ରଂଗ , ଛାୟା ଓ ରେଖା ର ବ୍ୟବହାର କରା ଯାଇଛି ସେଥିରେ ସୌନ୍ଦର୍ୟ ଓ ରହସ୍ୟ ର ମିଶ୍ରଣ କୁ ସହଜ ରେ ଉପଲବ୍ଧି କରିହୁଏ ।

ସେମିତି ସାମାଜିକ ଚିତ୍ର ସବୁରେ ବାସ୍ତବବାଦୀ ପ୍ରତୀକ ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି . ଏକଥା କହିଲା ବେଳକୁ ମନରେ ଗର୍ବ ଆସୁଛି ଯେ , ଓଡିଆ ସିନେମା ର ପୋଷ୍ଟର ଅନେକାଂଶରେ ଏକ ଭିନ୍ନ କଳାତ୍ମକ ମର୍ଯ୍ୟାଦାବୋଧ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।

ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଓ ଓଡିଶା ସିନେ ସାମ୍ବାଦିକ ଫୋରମ ତରଫରୁ ଅୟୋଜିତ ଏହି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଐତିହାସିକ ତଥା ଅଗାମୀ ସମୟ ପାଇଁ ଏକ ସାଇତି ରଖିଲା ଭଳି ଅନୁଭବ ନିଶ୍ଚୟ ।