• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
  • କପି ରାଇଟ
  • ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷା
  • କ୍ୟାରିୟର
  • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
  • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
  • ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ ଘୋଷଣାନାମା
  • ଓଡିଆ ୱେବସାଇଟ
  • ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା

Odisha.com

Connecting Odias

  • ପ୍ରବାସୀ ଓଡିଆ
    • ମନୋରଞ୍ଜନ
    • ଶିକ୍ଷା
    • ଖେଳ
    • ସାହିତ୍ୟ
  • ସାକ୍ଷାତକାର
  • ଅର୍ଥ-ବ୍ୟବସାୟ
  • ରାଜନୀତି
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
    • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
      • ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା
      • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
      • ଚିଠିପତ୍ର
      • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ରୋସେଇ ଘରୁ

ପାରମ୍ପାରିକ ଜ୍ଞାନ

କ୍ଷେତକେ ମୁଡାଟେ – ଘରକେ ବୁଢାଟେ

May 14, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment


‘କ୍ଷେତକେ ମୁଡା (ଛୋଟ ପୋଖରୀ)ଟେ ଆରୁ ଘରକେ ବୁଢାଟେ’ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ଏକ ଲୋକ ଉକ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ କଥା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଲୋକେ ଏହାକୁ କହିଥାନ୍ତି । କହିବାର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ, ପାଚିବାକୁ ଥିବା ଫସଲ ବର୍ଷା ଅଭାବରୁ ନଷ୍ଟ ହେବାକୁ ବସିଥିବା ବେଳେ ବିଲରେ ମୁଡାଟିଏ ଥିଲେ ଅତି କମରେ ଥରେ ପାଣି ମଡାଯାଇ ଜୀବନ ରକ୍ଷା ହେଇପାରେ ।

ସେହିପରି ସମସ୍ୟାରେ ଛନ୍ଦି ହୋଇ ବାଟ ପାଉନଥିବା ବେଳେ ଘରେ ଥିବା ମୁରବି ନିଜ ଅଭିଜ୍ଞତାରୁ ଉପାୟ ବତେଇ ଦେବା ସହଜ ହୁଏ । ଏହା ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ଓ ପାରମ୍ପାରିକ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନକୁ ସୂଚାଏ । ସଂପ୍ରତି ଉଭୟ ମୁଡା ଓ ବୁଢା ଅଣଦେଖା ହେଉଛନ୍ତି । ପଶ୍ଚିମାଂଚଳରେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣର ଅନେକ ନମୂନା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ବନ୍ଧ, କଟା, ମୁଡା, ବାମ୍ଫି, ଚହଲା ପ୍ରଭୃତି ତାର ଗୋଟାଏ ଗୋଟାଏ ଉଦାହରଣ ।

ରାଜା, ଜମିଦାର, ଗୌନ୍ତିଆ, ସାଧାରଣ ପ୍ରଜା ଧାର୍ମିକ ଆବେଗରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ସମ୍ବଳ ଓ ଶ୍ରମ ବିନିମୟରେ ଏଗୁଡିକ ତିଆରି କରିଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ କଟା (ଗୋଟିଏ ପଟେ ବନ୍ଧ ପକେଇ ବର୍ଷା ଜଳକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯିବା) ଗୁଡିକର ସହାଯ୍ୟରେ ଏକର ଏକର ଜମିରେ ଜଳସେଚନ କରାଯାଇ ପରୁଥିଲା । ବଲାଙ୍ଗୀରର ରାଣି ସାଗର (କଟା) ଏକଦା ସହରକୁ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗଉ ଥିଲା ।

ସୋନପୁର ସହରରେ ପ୍ରାୟ ୩୫ଟି ଛୋଟ ବଡ ପୋଖରୀ ସହରର ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ସହ ଭୂତଳ ଜଳର ସ୍ତରକୁ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ସହାୟକ ହେଉଥିଲେ । ଏମିତି ଉଦାହରଣ ଅନେକ ସହର ଓ ଗାଁରେ ମିଳିବ । ହେଲେ ଏହିସବୁ ସର୍ବସାଧାରଣ ସମ୍ପତ୍ତି ଏବେ ଅବକ୍ଷୟ ମୁଖି । ଭିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଏହା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଲୋକଙ୍କ ଜବରଦଖଳରେ ଅଛି । କଥାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଉପଲବ୍ଧି କରି ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟ (ମକବ୍ଦମା ସଂଖ୍ୟା ୧୧୩୨/୨୦୧୧ ଏସ୍.ଏଲ୍.ପି. (ସି)୩୧୦୯/୨୦୧୧) ଏ÷÷ତିହାସିକ ରାୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି ।

ଏହି ପ୍ରସଂଗର ବିଚାର କଲାବେଳେ ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆମର ପୂର୍ବପୁରୁଷମାନେ ଭକୁଆ ନଥିଲେ । ପାଣିପାଗର ଅନିୟମିତତା ଯୋଗୁଁ ମରୁଡ଼ି ପରିସ୍ଥିତି ଓ ଜଳ ସଂକଟ ଉପୁଜି ପାରେ ବୋଲି ସେମାନେ ଜାଣିଥିଲେ । ଜନ ସାଧାରଣ ତଥା ଗୃହପାଳିତ ପଶୁଙ୍କ ସକାଶେ ଜଳର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ନେଇ ସେମାନେ ବେଶ୍ ସଚେତନ ଥିଲେ । ତେଣୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗାଁରେ ଏକାଧିକ ପୋଖରୀ ଓ ପ୍ରତି ମନ୍ଦିର ପାଖରେ ବାମ୍ଫୀ ଖନନ କରାଯାଉଥିଲା ।

ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ଜନ ସାଧାରଣଙ୍କର ଜଳ କଷ୍ଟ ମେଣ୍ଟାଇ ଆସୁଥିଲେ । ବିଡ଼ମ୍ବନାର କଥା ହେଉଛି ଗତ କେଇ ଦଶକ ଭିତରେ ଏହି ସବୁ ପୋଖରୀ, ବାମ୍ଫୀ, ବନ୍ଧ ଓ ସରକୁ ପୋତି ଦେଇ ତା’ରି ଉପରେ ଲାଭଖୋର୍ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ବେଆଇନ୍ କୋଠା ତଥା ବ୍ୟାବସାୟିକ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ମାଣ ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି । ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ପାରମ୍ପରିକ ଭାବରେ ସାଧାରଣ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏହି ଜମିର ସଦୁପଯୋଗ ପରିବର୍ତ୍ତେ ବ୍ୟାପକ ଦୁରୁପଯୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ।

ଯାହାଫଳରେ ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ ଭୟଙ୍କର ଜଳ ସଂକଟ ଦେଖାଦେଉଛି । ଏ ପ୍ରକାର ଅବୈଧ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦୃଢ ହସ୍ତରେ ଦମନ କରାଯିବା ଉଚିତ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟ ନିଜ ରାୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ସର୍ବସାଧାରଣ ସମ୍ପତ୍ତିର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରି ନ୍ୟାୟାଳୟ କହିଛନ୍ତ ଯେ, ବହୁ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଗ୍ରାମରେ ମନ୍ଦିର, ବିଦ୍ୟାଳୟ, ପୋଖରୀ, ଖେଳପଡ଼ିଆ, ଗୋଚର, ଶ୍ମଶାନ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ସର୍ବସାଧାରଣର ସମ୍ପତ୍ତି ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ ।

ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ଗୋ ୀ ଅଧିକାର ରହିଥିବା ଏହି ଜମିଗୁଡ଼ିକର ମାଲିକାନା ବ୍ୟକ୍ତି ହାତରେ କେବେ ବି ନଥିଲା । ଏହା ଗ୍ରାମ ସଭା ବା ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତର ଗୋ ୀଗତ ଅଧିକାର ହୋଇ ରହିଥିଲା । ଏହି ସବୁ ଜମି ଉପରେ ପଞ୍ଚାୟତର ଅଧିକାର କ୍ରମେ କ୍ରମେ କ୍ଷୁଣ୍ଣ ହେଉଥିôବା ଦେଖିôବାକୁ ମିଳୁଛି । ଏହି ସବୁ ଜମି ଉପରେ ଲୋଭୀ ବ୍ୟବସାୟୀ ମାନଙ୍କର ଆଖି ପଡ଼ିଛି ।

ସର୍ବଭାରତୀୟ ପ୍ରେକ୍ଷାପଟ୍ଟରେ ବିଚାର କଲେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯୋଗୁଁ ସର୍ବସାଧାରଣ ସମ୍ପତ୍ତି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମାଲିକାନାକୁ ଚାଲି ଯାଉଛି । ବିଡ଼ମ୍ବନାର ବିଷୟ ହେଉଛି ଯେ ଏମିତି ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ଅଛି ଯେଉଁଠି ଗ୍ରାମମାନଙ୍କରେ ସର୍ବସାଧାରଣ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଇଞ୍ଚେ ବି ଜାଗା ଆଉ ବାକି ନାହିଁ । କାଗଜ କଲମରେ ଏହି ଜାଗା ରହିଥିବାବେଳେ ବାସ୍ତବ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହିସବୁ ଜମି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ମାଲିକାନାକୁ ଚାଲିଗଲାଣି ।

ଗାଁରେ ରହୁଥିବା କ୍ଷମତାଶାଳୀ ଓ ବିତ୍ତଶାଳୀ ଲୋକମାନେ ନିଜ ପ୍ରଭାବ ପକାଇ ଏହି ସବୁ ଜମି ହଡ଼ପ କରୁଛନ୍ତି । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଲାଭ ପାଇଁ ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କର ଅଧିକାରକୁ ବ୍ୟାହତ କରାଯାଉଛି । ଆହୁରି ବିଡ଼ମ୍ବନାର କଥା ହେଉଛି ଯେ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ଏହିପ୍ରକାର ଜମି ହଡ଼ପ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅବ୍ୟାହତ ରହିଛି ।

ମାନ୍ୟବର ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟ ଏହି ଘଟଣାରେ ରାଜ୍ୟସରକାରମାନଙ୍କୁ ତୀବ୍ର ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ମାମଲାର ରାୟ ପ୍ରଦାନ ପୂର୍ବକ ମାନ୍ୟବର ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟ ସର୍ବସାଧାରଣ ଜମି ହଡ଼ପ କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଓ ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କୁ ବେଦଖଲ କରିବା ଲାଗି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଯୋଜନା ତିଆରି କରିବାକୁ ପ୍ରତି ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏ ସଂପର୍କରେ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ସହିତ ଜବରଦଖଲ ମୁକ୍ତ କରିବା ଲାଗି ନିର୍ଦ୍ଦଷ୍ଟ ଯୋଜନା ସଂପର୍କରେ ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟକୁ ଅବଗତ କରିବା ଲାଗି ରାଜ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବମାନଙ୍କୁ ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟ ଚିଠି ମଧ୍ୟ ଲେଖିଛନ୍ତି ।

ଏତେ ବର୍ଷ ପରେବି କିନ୍ତୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବିଶେଷ ତତ୍ପରତା ଦେଖାଯାଇ ନାହିଁ । ସୂଚନା ଅଧିକାର ବଳରେ ମିଳିଥିବା ତଥ୍ୟକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଜଣାଯାଏ ଯେ ସାଧାରଣ ପ୍ରଶାସନ, ରାଜସ୍ୱ ଓ ଗ୍ରାମ ପଂଚାୟତ ବିଭାଗ ପାଖରେ ଏନେଇ କୌଣସି ତଥ୍ୟ ନାହିଁ । ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପରିପ୍ରେକ୍ଷିରେ ସର୍ବସାଧାରଣ ସମ୍ପତ୍ତି ବିଶେଷ କରି ଜଳ ଉତ୍ସଗୁଡିକର ସଂରକ୍ଷଣ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରେ ।

ସୁପ୍ରିମ୍କୋର୍ଟଙ୍କ ରାୟ ଏଦିଗରେ କେବଳ ଏକ ସତର୍କ ଘଣ୍ଟି । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ନିଶ୍ଚି କର୍ମ ନିଯୁକ୍ତି ଯୋଜନା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପାଣ୍ଠି ବିନିଯୋଗ କରି ନୂତନ ଜଳଉତ୍ସ ତିଆରି କରିବାରେ ଅସୁବିଧା କିଛି ନାହିଁ । ହେଲେ ପାରମ୍ପାରିକ ଜଳ ଉତ୍ସ ଗୁଡିକୁ ଉଦ୍ଧାର କରାଯାଇ ନପାରିଲେ ଗୋଦରା କୋଡେ ଯେତେ ମାଡେ ସେତେ ଭଳି ହେବ ।

ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା

Filed Under: ରୋକ ଠୋକ Tagged With: ଘର, ପାରମ୍ପାରିକ ଜ୍ଞାନ

Primary Sidebar

ଆଖ ପାଖ ଖବର ପାଇଁ ଡାଉନଲୋଡ କରନ୍ତୁ

Odisha Local Logo

Tags

ଅପରାଧ ଆଦିବାସୀ ଓଡିଶା ଓଡ଼ିଶା ଖବର କଂଗ୍ରେସ କଟକ କନ୍ଧମାଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କୋରାପୁଟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ନବ କଳେବର ନାଲକୋ ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପିପିଲି ପୁରୀ ପୋଲିସ ପୋସ୍କୋ ଫୁଲବାଣୀ ବରଗଡ଼ ବିଜେପି ବିଜେଡ଼ି ବିଧାନସଭା ବିଧାୟକ ଭଦ୍ରକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମାଓବାଦୀ ମାଲକାନଗିରି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରାଉରକେଲା ରାଜନୀତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଲପୁର ସରକାର ସାକ୍ଷାତକାର ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟ