• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
  • କପି ରାଇଟ
  • ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷା
  • କ୍ୟାରିୟର
  • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
  • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
  • ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ ଘୋଷଣାନାମା
  • ଓଡିଆ ୱେବସାଇଟ
  • ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା

Odisha.com

Connecting Odias

  • ପ୍ରବାସୀ ଓଡିଆ
    • ମନୋରଞ୍ଜନ
    • ଶିକ୍ଷା
    • ଖେଳ
    • ସାହିତ୍ୟ
  • ସାକ୍ଷାତକାର
  • ଅର୍ଥ-ବ୍ୟବସାୟ
  • ରାଜନୀତି
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
    • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
      • ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା
      • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
      • ଚିଠିପତ୍ର
      • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ରୋସେଇ ଘରୁ

ମୀରା ଦାସ

ଗୁଞ୍ଜନ ସନ୍ଧ୍ୟା : ଜୀବନ ସଂଗୀତ ଓ ନୃତ୍ୟର ନବଛନ୍ଦ

August 26, 2015 by ନିଉଜ ଡେସ୍କ 1 Comment

କେଦାର ମିଶ୍ର

ମାନସ ହଂସ ମୁଁ ମାନସେ ଯିବି ଉଡ଼ି … ସଂଗୀତରେ ଏହାର ବର୍ଣ୍ଣନାକୁ ନୃତ୍ୟରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କରାଯାଇପାରିବ କେମିତି ? ମାନସ ହଂସ ଏକ ବିଶାଳ ଆକାଶ ଆଡ଼କୁ ଉଡ଼ିଯିବା ପାଇଁ ବ୍ୟାକୁଳ  । ସେ ମାନସ ହଂସ ସାଧାରଣରୁ ଅସାଧାରଣର ତଲାସରେ ତା’ର ଉଡାଣ ଆରମ୍ଭ କରିଛି  ।

ଏପରି ଏକ ଜଟିଳ, ମନସ୍ତାତ୍ତ୍ୱିକ ଉତ୍ତରଣକୁ ନୃତ୍ୟରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କଲାବେଳେ ଜଣେ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀର ପ୍ରତିଭା ପାଇଁ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଆହ୍ୱାନ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ  । ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟର ଗତି ଓ ଭଙ୍ଗୀରେ ଏହାକୁ କେତେ ସହଜରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିହେବ  ତାହା ହୁଏତ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ  । ତେବେ ଏମିତି ଏକ ଦାର୍ଶନିକ ବିଷୟବସ୍ତୁରେ ଲାଳିତ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଭଙ୍ଗୀରେ ଉପସ୍ଥାପନା କରନ୍ତି ଆମ ସମୟର ଅନ୍ୟତମ ସାର୍ଥକ ଓଡ଼ିଶୀ ଶିଳ୍ପୀ ମୀରା ଦାସ  ।

କବି ବୈକୁଣ୍ଠ ନାଥ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବିତା ‘ଜୀବନ ସଂଗୀତ’ ଆଧାରରେ ତାଙ୍କର ନୂଆ ନୃତ୍ୟ ସଂଯୋଜନା ଜୀବନ ସଂଗୀତ ଅନେକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟର ସୂତ୍ରପାତ କରିଛି  । ବୈକୁଣ୍ଠନାଥଙ୍କର ଏହି ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବିତା ଯାହାକି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡ଼ିଆର ପ୍ରାଣରେ ଗୁଞ୍ଜରିତ  ।

ବୈକୁଣ୍ଠନାଥଙ୍କର କନ୍ୟା ତଥା ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ ସଂଗୀତର ମହାନାୟିକା ସୁନନ୍ଦା ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ କଣ୍ଠରେ ‘ଜୀବନ ପାତ୍ର ମୋ ଭରିଛ କେତେ ମତେ ନଦେଲ ବୋଲି କିଛି କହିବି କି ହେ ଆଉ….’ କୁ ଆମେ ଶୁଣିଛୁ ଓ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇଛୁ  ।

ଏହି ସଂଗୀତ ଭିତରେ ଗୋଟେ ନୃତ୍ୟର କାହାଣୀ ବୁଣିଛନ୍ତି ମୀରା ଦାସ  । ଦ୍ରୌପଦୀ, ରାଧା ଓ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଜୀବନ କାହାଣୀ ସହିତ ଜୀବନ ପାତ୍ରକୁ ଯୋଡ଼ା ଯାଇଛି  । ପାଖାପାଖି ଅଧଘଣ୍ଟାର ଏହି ନୃତ୍ୟ ସଂରଚନାରେ ଯେତିକି ନାଟକୀୟତା ରହିଛି, ସେତିକି ଦାର୍ଶନିକତା ମଧ୍ୟ ରହିଛି  । କେବଳ ଘଟଣାର ବର୍ଣ୍ଣନା ନୁହଁ, ବରଂ ଏକ ଦାର୍ଶନିକ ଅବବୋଧର ନୃତ୍ୟରୂପକ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଲାଗି ମୀରା ଦାସ ଉଦ୍ୟମ କରିଛନ୍ତି ଓ ସଫଳ ମଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି  ।

ଜୀବନର ବିଷାଦ ଓ ଆହ୍ଲାଦ ଭିତରେ ରହିଥିବା ସୂକ୍ଷ୍ମ ବିଭାଜନ ରେଖାକୁ ଅତି ସହଜ ଓ ସାବଲୀଳ ଢଙ୍ଗରେ ତାଙ୍କର ଶିଳ୍ପୀମାନେ ଆଙ୍କିଛନ୍ତି  । ଗୋଟିଏ ଚରିତ୍ରରୁ ଆଉ ଗୋଟିଏ ଚରିତ୍ର ଭିତରେ ଜୀବନକୁ ଭୋଗିବାର ତୃପ୍ତିକୁ ଅତି ସହଜ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇପାରିଛି  ।

ସୁନନ୍ଦା ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କର ମୂଳ ସଂଗୀତକୁ ନୂଆ ରୂପରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ସମକାଳର ବିଶିଷ୍ଟ ବଂଶୀବାଦକ ତଥା ସଂଗୀତ ନିଦେ୍ର୍ଧଶକ ଶ୍ରୀନିବାସ ଶତପଥୀ । ଶ୍ରୀନିବାସଙ୍କ ସଂଗୀତରେ କଳ୍ପନା ରହିଛି  । ନୂଆ କରି ଗୋଟେ ପୁରୁଣା ସ୍ୱରକୁ ଆବିଷ୍କାର କରିବା ଶକ୍ତି ତାଙ୍କ ପାଖରେ ରହିଛି  ।

ସେହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଜୀବନ ସଂଗୀତ ଓଡ଼ିଶୀର ଇତିହାସରେ ଏକ ସାର୍ଥକ ସୃଷ୍ଟି  । ଗତ ଅଗଷ୍ଟ ୨୨ ତାରିଖ ଦିନ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ପରିଷଦ ବା ଆଇସିସିଆର୍‍ର ଆୟୋଜନରେ ଗୁଞ୍ଜନ ଡ୍ୟାନ୍ସ ଏକାଡେମୀ କଟକର ଶିଳ୍ପୀମାନେ ଜୀବନ ସଂଗୀତ ପରିବେଷଣ କରିଥିଲେ  ।

ଖ୍ୟାତନାମା ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ ମୀରା ଦାସଙ୍କ ମୌଳିକ ନୃତ୍ୟ ସଂରଚନାଗୁଡ଼ିକ ଏହି ଅବସରରେ ପରିବେଷଣ କରାଯାଇଥିଲା  ।  ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ‘ଜଗନ୍ନାଥ ମଙ୍ଗଳ’, ଯେଉଁଥିରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ବନ୍ଦନା ଅପେକ୍ଷା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପହଣ୍ଡି ବିଜେକୁ ମଙ୍ଗଳା ଚରଣ ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା  । ସମକାଳର ଓଡ଼ିଶୀ ଶିଳ୍ପୀମାନେ ପାରମ୍ପରିକ ଓଡ଼ିଶୀର ନବ ନିର୍ମାଣ କରୁଛନ୍ତି  । ଏହାର ତତ୍ତ୍ୱ ଓ ଦର୍ଶନକୁ ନିଜସ୍ୱ ବ୍ୟାକରଣରେ ପରିଧି ଭିତରେ ସେମାନେ ନୂଆ କରି ଦେଖିବାର ପ୍ରୟାସ କରୁଛନ୍ତି  ।

ଜୀବନ ସଂଗୀତ ବ୍ୟତୀତ ମେଳ ନୃତ୍ୟକ୍ରମରେ ଦେଶପଲ୍ଲବୀ ଓ ଏକକ ଅଭିନୟରେ ଦ୍ୱିଜ ରାଜଙ୍କ ଲାଜରେ ସରିଗଲି ଆଜ… ପରିବେଷଣ କରାଯାଇଥିଲା  । ଦେଶପଲ୍ଲବୀରେ ମାତ୍ରା, ଛନ୍ଦ ଓ ନୃତ୍ୟର ଜଟିଳତା ରହିଥିବାବେଳେ ଏହାର ପରିବେଷଣ ସମୟରେ ଆଉ ଟିକେ ଅଧିକ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଥିଲା  । ଗୁଞ୍ଜନର ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀମାନେ ଦେଖିବାକୁ ସୁଠାମ ଓ ସୁନ୍ଦର  ।

ସେମାନଙ୍କ ପଦଚାଳନା, ଗତି, ଭଙ୍ଗୀ, ମୁଦ୍ରା ଓ ଚଳନରେ ଲାଳିତ୍ୟ ରହିଛି  । ତେବେ ଏହି ଲାଳିତ୍ୟକୁ ଆଉ ଟିକେ ଶୃଙ୍ଖଳିତ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି  । ଆଉ ଟିକେ ମାଜି ହେଲେ ଦେଶପଲ୍ଲବ ଆହୁରି ଅଧିକ ସୁନ୍ଦର ଲାଗିବ  । ଆଶା, ଗୁରୁ ଭାବରେ ମୀରା ଦାସ ଏଥିପାଇଁ ଅଧିକ ଉଦ୍ୟମ କରିବେ  ।

ମୀରାଙ୍କ ଏକକ ଅଭିନୟରେ ଲାଜରେ ସରିଗଲି ଆଜ… ତାଙ୍କର ନୂଆ ସଂରଚନା  । ତାଙ୍କ ସଂରଚନାରେ ଗୁରୁ କେଳୁଚରଣ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ସ୍ପଷ୍ଟ  । ଗୁରୁଙ୍କର ଶିଷ୍ୟା ଭାବରେ ଗୁରୁଙ୍କର ପରମ୍ପରାକୁ ସେ ଅଗ୍ରସର କରାଉଛନ୍ତି  । ତେବେ ଲାଜରେ ସରିଗଲି ଆଜ… କବିତା ଭିତରେ ଏମିତି କିଛି ସୂକ୍ଷ୍ମ ଶୃଙ୍ଗାରୀ ଚେତନା ରହିଛି, ଯାହାକୁ ଅଧିକ ନୃତ୍ତ ମାଧ୍ୟମରେ ଉପସ୍ଥାପନା କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ  ।

ସଂଚାରୀକୁ ନୃତ୍ତରେ ଓ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବକୁ ଅଭିନୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଉପସ୍ଥାପନା କରିବା ହୁଏତ ବେଶୀ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହେବ  । ମୀରାଙ୍କ ଅଭିନୟରେ ସାବଲୀଳତା ରହିଛି  । ସେ ଚରିତ୍ର ସହ ଏକାତ୍ମ ହୋଇପାରନ୍ତି ଓ ତାଙ୍କର ଗତି ଅନେକାଂଶରେ କାବି୍ୟକ  । ତେଣୁ ଅଭିନୟକୁ ଖୁଣିବାର କିଛି ନାହିଁ  । ଏଥିରେ ଅଧିକ କିଛି ଆଶା କରିବା କଥା କେବଳ  ।

ସବୁ ଭଲ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀଙ୍କଠୁ ଦର୍ଶକ ସବୁବେଳେ ଅଧିକ ଆଶା କରେ  । ସେହି ନ୍ୟାୟରେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମୀରା ଦାସଙ୍କଠୁ ଆମେ ଆହୁରି ଅଧିକ ଆଶା କରୁଛୁ  । ମୋଟାମୋଟି କହିବାକୁ ଗଲେ ‘ଗୁଞ୍ଜନ ସନ୍ଧ୍ୟା’ ଏକ ଚମକ୍ରାର ପରିକଳ୍ପନା  ।

ଆଇସିସିଆର୍‍ର ଆୟୋଜନ ଗୁଡ଼ିକ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ସେତେ ଆକର୍ଷଣୀୟ ହୁଏ ନାହିଁ  । ଅନେକ ସମୟରେ ଖାଲି ଅଡ଼ିଟୋରିୟମ୍‍ରେ ଶିଳ୍ପୀମାନେ ନିଜ ପରିବେଷଣ କରିବାର ଇତିହାସ ରହିଛି  । ସେହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଗୁଞ୍ଜନ ସନ୍ଧ୍ୟା ଆଇସିସିଆର୍‍ର ଏକ ସଫଳ ଆୟୋଜନ  ।

ନିଉଜ ଡେସ୍କ
ନିଉଜ ଡେସ୍କ

Filed Under: ମନୋରଞ୍ଜନ Tagged With: ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ, ମୀରା ଦାସ

Primary Sidebar

ଆଖ ପାଖ ଖବର ପାଇଁ ଡାଉନଲୋଡ କରନ୍ତୁ

Odisha Local Logo

Tags

ଅପରାଧ ଆଦିବାସୀ ଓଡିଶା ଓଡ଼ିଶା ଖବର କଂଗ୍ରେସ କଟକ କନ୍ଧମାଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କୋରାପୁଟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ନବ କଳେବର ନାଲକୋ ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପିପିଲି ପୁରୀ ପୋଲିସ ପୋସ୍କୋ ଫୁଲବାଣୀ ବରଗଡ଼ ବିଜେପି ବିଜେଡ଼ି ବିଧାନସଭା ବିଧାୟକ ଭଦ୍ରକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମାଓବାଦୀ ମାଲକାନଗିରି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରାଉରକେଲା ରାଜନୀତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଲପୁର ସରକାର ସାକ୍ଷାତକାର ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟ