• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
    • ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷା
  • କପି ରାଇଟ
  • କ୍ୟାରିୟର
  • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
  • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
  • ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ ଘୋଷଣାନାମା
  • ଓଡିଆ ୱେବସାଇଟ
  • ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା

Odisha.com

Connecting Odias

  • ପ୍ରବାସୀ ଓଡିଆ
    • ମନୋରଞ୍ଜନ
    • ଶିକ୍ଷା
    • ଖେଳ
    • ସାହିତ୍ୟ
  • ସାକ୍ଷାତକାର
  • ଅର୍ଥ-ବ୍ୟବସାୟ
  • ରାଜନୀତି
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
    • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
      • ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା
      • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
      • ଚିଠିପତ୍ର
      • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ରୋସେଇ ଘରୁ

ରିମିକ୍ସ

କଙ୍କଡ଼ା ହେବାର ଗୌରବ ଓ ଓଡ଼ିଆ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ (ରୋକ୍ ଠୋକ୍ )

August 7, 2015 by ନିଉଜ ଡେସ୍କ Leave a Comment

କେଦାର ମିଶ୍ର

ବେଳାଭୂମିର ସୁନାରଙ୍ଗ ବାଲି ଉପରେ ନାଲି କଙ୍କଡ଼ା ଚାଲୁଥିବାର ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ ଓଡ଼ିଶା ଆସନ୍ତି  । ଓଡ଼ିଶାରେ ବହୁ ପ୍ରଜାତିର କଙ୍କଡ଼ା ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି  । ସବୁ ପ୍ରଜାତିର ପ୍ରକୃତି ଓ ଚାଲି ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର  । ତେଣୁ କଙ୍କଡ଼ାମାନଙ୍କ ଭିତରେ ବହୁ ପ୍ରକାରର ଜାତିଭେଦ ଓଡ଼ିଶାରେ ରହିଛି  ।

ତେବେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ କଙ୍କଡ଼ା ବୋଲି କହିବାରେ ଖୋଦ୍ ଓଡ଼ିଆମାନେ କମ୍ ଗୌରବ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ନାହିଁ  । ଓଡ଼ିଆ ଜାତିକୁ ଗୋଡ଼ଟଣା କଙ୍କଡ଼ା ବୋଲି କିଏ କେବେ କହିଥିଲା, ତା’ର ଇତିହାସ ହୁଏତ ଖୋଜିଲେ ମିଳିବ ନାହିଁ  । ତେବେ ପ୍ରତି କଥାରେ ଓଡ଼ିଆ ମଧ୍ୟବିତ୍ତମାନେ ନିଜକୁ କଙ୍କଡ଼ା ବୋଲି କହି ଗାଳି ଦେବାରେ ବେଶ୍ ଗୌରବ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି  ।

ଓଡ଼ିଶାର ସାଧାରଣ ଓ ଗରିବ ଲୋକେ ଗୋଡ଼ଟଣା ପ୍ରକୃତି କ’ଣ, ସେ ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ  । ସେମାନେ ନିଜର ଶ୍ରମ, ସଂଘର୍ଷ ଓ ଝାଳନାଳ ଭିତରେ ପଡ଼ି ରହିଥା’ନ୍ତି  । ସେମାନେ ନିଜ ପେଟ ଓ ପିଠି ଲାଗି ସଂଘର୍ଷର ନୂଆ ଇତିହାସ ପ୍ରତିଦିନ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି  ।

କୌଣସି ସାଧାରଣ ଓଡ଼ିଆ ଆଉ ଜଣେ ଓଡ଼ିଆକୁ କଙ୍କଡ଼ା ବୋଲି ଗାଳି କରିବାର କେହି କେବେ ଶୁଣି ନଥିବେ  । ବିଶେଷକରି ଉଚ୍ଚବର୍ଗ ଓ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ପାଇଁ କଙ୍କଡ଼ା ଶବ୍ଦଟି ଏକ ସହଜସାଧ୍ୟ ବିଶେଷଣ  । ଯେଉଁମାନେ ସାରା ଜୀବନ ଉପରକୁ ଉଠିବା ଓ କଳେବଳେ କୌଶଳେ ସବୁ ସୁଯୋଗ ହାତେଇବାର ଉଦ୍ୟମରେ ମାହିର୍, ସେମାନେ ହିଁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଅସହିଷ୍ଣୁ ହୋଇପଡ଼ନ୍ତି  ।

ସେମାନେ ଯେହେତୁ କଙ୍କଡ଼ା ଦୌଡ଼ରେ ଥାଆନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ସାରା ଜଗତ କଙ୍କଡ଼ା ମନେ ହୁଏ  । କଙ୍କଡ଼ା ପରି ଜୀବନ ବଞ୍ଚୁଥିବା ଏହି ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଓଡ଼ିଆମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ କଙ୍କଡ଼ା ବୋଲି କହିବାବେଳେ ନିଜ ଦେହରେ ଚଢିଥିବା କଙ୍କଡ଼ାର ଖୋଳପାଟିକୁ ଦେଖିପାରନ୍ତି ନାହିଁ  । ସେଇଟା ସବୁଠୁ ବଡ଼ ବିଡ଼ମ୍ବନା  ।

ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକ ଯେତେବେଳେ ଜାତୀୟ ବା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ କିଛି ସୁନାମ ପାଏ, ତା’କୁ ଗାଳିଦେବା ଆମର ସ୍ୱଭାବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି  । ସମ୍ପ୍ରତି ରଙ୍ଗବତୀ ଗୀତକୁ ନେଇ ଚାଲିଥିବା ବିବାଦ ଆଢୁଆଳରେ ଏହି କଙ୍କଡ଼ା ପ୍ରବୃତ୍ତିର ଚର୍ଚ୍ଚା ବଢିଯାଇଛି  ।

ରିମିକ୍ସ ରଙ୍ଗବତୀ ଆସିଲା ପରେ ତା’କୁ ନେଇ ଯେଉଁମାନେ ଆପତ୍ତି ଉଠାଇଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷଣଶୀଳ, ପଛୁଆ, ଅଣଆଧୁନିକ ଓ ଗୋଡ଼ଟଣା ପ୍ରବୃତ୍ତିର କଙ୍କଡ଼ା ଜାତୀୟ ଜୀବ ବୋଲି କହିବାକୁ ଏକ ନୂଆ ଫେସନ୍ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରି ନିଆଗଲା  ।

ଏପ୍ରକାର ଅଭିଯୋଗ ଯେଉଁମାନେ ଆଣିଲେ, ସେମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ଉଚ୍ଚ ବର୍ଗ ଓ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ଶ୍ରେଣୀର ପ୍ରତିନିଧି  । ସେମାନେ ନିଜ ପରିବାର, ଘର ଓ ସମାଜରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାବକୁ ନେଇ କ୍ୱଚିତ୍ ଗର୍ବିତ ହୁଅନ୍ତି  । ସେମାନେ ଇଂରାଜୀ ପଢୁଆ ବାବୁଘରର ପିଲା  । ସେମାନଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖି ଆସେ ନାହିଁ  । ଓଡ଼ିଆ କହିବାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଲାଜ ଲାଗେ  ।

ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି କହିଲେ ସେମାନେ କାଁ ଭାଁ ଶୁଣିଥିବା ଗୀତ ଓ ଦେଖିଥିବା ନାଚକୁ ବୁଝନ୍ତି  । ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି ଯେ ବହୁ ବିବିଧତାରେ ଭରା ଓ ଏହାର ବହୁ ରୂପ ରହିଛି, ସେ ବିଷୟରେ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଜିଜ୍ଞାସା ନଥାଏ  । କେବଳ ସଂସ୍କୃତି ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବାଣିଜ୍ୟର ବିଷୟବସ୍ତୁ  । ସେଥିଲାଗି ରଙ୍ଗବତୀ ଗୀତର ତଥାକଥିତ ଜାତୀୟ ମାନ୍ୟତାକୁ ନେଇ ସେମାନେ ଉତ୍ଫୁଲ୍ଲିତ ହୋଇପଡ଼ନ୍ତି  ।

ତାଙ୍କୁ ଲାଗେ କୋକ୍ ଷ୍ଟୁଡ଼ିଓରେ ବାଜିଗଲେ ଗୋଟେ ଗୀତ ଜାତୀୟ ମାନ୍ୟତା ପାଇଗଲା  । ସେମାନେ ବୁଝିପାରନ୍ତି ନାହିଁ ଯେ ଗତ ୨ ବର୍ଷ ଭିତରେ ଶହ ଶହ ଗୀତ ଏମିତି ବାଜିଛି ଓ ଲିଭିଯାଇଛି  । ସେହି କ୍ରମରେ ରଙ୍ଗବତୀ ବି କୋକ୍ ଷ୍ଟୁଡ଼ିଓରୁ ଲିଭିଯିବ  । ଏହା କେବଳ ମାସେ କି ଦୁଇମାସ ପାଇଁ ସୋନା ମହାପାତ୍ର ଓ ଋତୁରାଜ ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ରଖିବା ପାଇଁ ଏକ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ଯାହା  । ତା’ଠୁ ଅଧିକ କିଛି ହେବାର ନାହିଁ  ।

ତେବେ ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସଂସ୍କୃତିର ଶୁଦ୍ଧତାକୁ ନେଇ ଯୁକ୍ତି କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ କଙ୍କଡ଼ା ବୋଲି ଯେଉଁମାନେ କହନ୍ତି, ସେମାନେ ନିଜେ କେତେ ଉଦାର, ତା’ର ଉଦାହରଣ ଆମେ ଲଣ୍ଠନ ଧରି ଖୋଜିଲେ ମଧ୍ୟ ପାଇବା ନାହିଁ  । ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ଯଦି ନିଜର ମାନ୍ୟତା ଓ ଅସ୍ମିତାକୁ ବଜାୟ ରଖିଛି, ତାହା ଏ ଜାତିର ସଂଘର୍ଷରତ କଳାକାରମାନଙ୍କ ପାଇଁ  ।

ରଘୁରାଜପୁର ଗାଁର ପାନ ବରଜରେ କାମ କରୁଥିବା ଗୋଟେ ସାଧାରଣ ପରିବାରର ପିଲା କେଳୁ ଚରଣ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଉଦ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଶୀ ଭଳି ଏକ ନୃତ୍ୟ ପଚାଶ ବର୍ଷ ଭିତରେ ସାରା ପୃଥିବୀରେ ବ୍ୟାପି ଗଲା  । କେଳୁବାବୁଙ୍କୁ ନେଇ ଏ ଜାତି କେତେ ଗର୍ବ କରିଛି ? ଆଜି ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ପୃଥିବୀର ଶହେଟି ଦେଶରେ ନିଜର ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାରକରି ସାରିଲାଣି  ।

ଯେଉଁମାନେ ଓଡ଼ିଆ ପଢନ୍ତି ନାହିଁ କି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ସେମାନେ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଶାର ଆତ୍ମାକୁ ଚିହ୍ନିଛନ୍ତି  । ଏହା କ’ଣ କମ୍ ସଫଳତା ? ଯେଉଁ ଗୁରୁ ଓ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀମାନେ ଏହି ନୃତ୍ୟକୁ ଏତେ ବଡ଼ ମାନ୍ୟତା ଦେଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ନୂଆ ପିଢିର ଓଡ଼ିଆମାନେ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ନାହିଁ କାହିଁକି ? କେବଳ ବଲିଉଡ୍ର ମାନ୍ୟତା ଏକମାତ୍ର ସ୍ୱୀକୃତି କି ?

ଗତ ୨୦ ବର୍ଷ ଭିତରେ ଚିତ୍ରକଳା ଜଗତରେ ଓଡ଼ିଆ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀମାନେ ବେଶ୍ ଆଗୁଆ ରହିଛନ୍ତି  । ଜଗନ୍ନାଥ ପଣ୍ଡାଙ୍କ ଭଳି ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀଙ୍କୁ ନୂଆ ଭାରତୀୟ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଭିତରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦଶଜଣଙ୍କ ଭିତରେ ଗଣାଯାଉଛି  । ତାଙ୍କୁ ନେଇ ଆମେ ଗର୍ବିତ ହେଲୁଣି କି ? ପ୍ରତୁଲ୍ ଦାସ, ସୁଧାଂଶୁ ସୁତାର୍, ଅଦ୍ୱୈତ୍ ଗଡ଼ନାୟକଙ୍କ ଭଳି ଆହୁରି ଅନେକ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀ ଓ ସ୍ଥପତି ଏବେ ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ।

ତାଙ୍କ କଥା ଆମେ ଜାଣିଛୁ କି ? ଗୀତ କଥା ଉଠିଲେ କେତେ ଓଡ଼ିଆ ପିଲା ଜାତୀୟସ୍ତରରେ ନାଁ କଲେଣି  । ସୋନା ମହାପାତ୍ର ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ଶିଳ୍ପୀ ଭାବରେ ଜାତୀୟ ମାନ୍ୟତା ପାଇନାହାନ୍ତି  । ପ୍ରତି ଟେଲିଭିଜନ୍ ଶୋ’ରେ ଏବେ ନୂଆ ପିଢିର ଓଡ଼ିଆମାନେ ନିଜର ପରାକାଷ୍ଠା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି  ।

ତେବେ ରିଅଲିଟି ଶୋ’ର ବାସ୍ତବତା ହେଉଛି ଏହା ଆସେ ଓ ଯାଏ  । ରିଅଲିଟି ଶୋ’ରୁ ଖୁବ୍ କମ୍ ଶିଳ୍ପୀ ବାହାରନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ଦକ୍ଷତା ବଳରେ ଶ୍ରେୟା ଘୋଷାଲ୍ ବା ସୁନିଧି ଚୌହାନ ହୋଇପାରନ୍ତି  । ବୋଧେ ସୋନା ମହାପାତ୍ର ସେହି ସ୍ତରକୁ ଯିବାକୁ ଆହୁରି ଅନେକ ବାଟ ବାକି ଅଛି  ।

ସୋନା ମହାପାତ୍ର ଓ ଋତୁରାଜଙ୍କ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆମାନେ କିଛି କମ୍ ସହଯୋଗର ହାତ ବଢାଇ ନାହାନ୍ତି  । ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ସହଯୋଗ ବଳରେ ହିଁ ସେମାନେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ଲୋକପି୍ରୟତା ପାଇଛନ୍ତି  । ଆଜି ଗୋଟିଏ ଭୁଲ୍ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଯଦି ସମାଲୋଚନା କରାଯାଏ, ତାହା କଙ୍କଡ଼ା ପ୍ରକୃତି ହୋଇଗଲା କେମିତି ?

କଙ୍କଡ଼ା ହେବାରେ ଅସୁବିଧା ବା କ’ଣ ? ନିଜର କରିତ୍କର୍ମା ଗୁଣ ଯୋଗୁଁ ଯେଉଁମାନେ ସଫଳତା ପାଆନ୍ତି, ସେମାନେ ଭାବନ୍ତି ତାଙ୍କୁ କେହି ସମାଲୋଚନା ନ କରୁ  । ସଫଳତା ପାଇଁ ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାର ନୀଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମ ଅବଲମ୍ବନ କଲେ ମଧ୍ୟ ତାକୁ କେହି ଆଲୋଚନା ନ କରନ୍ତୁ  । ଏହା ଆମେ ଚାହୁଁ  ।

ଏହା କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ଉଚ୍ଚବର୍ଗ ବା ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ନୁହନ୍ତି, ପୃଥିବୀର ସବୁ ମଧ୍ୟବର୍ଗର ଏହା ହେଉଛି ପ୍ରବୃତ୍ତି  । ସଫଳତାକୁ ଆପଣାର କରି ଏହା ପଛରେ ରହିଥିବା କଳଙ୍କିତ ଇତିହାସକୁ ଭୁଲିଯିବା ଉଚିତ ବୋଲି ଆମକୁ ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଏ  ।

ସଫଳତାର କାହାଣୀ ଶୁଣୁ ଶୁଣୁ ଆମେ ନିଜେ ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର ଓ ଦୁର୍ନୀତିର ଅଂଶ ପାଲଟିଗଲେ ମଧ୍ୟ କିଛି ଯାଏ ଆସେ ନାହିଁ ବୋଲି ଆମକୁ ପ୍ରବଚନ ଶୁଣାଯାଏ  । ଉଦାହରଣ ଦେଇ କୁହାଯାଇପାରେ- ନିକଟରେ ଜଣେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଓଡ଼ିଆ ରାଜନେତାଙ୍କ ନାଁରେ
ଦୁର୍ନୀତିର ଅଭିଯୋଗ ଆସିଲା  । ତାଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରିବା ପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ କଙ୍କଡ଼ାମାନେ ସାହସ ନ କରନ୍ତୁ ବୋଲି କେହି କେହି ପ୍ରବଚନ ଦେଲେ  ।

ଏହି ରାଜନେତାଜଣଙ୍କ ନିଜ କରିତ୍କର୍ମା ଗୁଣ ଯୋଗୁଁ କେନ୍ଦ୍ରରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇପାରିଲେ ଓ ଏହା ତାଙ୍କ ଓଡ଼ିଆପଣର ସଫଳତା । ସୁତରାଂ ତାଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରିବା ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ପକ୍ଷେ ଉଚିତ ନୁହେଁ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି  । ସବୁ ସାର୍ଥକ ଓ ସଫଳ ଓଡ଼ିଆ ସମାଲୋଚନାଠୁ ଉଦ୍ଧ୍ୱର୍ରେ ରହିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି  ।

ସେମାନଙ୍କ ଦେହରେ ନିଆଁ ପାଣିରେ ଧାସ ବାଜିବ ନାହିଁ  । ସେମାନେ ଓଡ଼ିଆ ଜନଜୀବନ, ସଂସ୍କୃତି ଓ ସମାଜକୁ ଯେତେ ବିକୃତ କଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଆମେ ସମାଲୋଚନା କରିବାର ଯୋଗ୍ୟ ନୁହଁ !

ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ କଥା ହେଉଛି ଯେଉଁମାନେ ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କୁ କଙ୍କଡ଼ା ବୋଲି ଗାଳି କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ହାତରେ ଓଡ଼ିଶାର ସବୁ ସମ୍ବଳ ଓ କ୍ଷମତା ଗଚ୍ଛିତ  । ସେମାନେ ଆମର ଖଣି, ଖାଦାନ ଓ ପ୍ରମୁଖ ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ମାଲିକ  । ସେମାନଙ୍କ ହାତରେ ଗଣମାଧ୍ୟମର ମାଲିକାନା  ।

ସେମାନଙ୍କ ହାତରେ ରାଜନୀତିର ସବୁ କ୍ଷମତା  । ସେମାନେ ଆମର ହର୍ତ୍ତାକର୍ତ୍ତା ଓ ବିଧାତା  । ସେମାନେ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଲୁଟ୍ କରି ନିଜର ପେଟ ବଢାନ୍ତି  ଆଉ ଆଶା କରନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କ ପେଟ ଉପରେ କୌଣସି ଓଡ଼ିଆର ନଜର ନ ପଡ଼ୁ  । ସେମାନେ ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତିକୁ ବିକୃତ, ବଜାରୀ ଓ ଚାଲୁ କରି ନିଜର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ବଢାନ୍ତି  । ସେହି ବିକୃତି ବିରୋଧରେ ଯିଏ କହେ, ତାକୁ ରକ୍ଷଣଶୀଳ ବୋଲି ଗାଳି କରନ୍ତି  । ଓଡ଼ିଆ ମାଟିରେ ପଡ଼ି ରହି ଯେଉଁମାନେ ଓଡ଼ିଶାର ସେବା କରନ୍ତି, ସେମାନେ ପଛୁଆ ହୋଇ ସାରାଜୀବନ ରହନ୍ତି  ।

ଅଥଚ ଓଡ଼ିଶା ବାହାରେ ଦରବୁଝା ଓଡ଼ିଆକୁ ନେଇ ଯେଉଁମାନେ ରାତାରାତି ତାରକା ପାଲଟିଯାଆନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ଏଠି ଫୁଲମାଳ ଦେଇ ସ୍ୱାଗତ କରାଯାଏ  । ଓଡ଼ିଆ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ବର୍ଗର ଏହି ଛଳନା ଯୋଗୁଁ ଓଡ଼ିଶାର ମୌଳିକ ସଂସ୍କୃତି ଉଧେଇ ପାରେ ନାହିଁ  ।
ଏଇମାନେ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ନାଁରେ ଯାବତୀୟ ବିକୃତିର ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ସାଜନ୍ତି  ।

ଏମାନଙ୍କପାଇଁ ଓଡ଼ିଶାର ଜନଜୀବନରୁ ବହୁ ଲୋକ ପରମ୍ପରା ମରି ମରି ଆସେ  । ନିଜ ବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଯାବତୀୟ ବିକୃତିକୁ ଏମାନେ ସଂସ୍କୃତି ଓ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦିଅନ୍ତି  । ସବୁଠୁ ମଜା କଥା ହେଉଛି ବେଳେବେଳେ ଏଇମାନେ ନିଜେ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ମଙ୍ଗୁଆଳ ସାଜି ମଞ୍ଚ ଉପରେ ଭାଷଣ ମଧ୍ୟ ଦିଅନ୍ତି  ।

ଏମାନେ ନିଜେ କଙ୍କଡା ନା କର୍କଟ ତାହା ସମୟ ବିଚାର କରିବା ଉଚିତ୍  । ଓଡ଼ିଆ ସମାଜର ନବେ ଭାଗ ଲୋକ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ କଙ୍କଡ଼ା ପ୍ରବୃତ୍ତି କ’ଣ । କେବଳ ଦଶଭାଗ ଓଡ଼ିଆ ନିଜ ଭିତରର ଈର୍ଷା, ଅସୂୟା ଓ ଗୋଡ଼ ଟଣାଟଣିକୁ ନେଇ ପରସ୍ପରକୁ କଙ୍କଡ଼ା ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରନ୍ତି  । ଏହି କଙ୍କଡ଼ାଙ୍କ ସହ ଓଡ଼ିଶା ବା ଓଡ଼ିଆଙ୍କର କୌଣସି ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ  ।

(ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମରେ ପ୍ରକାଶିତ ଲେଖା/ରିପୋର୍ଟ ଓ ସ୍ତମ୍ଭ ଲେଖକ/ଲେଖିକାଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ମତ ) ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ ଘୋଷଣାନାମା

ନିଉଜ ଡେସ୍କ
ନିଉଜ ଡେସ୍କ

Filed Under: ରୋକ ଠୋକ Tagged With: ରଙ୍ଗବତୀ, ରିମିକ୍ସ

ରଙ୍ଗବତୀ : କାହାଣୀ ଓ ବାସ୍ତବତା (ରୋକ୍ ଠୋକ୍)

July 24, 2015 by ନିଉଜ ଡେସ୍କ 1 Comment

କେଦାର ମିଶ୍ର

ଗତ ମାସେରୁ ଅଧିକ ହେଲା ରଙ୍ଗବତୀ ଗୀତକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର୍‍ ଧରିଛି । ସତୁରୀ ଦଶକର ଏହି ଗୀତ ପୁଣି ଥରେ ଜନମାନସରେ ନିଜର ନୂଆ ଅବତାର ଗ୍ରହଣ କରିଛି । କୋକ୍‍ ଷ୍ଟୁଡ଼ିଓରେ ଏହାର ପ୍ରସାରଣ ପରଠୁ ଏହାକୁ ନେଇ ଢେର୍‍ ଚର୍ଚ୍ଚା ବଢିଯାଇଛି । ଏହାର ରିମିକ୍ସ ସପକ୍ଷରେ ଓ ବିପକ୍ଷରେ ଅନେକ ମତାମତ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳୁଛି ।

ଯେଉଁମାନେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକଗୀତ ତଥା ଲୋକସଂସ୍କୃତି ବିଷୟରେ ବିଲ୍‍କୁଲ୍‍ କିଛି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ସେମାନେ ଏହାକୁ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକ ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ଏକ ବିରାଟ ସଫଳତା ବୋଲି କହିଚାଲିଛନ୍ତି । ତେବେ ରଙ୍ଗବତୀ ଗୀତକୁ ନେଇ ଗଢି ଉଠୁଥିବା ଅନେକ କାହାଣୀ, ବିବାଦ, ଅପବାଦ ଓ ଗୁଜବର ସ୍ପଷ୍ଟ ତର୍ଜମା ଆଜି କରିବା ଉଚିତ୍‍ ହେବ ।

କାହାଣୀ ୧ : ରଙ୍ଗବତୀ ହେଉଛି ଏକ ଲୋକଗୀତ । ତେଣୁ ଏହା କପିରାଇଟ୍‍ ଆକ୍ଟ୍‍ର ଅଧୀନ ନୁହେଁ ।

ବାସ୍ତବତା : ରଙ୍ଗବତୀ ଆଦୌ ମୌଳିକ ଲୋକଗୀତ ନୁହେଁ । ଏହା ଲୋକସ୍ୱର ଉପରେ ଆଧାର କରିଥିବା ଏକ ମୌଳିକ ସଙ୍ଗୀତ ରଚନା । ୧୯୭୬ ମସିହାରେ ଆକାଶବାଣୀ ସମ୍ବଲପୁର ପାଇଁ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ଏହି ଗୀତଟିର ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଥିଲା ।

ଏହି ଗୀତର ଗୀତିକାର ମିତ୍ରଭାନୁ ଗୌନ୍ତିଆ ନିଜେ ଏହାର ଜୀବନ କାହାଣୀ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ‘କୁରେ ଫୁଲର ଝୁମ୍ପା’ ନାମକ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ଯେଉଁ ତିନୋଟି ଗୀତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା, ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ରଙ୍ଗବତୀ ଅନ୍ୟତମ । ଏହା ପ୍ରାଥମିକ ଭାବରେ ଫକୀର ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ କମଳ କୁମାରୀ ବେହେରାଙ୍କ କଣ୍ଠରେ ରେକର୍ଡ ହେବାର ଥିଲା ।

କଳାକାରଦ୍ୱୟ ନ ଆସିବାରୁ ଏହାକୁ ଜିତେନ୍ଦ୍ର ହରିପାଲ୍‍ ଓ କ୍ରିଷ୍ଣା ପଟେଲ୍‍ଙ୍କ କଣ୍ଠରେ ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଘଟଣା ଇତିହାସ । ୧୯୭୬ ପରେ ଏହା ଆକାଶବାଣୀରେ ଏତେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେଲା ଯେ, ଏହାକୁ ନିଜ ତରଫରୁ ଇନେ୍ଦ୍ରକୋ କମ୍ପାନୀ ରେକର୍ଡ କରିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । ମୌଳିକ ଭାବରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଏହାର ସତ୍ତ୍ୱ ଗୀତିକାର ମିତ୍ରଭାନୁ ଗୌନ୍ତିଆ ଓ ସଙ୍ଗୀତ ନିଦେ୍ର୍ଧଶକ ପ୍ରଭୁଦତ୍ତ ପ୍ରଧାନଙ୍କ ପାଖରେ ରହିଛି ।

ସବୁ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତକୁ ଲୋକଗୀତ ବୋଲି କେହି କେହି ଧରିନିଅନ୍ତି । ଯେମିତି ଓଡ଼ିଆରେ ବୋଲାଯାଉଥିବା ସବୁ ଗୀତ ଓଡ଼ିଶୀ ନୁହେଁ, ସେମିତି ସମ୍ବଲପୁରୀ ବା କୋଶଳୀରେ ବୋଲାଯାଉଥିବା ସବୁ ଗୀତ ଲୋକଗୀତ ନୁହେଁ । ସମ୍ବଲପୁର ଆକାଶବାଣୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବା ପରଠୁ ନୂଆ ପିଢିର ଅନେକ ଗାୟକ/ ଗାୟିକା ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତରେ ଆଧୁନିକତାର ପ୍ରୟୋଗ କରିଛନ୍ତି ।

ରଙ୍ଗବତୀ ପରମ୍ପରା ଓ ଆଧୁନିକତାର ଏକ ସୁନ୍ଦର ସମନ୍ୱୟ । ରଙ୍ଗବତୀରେ ଲୋକ ଧୁନ୍‍ ସହିତ ଆଧୁନିକ ଗୀତିକବିତାର ଚମକ୍ରାର ମିଶ୍ରଣ ଘଟିଛି । ରଙ୍ଗବତୀ ବୋଲି କୌଣସି ଲୋକଗୀତର ଧାରା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ନାହିଁ ।

କାହାଣୀ ୨ : ଆମେ ବଜାରରେ ଯେଉଁ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତ ଶୁଣୁ, ସେସବୁ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକଗୀତ ।

ବାସ୍ତବତା : ଅସଲ କଥା ହେଉଛି ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ ଲୋକଗୀତ ଏବେ ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖରେ । ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତର ବଜାର ସୃଷ୍ଟି ହେବା ପରେ ଏହାକୁ ଅଧିକ ଲୋକପ୍ରିୟ ତଥା ବଜାରଧର୍ମୀ କରିବାକୁ ଯାଇ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତର ଲୋକଧର୍ମକୁ ମାରିଦିଆଗଲା । ସତୁରୀ ଦଶକରେ ଫକୀର ପଟ୍ଟନାୟକ, ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକ, ଦିଲ୍ଳୀପ ବାଗ୍‍, ଜିତେନ୍ଦ୍ର ହରିପାଲ୍‍, କ୍ରିଷ୍ଣା ପଟେଲ୍‍, ଡଲି ମିଶ୍ର ପ୍ରମୁଖ ଲୋକଧର୍ମୀ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତକୁ ନୂଆ ଢଙ୍ଗରେ ପରିବେଷଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ ।

ଏହାକୁ ଆମେ ସମ୍ବଲପୁରୀର ଆଧୁନିକ ସୁଗମ ସଙ୍ଗୀତ ବୋଲି କହିପାରିବା । ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ମୌଳିକ ଲୋକଗୀତର ଶୈଳୀ ସବୁ ହେଉଛି ଡାଲ୍‍ଖାଇ, ରସରକେଲି, ମାଏଲାଜଡ଼, ହୁମବଉଲି, ଜାଇଫୁଲ, ସଜନୀ ଗୀତ, ଦୁଲାବିହା, ନଚନିଆ, ବଜ୍‍ନିଆ, ମାଲେଶ୍ରୀ, ଘୁମ୍‍ରା ଇତ୍ୟାଦି । ଏହା ସହିତ ଉପକୂଳ ଓଡ଼ିଶାର ପାଲା ପରି ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ସଂଚାର ଓ ସମ୍ପ୍ରଦା ମଧ୍ୟ ରହିଛି ।

ଶହେରୁ ଅଧିକ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକଗୀତ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଜନଜୀବନରେ ପ୍ରଚଳିତ । ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ତଥା ଗାୟନକୁ ନେଇ କୌଣସି ଉଦ୍ୟମ ହେଉନାହଁ । ଯେଉଁମାନେ ରଙ୍ଗବତୀ ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଲୋକକଳା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ହେଲା ବୋଲି ଡିଣ୍ଡିମ ପିଟୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ବୁଝିବା ଉଚିତ ଯେ ନୂଆକରି ପରିବେଷଣ ହୋଇଥିବା ରଙ୍ଗବତୀରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଲୋକଗୀତ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ନାହିଁ । ଏହା ବଲିଉଡ୍‍ର ଏକ ଉଦ୍ଭଟ ଫୁ୍ୟଜନ୍‍ ମାତ୍ର ।

କାହାଣୀ ୩ : ନୂଆ ରଙ୍ଗବତୀ ହେଉଛି ନୂଆପିଢିକୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବାର ଏକମାତ୍ର ମାର୍ଗ । ଏହା ରିମିକ୍ସ ବଜାରରେ ନୂଆ ଉତ୍ସାହ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ।

ବାସ୍ତବତା : ରିମିକ୍ସ ବା ଫୁ୍ୟଜନ୍‍ରେ ଦୁଇଟି ବା ଅଧିକ ସଙ୍ଗୀତଶୈଳୀର ମିଶ୍ରଣ କରାଯାଇଥାଏ । ରିମିକ୍ସରେ ମୂଳ ଗୀତର ସ୍ୱରଲିପି ଓ ସାହିତ୍ୟକୁ ଅକ୍ଷୁଣ୍ଣ ରଖାଯାଇଥାଏ । ସୋନା ମହାପାତ୍ର ଙ୍କ ରଙ୍ଗବତୀରେ ରଙ୍ଗବତୀର ମୂଳ ସ୍ୱରଲିପି ବିକୃତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏହାର ସାହିତ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ଭ୍ରଷ୍ଟ କରାଯାଇଛି । ଏଥିରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଲୋକଶୈଳୀ ସହ ଆଧୁନିକ ସ୍ୱର ଓ ବାଦ୍ୟର ସମନ୍ୱୟ ଘଟିନାହିଁ ।

ଏହା କେବଳ ଆଧୁନିକତାର ବିକଳ ଅନୁକରଣ । ଅନେକ ସମୟରେ ରିମିକ୍ସରେ ମୂଳ ଗୀତର ଗାୟକ ଗାୟିକାଙ୍କୁ ନିଆଯାଇଥାଏ । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାହା ମଧ୍ୟ ଘଟିନାହିଁ । ତେଣୁ ଏହାକୁ ମୌଳିକ ଭାବରେ ରିମିକ୍ସ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ।

କାହାଣୀ ୪ : ରଙ୍ଗବତୀ ଗାଇଲାବେଳେ ସୋନା ମହାପାତ୍ର ଯେଉଁ ଉଚ୍ଚାରଣଗତ ତ୍ରୁଟି କରିଛନ୍ତି, ତାହା ସହଜରେ ଗ୍ରହଣୀୟ ।ଏପ୍ରକାର ଛୋଟ ଛୋଟ ଭୁଲ୍‍କୁ ନେଇ ସମାଲୋଚନା କରିବା ଅବାନ୍ତର ।

ବାସ୍ତବତା : ଗୋଟେ ଗୀତର ପ୍ରାଣ ହେଉଛି ତା’ର କବିତା । କବିତାରେ ଥିବା ଶବ୍ଦ ଓ ଭାବକୁ ବଦଳାଇବାର ଅଧିକାର ଗାୟକ ପାଖରେ ନାହିଁ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ‘ରଙ୍ଗ ବର୍‍ସେ ଭିଗେ ଚୁନ୍‍ରବାଲୀ’ କୁ ‘ଭାଙ୍ଗ ବର୍‍ସେ ଜାଗେ ହୁନର୍‍ବାଲୀ’ବୋଲି ଗାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ । ରଙ୍ଗବତୀ ଗୀତରେ ଗୋଟିଏ ଧାଡ଼ି ମୂଳ ରଚନା ସହ ସମାନ ନୁହେଁ ।

ପୁନଶ୍ଚ ଜଣେ ଜୀବିତ ଲେଖକଙ୍କ ଗୀତକୁ ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପରିବେଷଣ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କର ଅନୁମତି ନ ନେବା କେବଳ ଅଭଦ୍ରାମି ନୁହେଁ, ଏହା ବେଆଇନ ମଧ୍ୟ ।

କାହାଣୀ ୫ : ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ଜାତୀୟ ବଜାର ନାହିଁ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିକୁ କେହି ଚିହ୍ନନ୍ତି ନାହିଁ ।

ବାସ୍ତବତା : ଓଡ଼ିଶାର ବହୁ ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଭବ ରହିଛି ଯାହା ଏବେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ବଜାରରେ ମାନ୍ୟତା ପାଇସାରିଛି । ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ତା’ର ଏକ ଉଦାହରଣ । ପୃଥିବୀର ଶହେରୁ ଅଧିକ ଦେଶରେ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ନିଜର ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରିଛି । ଗୋଟିପୁଅ, ଛଉ, ସମ୍ବଲପୁରୀ ଓ ଆହୁରି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ ଲୋକକଳା ଅଛି, ଯାହାର ଆଦର ଦେଶବିଦେଶରେ ରହିଛି ।

ତେବେ ଓଡ଼ିଶା ଭିତରେ ଏହି ସବୁ ଲୋକକଳାକୁ ପ୍ରେତ୍ସାହନ ଦେବା ପାଇଁ ଆମର ମଧ୍ୟବିତ୍ତମାନେ ଆଦୌ ଚିନ୍ତିତ ନୁହନ୍ତି ।ସବୁଠୁ ବଡ଼ କଥା ହେଉଛି, ଓଡ଼ିଆ ମଧ୍ୟବିତ୍ତମାନେ ନିଜ ସଂସ୍କୃତି ସମ୍ପର୍କରେ ଅନେକାଂଶରେ ନିରକ୍ଷର ଓ ଉଦାସୀନ । ସେମାନେ ଖବରକାଗଜ ଓ ଟେଲିଭିଜନକୁ ସଂସ୍କୃତିର ମାଧ୍ୟମ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି । ଯାହାଫଳରେ ସଂସ୍କୃତିର କୌଣସି ଉପଯୁକ୍ତ ତଥ୍ୟ ଆମ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚେ ନାହିଁ ।

 

ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏହି ଲେଖା ଲେଖକଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ମତ । ଏହା ଓଡ଼ିଶା ଡ଼ଟ୍ କମର ମତାମତ ନୁହେଁ ।

ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ ଘୋଷଣାନାମା

ନିଉଜ ଡେସ୍କ
ନିଉଜ ଡେସ୍କ

Filed Under: ରୋକ ଠୋକ Tagged With: ବିବାଦ, ରଙ୍ଗବତୀ, ରିମିକ୍ସ

Primary Sidebar

ଆଖ ପାଖ ଖବର ପାଇଁ ଡାଉନଲୋଡ କରନ୍ତୁ

Odisha Local Logo

Tags

ଅପରାଧ ଆଦିବାସୀ ଓଡିଶା ଓଡ଼ିଶା ଖବର କଂଗ୍ରେସ କଟକ କନ୍ଧମାଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କୋରାପୁଟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ନବ କଳେବର ନାଲକୋ ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପିପିଲି ପୁରୀ ପୋଲିସ ପୋସ୍କୋ ଫୁଲବାଣୀ ବରଗଡ଼ ବିଜେପି ବିଜେଡ଼ି ବିଧାନସଭା ବିଧାୟକ ଭଦ୍ରକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମାଓବାଦୀ ମାଲକାନଗିରି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରାଉରକେଲା ରାଜନୀତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଲପୁର ସରକାର ସାକ୍ଷାତକାର ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟ