ରବି କାନୁନ୍ଗୋ
ହିନ୍ଦୁ ବେମାଳାରୁ ସବୁଠୁଁ ରୋମାନ୍ଟିକ ଲାଗନ୍ତି ଶିବ । ଭୟାନକ ତାଙ୍କ ରୂପର ବିବରଣୀ । ସେ ଭୈରବ, ସେ ର୍ରୁଦ୍ର ଇତ୍ୟାଦି । ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ସଂହାରର ଶେଷ ଓ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦେବତା । ସାପ, ମଶାଣି, ପ୍ରେତ, ପିଶାଚ ପରି ମଣିଷ ଭୟ କରୁଥିବା ଚିଜ ତାଙ୍କ ସହଚର ।
ଅସମ୍ଭବ ସବୁ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ସମ୍ଭବ । ନିଜ ବେକରେ ସାପ, ପାଖରେ ସେଇଠି ଦି ’ ପୁଅଙ୍କ ବାହନ – ମୟୂର ଓ ମୂଷା । ନିଜ ବାହନ ବୃଷଭ ତ ପତ୍ନୀଙ୍କର ସିଂହ । ବାପ୍ରେ ବାପ୍ । ଜଣେ ନ ମଲେ, ଆର ଜଣକ ବଞ୍ଚି ପାରିବନି ।
ଜାତ ଶତ୍ରୁଙ୍କ ଭିତରେ ଏ ସହାବସ୍ଥାନ? କେହି କାହା ଆଡ଼କୁ ଅନେଇ ବିଦା କରୁ ନାହାଁନ୍ତି । କାରଣ ଶିବଙ୍କ ଗଳା ହାର ଭୁଜଗଟିର ଆତ୍ମାରେ ପ୍ରୀତିର ଉତ୍ସ ଥିଲା, ଦଂଶିବାକୁ ସହଜାତ ଗରଳ ବି ଥିଲା ।
ଶିବଙ୍କ ପାଖରେ ଏ ଶୃଙ୍ଖଳାର ବିଚ୍ୟୁତି କେବେ ହୋଇ ନଥିବ, କିନ୍ତୁ ମଣିଷଙ୍କ ପାଖରେ ବାରମ୍ବାର ହୁଏ । ସଜାଡ଼ିବାକୁ ସହାବସ୍ଥାନ ଯୋଗାଡ଼ କଲାବେଳକୁ ବିଗାଡ଼ିବାକୁ ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ର ତିଆରି ହୋଇଯାଏ । ସେତେବେଳେ ଶିବଙ୍କ ନାଁରେ ଢଗ ଉଠେ । କ’ଣ ନା, ‘ଶିବ ପଳେଇଲେ ଲଙ୍ଗଳା ହେଇ ।’
ରାଜ୍ୟ ଯୁବକଂଗ୍ରେସର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରଦୀପ ମାଝି (୩୫)ଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ନିକଟରେ ଶେଷ ହୋଇଛି । ସେ ପଦ କିଏ ଅକ୍ତିଆର କରିବ ସେଥିପାଇଁ ଦଳ ଭିତରେ ଧାଁ ଉଡ଼ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଯାଇଛି । କଂଗ୍ରେସ ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଳ ପାଇଁ ଏହା ଏମିିତି କିଛି ଆକସ୍ମିକ ଖବର ନୁହେଁ ମଧ୍ୟ ।
‘ସେବା କଲେ କ୍ଷମତା ଆପେ ହାତକୁ ଆସେ’ – ଗାନ୍ଧି ଯୁଗର ଏ ଧାରଣା ବଳବତ୍ତର ଏକ ଆର୍ଶରେ ପରିଣତ ହେବ କ’ଣ, ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଯୁଗ ବେଳକୁ ତା ଅର୍ଥ ବଳି ହୋଇଛି – ‘କ୍ଷମତା ନ ମିଳିଲେ ସେବା କରି ହୁଏନା’ ।
ପ୍ରଦୀପ ବାବୁଙ୍କ ପାରର୍ଶିତାରେ କି ଅଭାବ ଅଛି ବା ସେ ଆଉ ଥରେ କାହିଁକି ନ ରହିବେ? ସାଧ୍ୟମତେ ସେ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରାଇଛନ୍ତି । ଆଉଆଉ କଥା ଦୂରକୁ ଥାଉ, ସେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ଆଣି ନିୟମଗିରିରେ ‘ସିପାହୀ’ କରି ତ ଠିଆ କରିେଲେ ।
ସେଥିଯୋଗୁଁ ଆଉ କିଛି ହେଉ କି ନ ହେଉ, ଓଡ଼ିଶାରେ ‘ବେଦାନ୍ତ ’ ଯୋଉ ଗତିରେ ଚାଲୁଥିଲା – କଳୀବଣରେ ପଶିଥିବା ଷଣ୍ଡକୁ କଂଣ୍ଟ୍ରୋଲ କରା ଯାଇଥା’ନ୍ତା କେମିତି? ସବୁ ତାଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଯାଉଥିଲେ ବି, କଂଗ୍ରେସରେ ପଦ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ନିହାତି ‘ଏସେନ୍ସିଆଲ୍’ ବା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ନୁହେଁ ।
ମାଝିଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆଉ କିଛି ଖୋଲାମୁକୁଳା ଅଭିଯୋଗ ନାହିଁ । ଅବଶ୍ୟ ‘ଘୋଡ଼ାବେପାର’ ଅଡିଓ ଟେପ୍ ସଂପର୍କରେ ତୁଣ୍ଡ ଖୋଲିଥିବା ଯୋଗୁ କଂଗ୍ରେସ ସଂସ୍କୃତିରେ ତାଙ୍କୁ ବଳି ପକାଇବାରେ କୌଣସି ଅସ୍ୱାଭାବିକତା ନାହିଁ । କାରଣ, ଏଠି ଜନ-ନେତା ନ ଥା’ନ୍ତି ।
‘ଆପଏଣ୍ଟମେଣ୍ଟ’ (ମନୋନୟନ) ଛଡ଼ା ଅନ୍ୟ ଗତି ବି ନଥାଏ । ସେଠି ବି ଜନ-ନେତା ନାହାଁନ୍ତି, ମାତ୍ର ଏ ସମସ୍ୟା ବିଜୁ ଜନତା ଦଳରେ ନାହିଁ । ରେସ୍ ପାଇଁ ରେଡ୍ଡି ହେବା ଆଗରୁ ଆପଏଣ୍ଟମେଣ୍ଟ ଅଫର ପହଞ୍ଚି ଯାଏ । କାରବାର – ସିଙ୍ଗ୍ଲ ଉଇଣ୍ଡୋ । ବିରୋଧ କଲେ, ପରିଣତି ବୋଶିଷ ନାୟକ ବା ।ମୋର ରାଉତ ।
ପ୍ରଦୀପ ବାବୁଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି ରେସ୍ରେ ଥିବା ଅନ୍ୟ ନାଁଗୁଡ଼ିକ ହେଲା – ପୂର୍ବତନ ରାଜ୍ୟ କଂଗ୍ରେସ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଜୟଦେବ ଜେନାଙ୍କ ପୁଅ ସଂଗ୍ରାମ ଜେନା, ପୂର୍ବତନ ରାଜ୍ୟ ମହିଳା କଂଗ୍ରେସ ଅଧ୍ୟକ୍ଷା ଅସୀମା ମହାନନ୍ଦଙ୍କ ପୁଅ ଅଭିଷେକ ମହାନନ୍ଦ, ଗତ ନିର୍ବାଚନରେ ନିମାପଡ଼ାରୁ ହାରିଥିବା ବିଶ୍ୱଭୂଷଣ ଦାସ, ସନ୍ତୋଷ ମହାନ୍ତି ଏବଂ ଆଉ କେତେଜଣ ।
‘ବାପର ପୁଅ’ – ଦି ’ ଜଣଙ୍କର ଏ ଟ୍ୟାଗ ଅଛି । ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ସ୍ୱୀକୃତି ଉପରେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ମନୋନୟନ ନିର୍ଭର କରିବ । କଂଗ୍ରେସ ଓ ପରିବାରବା – ଏଦୁଇଟିର ଚିତ୍ର ଏକକ ଏବଂ ଅଭ୍ୟେଦ । ଏହା ଜାଣି ସୁଦ୍ଧା, ଦିଗବିଜୟ ସିଂହଙ୍କ ଅକାରଣ ତେଲମରା ଯୋଗୁ ଦଳ ଏବେ ଦ୍ଵିଧାରେ ।
ରାହୁଲଙ୍କ ୪୧ତମ ଜନ୍ମଦିନ ଅବକାଶରେ ସିଂହ କହିଲେ, “ସେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟତମ । ତାଙ୍କୁ ପଦ ଦିଆଯାଉ ।” ୟା’ ମାନେ, ମନମୋହନ ସିଂହ କରିବେ କ’ଣ? ନିର୍ବାଚନ ତ ବହୁ ଦୂର ।
ଓଡ଼ିଶା ଯୁବକଂଗ୍ରେସ ପଦ ପାଇଁ ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଯି ସ୍ଥିତ ସରକାରର ଦୁର୍ନୀତି ଓ ଅପାରଗତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୁଅନ୍ତା, ଭଲ ଲାଗନ୍ତା । ମାତ୍ର ନିଅତ, ମତଲବ ଉଭୟ ଯି ଖରାପ ହୁଏ ଭଲ ଫଳଟିଏ ମିଳିବ କାହୁଁ?
ଏ ଅବସାରୁ ପାକୁ ବାହାରିବାକୁ ସାମଗ୍ରିକ ଭାବେ ସଂଗ୍ରାମ କରିବାକୁ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରସ୍ତୁତ କି ନା – ଏହା ଏକ ଆଧିନିଧି ପ୍ରଶ୍ନ । ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧି ହଁ କହିଲେ ଏହାର ଉତତର ମିଳିବ । ନ ହେଲେ, ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ଏପରି ପ୍ରତିଯୋଗିତାର କିଛି ମାନେ ନ ଥାଏ ।
ସମାପ୍ତ
(ବ୍ରିଦ : ଏହି ସ୍ତମ୍ଭରେ ସ୍ଥାନିତ ବିଚାର ଲେଖକଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ମତ)