• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • ଯୋଗାଯୋଗ
  • ଆମ ସମ୍ପର୍କରେ
  • କପି ରାଇଟ
  • ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷା
  • କ୍ୟାରିୟର
  • ବିଜ୍ଞାପନ ନିୟମ
  • ଲେଖକଙ୍କ ପାଇଁ
  • ଓଡିଶା ଡଟ୍ କମ ଘୋଷଣାନାମା
  • ଓଡିଆ ୱେବସାଇଟ

ଓଡିଶା ନ୍ୟୁଜ/ Odisha News

Connecting Odias

  • ରାଜନୀତି
  • ଶିକ୍ଷା
  • ଓଡିଶା ଖବର
  • ଅର୍ଥ-ବ୍ୟବସାୟ
  • ମନୋରଞ୍ଜନ
  • ସାକ୍ଷାତକାର
  • ସଭା ସମିତି
  • ପରିବେଶ
  • ଅପରାଧ

ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା

ବନସ୍ତ ଭିତରେ ଗାଁଟିଏ

May 12, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment


ନୂଆପଡା ଠାରୁ ଖଡିଆଳ ଆସିଲା ବାଟରେ ତିଖାଲି ନିଦୀବନ୍ଧରୁ ଡାହାଣକୁ ପିଚୁ ଓ ମୋରମ ମିଶାମିଶି ରାସ୍ତାରେ ପ୍ରାୟ ୨୦ କିଲୋମିଟର ଗଲେ ପଡିବ ‘ଉବକା ଗଙ୍ଗା’ । ମାଟି ଭିତରୁ ପାଣି ଉବୁକି ଆସୁଛି ବୋଲି ବୋଧହୁଏ ଏପରି ନାମକରଣ ହୋଇଛି । ଏହାକୁ ଲାଗି ବୋହି ଯାଉଛି ଇନ୍ଦ୍ର ନଦୀ । ଏଇ ପଟୁ ଏହା ସୁନାବେଡା ଅଭୟାରଣ୍ୟକୁ ପ୍ରବେଶ ପଥ ।

ଏଇଠୁ ମୋଟର ସାଇକଲ, ସାଇକଲ କିମ୍ବା ଚାଲି ଚାଲି ପ୍ରାୟ ଗୋଟେ କିଲୋମିଟର ଗଲେ ପାଟି ଡଙ୍ଗର ଓ ପାଟ ଧରା ପାହାଡ ମଝିରେ ପଡିବ ‘ଖୁଲି ଭିତର’ ଗାଁ । ରାସ୍ତାଟି ଇନ୍ଦ୍ର ନଦୀର କୂଳେ କୂଳେ ଓ କିଛି ସ୍ଥାନରେ ନଦୀ ଶଯ୍ୟା ଭିତର ଦେଇ ଯାଇଛି । ଲୋକେ ନିଜ ପରିଶ୍ରମରେ ପଥର ଫଟେଇି ମୋଟର ସାଇକଲ, ସାଇକଲ ଯିବା ଭଳି ରାସ୍ତାଟିଏ କରିଛନ୍ତି । ତେବେ ବର୍ଷା ଦିନେ ଏସବୁ ଧୋଇ ହୋଇଯାଏ ।

ସେତେବେଳେ ମୋଟର ସାଇକଲ, ସାଇକଲ ତ ଦୂରର କଥା ଚାଲି ଯିବାକୁ ବାଟ ନଥାଏ । ହେଲେ ଗାଁକୁ ଥରେ ପହଂଚି ଗଲେ ଚିତ୍ର ପୁରାପୁରି ଅଲଗା । ଓସାରିଆ ଗାଁ ଦାଣ୍ଡ ସାଙ୍ଗକୁ ପରିଷ୍କାର ଲିପାପୋଛା କାନ୍ଥ । ମଝିରେ ଗୋଟିଏ ଦୁଇଟି ସିମେଣ୍ଟ ଘର ବି ଅଛି । ଗାଁ ଦାଣ୍ଡ ମଝିରେ ଲିମ୍ବ ଗଛ ମୂଳେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଛନ୍ତି ଗାଁ ଠାକୁରାଣି । ଏଇଠି ଗାଁର ନ୍ୟାୟ ନିଷାପ ହୁଏ, ସଭା ବସେ । ଆମେ ବି ସେମାନଙ୍କ ସହ ବସିଲୁ ।

କେହି ଜଣେ ପାଳୁଅ ସର୍ବତ ଆଣି ଦେଲେ । ସୁଃଖ ଦୁଃଖ ହେଉ ହେଉ ଅନେକ କଥା ଶିଖିଲୁ, ଜାଣିଲୁ । ଗାଁରେ ମୋଟ ୮୭ ଘର ପରିବାର । ସମସ୍ତେ ଆଦିବାସୀ (ଭୁଞୀଆ) ସମ୍ପ୍ରଦାୟର । ଗାଁର ମୁଖିଆ ଜୟସିଂ ଚିନ୍ଦା ଭୁଞୀଆମାନଙ୍କ ଉପ୍ତତ୍ତି ଓ ପରମ୍ପରା ଉପରେ ଆମକୁ କହିଲେ । ତାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କର୍ତ୍ତାଙ୍କ ଆଗରେ ସେମାନଙ୍କ ଆଗରୁ ଗଣ୍ଡମାନେ ଘୁସୁରି ଓ ହଂସ ବଳି ଦେଇଦେଲେ ବୋଲି ଭୁଞୀଆ ମାନେ ସେବେଠୁ ହଂସ ଓ ଘୁସୁରି ମାଂସ ଖାଆନ୍ତି ନାହିଁ ।

ଭୁଞୀଆ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକ ମାନେ ନାକ କଣା କରନ୍ତ ନାହିଁ କି ନାକରେ କୌଣସି ଅଳଙ୍କାର ପିନ୍ଧନ୍ତି ନାହିଁ । ଏହା ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚିତି । ଗାଁରେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତେ ଜୀବନ ଜୀବିକା ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀ ଅଧିକାର କରିଛନ୍ତି । ଆଗରୁ ଏହି ଜମୀର ଫସଲ ନଷ୍ଟ ହେଲେବି କିଛି କ୍ଷତି ପୂରଣ ମିଳୁ ନଥିଲା । ହେଲେ ଏବେ ଏହି ସବୁ ଜମୀ ଉପରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ୱିକୃତୀ ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ମିଳିଥିବାରୁ ଏଥର ଫସଲ କ୍ଷତି ଜନିତ ବୀମା ଅର୍ଥ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମିଳିପାରିଛି ବୋଲି ଆନନ୍ଦ ପ୍ରକାଶ କରି କହନ୍ତି ଆଉ ଜଣେ ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଚତୁର ଚିନ୍ଦା ।

କିଛି ଚାଷ ଓ ଆଉ କିଛି ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ସେମାନଙ୍କ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନର ମୂଳ ଉତ୍ସ । ଏବେ ହରିଡା ସଂଗ୍ରହ ସରିଛି, ମହୁଲ ଆରମ୍ଭ ହେଉଛି ଓ ପରେ ପରେ କେନ୍ଦୁ ପତ୍ର ତୋଳାରେ ସମସ୍ତେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିବେ । ବେଳେ ବେଳେ ଅଭାବ ବି ହୁଏ । ଏଥିପାଇଁ ଏ ବର୍ଷ ଗ୍ରାମର ୧୬ଟି ପରିବାରରୁ ୪୫ ଜଣ ଦାଦନ ଯାଇଛନ୍ତି ସୁଦୁର ହାଇଦ୍ରାବାଦକୁ ।

ମନରେଗାରେ ଠିକ ସମୟରେ ମଜୁରୀ ମିଳୁ ନଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କର ଭରସା ତୁଟି ଯାଇଛି । ଇନ୍ଦ୍ର ନଦୀ ଗାଁ ପାଇଁ ଦୁଃଖ ପଳଟିଛି । ଗାଁ ଟି ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଭିତରେ ଥିବାରୁ ପକ୍କା ସଡକ ଓ ନଦୀ ଉପରେ ପୋଲ ତିଆରିରେ ବାଧା ଉପୁଜୁଛି । ଅନ୍ୟପଟେ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ଛଅ ମାସ ନଦୀରେ ଭରା ପାଣି ରହୁଥିବାରୁ ସବୁ ପ୍ରକାରର ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖିନ ହେବାକୁ ପଡେ ।

ରୋଗୀ, ପ୍ରସୂତୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ଖଟରେ ଦୋଳା କରି ବୋହିକି ନେବାକୁ ପଡେ ପ୍ରାୟ ଚାରି କିଲୋମିଟର ବାଟ । ତାପରେ ଭାଗ୍ୟରେ ଥିଲେ ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ ମିଳେ । ପ୍ରସୂତିଙ୍କୁ ବୋହି ନେବା ବାଟରେ ଶିଶୁ ପ୍ରସବ ହେବାର ଅନେକ ଉଦାହରଣ ରହିଛି ଗାଁରେ । ଗାଁରେ ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଛି । ଏହା ଉପରକୁ ପଢିବାକୁ ହେଲେ ନଦୀପାର ନାଗପଡା ଆଶ୍ରମ ସ୍କୁଲରେ ରହି ପଢିବାକୁ ପଡିଥାଏ । ଏହା ସମସ୍ତ ପରିବାର ଓ ପିଲାଙ୍କୁ ସୁହାଉ ନାହିଁ ।

ଏବେ ପ୍ରାୟ ଆଠ ଜଣ ଝିଅ, ପୁଅ ସପ୍ତମ ପରେ ଆଉ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ନଯାଇ ଘରେ ବସିଛନ୍ତି । ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ମିଳୁଥିବା ଚାଉଳ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ବଡ ଅଶ୍ୱାସନା । ପାଂଚ କିଲୋମିଟର ଦୂର ପଂଚାୟତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟକୁ ଯାଇ ଆଣିବା କାଠିକର ପାଠ । ବିଶେଷକରି ନଦୀରେ ପାଣି ଥିଲାବେଳେ ମୁଣ୍ଡେଇ ଆଣିବା ଅସାଧ୍ୟ ହୋଇ ପଡେ ।

ବଢି ନଇରେ ଚାଉଳ ମୁଣ୍ଡେଇ ଆଣୁଥିବା ବେଳେ ଜୀବନ ବଂଚେଇବାକୁ ଯାଇ ଚାଉଳ ବୋଝକୁ ଭସେଇ ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି କେତେକ ଅନେକଥର । ସଂଧ୍ୟା ନଇ ଆସୁଥିବାରୁ ଆମେ ଯିବାକୁ ବାହରୁ ଥିଲୁ । ଠିକ ଏତିକି ବେଳେ ଆମ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ବତୀଖୁଣ୍ଟର ଆଲୁଅ ଜିଳି ଉଠିଲା । ପଚାରିଲି ଗାଁରେ ତାହେଲେ ବିଦ୍ୟୁତ ଅଛି? ଗାଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ କ୍ୟାବିନେଟରେ ମୂଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ଛାତ୍ରୀ ବିବିକା ଚିନ୍ଦା କହି ପକେଇଲା ନାଇଁ ସାର ଏଇ ମାସେ ହେବ ଆମ ଗାଁରେ ସୌର ଚାଳିତ ଏ ଲାଇଟ ଜଳୁଛି ।

ଦୀନ ଦୟାଳ ଉପାଧ୍ୟାୟ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି ଯୋଜନାରେ ଗାଁରେ ଦଶଟି ବିଦ୍ୟୁତ ଖୁଣ୍ଟରେ ସାର୍ବଜନୀନ ବିଦ୍ୟୁତ ସଂଯୋଗ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରକୁ ତିନୋଟି ବଲ୍ୱ ସଂଯୋଗ ଦିଆଯାଛି । ପିଲାଏ ଖୁସିଥିଲେ । ଗାଁ ଲୋକେ ବି କହୁଥିଲେ ଅନ୍ଧାରରେ ଚିତା ବାଘ ଦାମୁରି, ଛେଳି ଖାଇ ଯାଉଥିଲା । ଏଥର ଆଉ ସେମିତି ହେବନି । ଗାଁ ଲୋକଙ୍କର ବଡ ଅଭିମାନ ଯେ, ବଡ ଅଫିସର କି ନେତା ଏଯାଏଁ ତାଙ୍କ ଗାଁ କୁ କେହି ଯାଇ ନାହାନ୍ତି !

ଗାଁର ଅପର ପାଶ୍ୱର୍ରେ ଥିବା ପାଟ ଧରା ପାହାଡରୁ ଅଳ୍ପ ବାଟ ଗଲେ ଓଡିଶାର ସୀମା ସରି ଛତିଶଗଡ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ହେଲେ ନେତା ବା ପ୍ରଶାସକ କାହାରି ବି ନଜର ପଡି ନଥିବା ଏ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସୀମାରେଖାର ବା କ’ଣ ଗୁରୁତ୍ୱ ରହିଛି ।

ବଜାର ବାଦ ଠାରୁ ଦୂରରେ ଥିବା ଏଇ ମଣିଷ ମାନେ ଜୀବନର ସର୍ବନିମ୍ନ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ଯୁଝୁଥିଲେ ବି ସମସ୍ତଙ୍କ ମୁହଁରେ କିନ୍ତୁ ଥିଲା ସରଳ ଓ ନିଷ୍କପଟତାର ଭାବ । ପ୍ରକୃତିର ସହିତ ସହାବସ୍ଥାନରେ ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳୁଥିଲା ପୂର୍ଣ୍ଣତା । ଧିରେ ଧିରେ ଅନ୍ଧାର ବଢୁଥିଲା । ପାଟି ଡଙ୍ଗର ଉପରେ ଜହ୍ନ ଅନେକ ମନୋରମ ଦେଖା ଯାଉଥିଲା । ମନ ଚାହୁଁ ନଥିଲେବି ଆମେ ଫେରିବାକୁ ବାହାରୁଥିଲୁ ।

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: ଗାଁ, ବନସ୍ତ

ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ନାଁ

May 12, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା ଗମକାପଦର ଗ୍ରାମର ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢୁଥିବା ଦୈମତି ସାନ୍ତା ନିଜ ପାଇଁ ଆସିଥିବା ବାହାଘର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ନାଁ କହିବା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କ ଭଳି ଅନେକ ଝିଅ ଏଇ ବୟସରେ ବାହା ହୋଇଯିବା ବା ଉଧୁଲିଆ ପଳେଇବା ସେହି ଗାଁ ଓ ଆଖ ପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏକ ସାଧାରଣ କଥା । ଦୈମତି ପାଇଁ ବି ନାଁ କହିବା ଏତେ ସହଜ ନଥିଲା ।

ଛୋଟ ଆଖିରେ ନିଜର ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଦେଖୁଥିବା ବଡ ସ୍ୱପ୍ନର ସାହାସରେ ସେ ବାପା ମାଁଙ୍କୁ ବୁଝେଇବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ । ଏହା ସତେଯେମିତି ଦୈମତିଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲା ମୁକ୍ତିର ଆନନ୍ଦ । ଦୈମତିଙ୍କ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଅଞ୍ଚଳର ଯୁବକ ଯୁବତୀଙ୍କ ଭିତରେ ନୂତନ ଆଶାର ସଂଚାର କଲା । ଦୈମତି ଭଳି କୁନି, ବାସନ୍ତି, ଟିକମ, ମାଳତି, ଛବି, ମୁକ୍ତା, ଆନନ୍ଦ ଭଳି ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ଜଣ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ନାଁ କହିଲେ ।

ଏମାନଙ୍କର ସଙ୍କଳ୍ପ, ସମସ୍ତେ ପାଠ ପଢିବେ, ନିଜ ଜାତି ଓ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ କିଛି କରି ଦେଖାଇବେ । ଏବେ ସାମୁହିକ ଭାବେ ଏମାନେ ଗଢିଛନ୍ତିି ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ନାଁ କହିଥିବା ଯୁବକ ଯୁବତୀଙ୍କ ସଂଘ । ବାଲ୍ୟ ବିବାହର ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ନିଜ ଆଖ ପାଖ ଗାଁରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା, ଯେଉଁମାନଙ୍କର କମ ବୟସରେ ବାହା ପ୍ରସ୍ତାବ ଆସୁଛି ସେମାନଙ୍କ ବାପା, ମାଁକୁ ବୁଝେଇବା ଭଳି ଗୁରୁଦାୟୀତ୍ୱକୁ ଏମାନେ ବହନ କରିଛନ୍ତି ।

ଏମାନଙ୍କର ଏହି ଉଦ୍ୟମକୁ ରାଜ୍ୟ ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ଆୟୋଗ ପୁରଷ୍କୃତ କରି ସ୍ୱିକୃତୀ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ସଫଳତାର ଏହି କାହାଣି ଏବେ ରାଜ୍ୟରେ ଚର୍ଚାର ବିଷୟ । ଜାତୀୟ ପରିବାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ତଥ୍ୟକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଜଣାଯାଏ ଯେ, ଆଦିବାସୀ ପରମ୍ପରାରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହର ଚଳଣି ଅଧିକ । ଆଦିବାସୀ ନେତୃତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ଗୁରୁତର ସହ ଗ୍ରହଣ କଲେଣି ।

ନିକଟରେ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର କନ୍ଧ, ପରଜା, କେନ୍ଦୁଝରର ଜୁଆଙ୍ଗ, ସୁନ୍ଦରଗଡର ପାଉଡି ଭୂୟାଁ, ବରଗଡର ଗଣ୍ଡ ଭଳି ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ନିଜର ଜାତି ସଭାରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ସମ୍ପର୍କରେ ବ୍ୟାପକ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ଏଥିରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ନାପସନ୍ଦ କରାଯିବା ସହ ନିଜ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ବାରଣ କରାଯାଇ ପ୍ରାଚିର ପତ୍ର ବଣ୍ଟା ଯାଇଛି । ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ଯେହେତୁ ପାରମ୍ପାରିକ ନେତୃତ୍ୱ ପ୍ରତି ଆଦର ଥାଏ, ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିଷେଧ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହୋଷଧି ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି ।

ଆଦିବାସୀ ଏକତା ସଂଗଠନର ନେତୃତ୍ୱରେ କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲାର ବଡ ଗାଦା ବାଲାସା, ବାଦାମ ଗୁଡା ଓ ଗମକା ପଦର ଭଳି ଗାଁରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଗ୍ରାମସଭାର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ବିହୀନ ଗାଁ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରାଯିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି । ଗ୍ରାମବାସୀ ମାନେ ଅଠର ବର୍ଷରୁ କମ ବୟସର ଝିଅକୁ ବାହା ଦେବେ ନାହିଁ ବା ବୋହୁ କରି ଆଣିବେ ନାହିଁ ବୋଲି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦାହରଣ ସାଜିଛନ୍ତି ।

ଅନେକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ କିଶୋରୀ ବାଳିକାମାନେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନକରିବାକୁ ସାମୁହିକ ପ୍ରତିଜ୍ଞା ନେଉଥିବାର ଖବର ମଧ୍ୟ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆସିଛି । ଏହି ସବୁ ଉଦ୍ୟମ ସାମାଜିକ ରୀତିନୀତିକୁ ପୁନଃସମୀକ୍ଷା କରିବାର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିଷେଧର ଏହି ଆନ୍ଦୋଲନ ବିଶେଷକରି ଯୁବତୀଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଅନେକ ନୂତନ ମାର୍ଗ ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରୁଛି ।

ସଂଶୋଧିତ କିଶୋର ନ୍ୟାୟ ଆଇନରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ପ୍ରଭାବିତ ଯୁବକ ଯୁବତୀଙ୍କୁ ଯତ୍ନ ଓ ସୁରକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଶିଶୁଙ୍କ ସଜ୍ଞାରେ ସାମିଲ କରାଯାଇଛି । ଏଣୁ ଜିଲ୍ଲା ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ୟୁନିଟ ମଧ୍ୟ ତତ୍ପ‏ରତା ପ୍ରକାଶ କରୁଛନ୍ତି । ଇତି ମଧ୍ୟରେ ନୟାଗଡ, କୋରାପୁଟ, କେନ୍ଦୁଝର, କଟକ, ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର, ଦେବଗଡ, ମୟୁରଭଞ ପ୍ରଭୃତି ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରେ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସକ୍ରିୟତା ଯୋଗୁଁ ଶତାଧିକ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରିଛି ।

ଗଣମାଧ୍ୟମଯୋଗେ ଏହା ବାରମ୍ବାର ପ୍ରସାରିତ ହେଉଥିବା ଯୋଗୁଁ ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଭୟ ମିଶ୍ରିତ ସଚେତନତାର ପ୍ରଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି । ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ନେଇ ଏତେ ସବୁ ତତ୍ପରତା ଥିଲେବି ଆହୁରି ଅନେକ କିଛି କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।

ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ନାଁ କରୁଥିବା ଯୁବକ ଯୁବତୀଙ୍କୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦିଆଯାଇ ଉତ୍ସାହିତ କରାଯିବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ଏକ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରୀୟ ସଂଗଠନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।

ଏହା ଏକ ଯୁବ ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀଙ୍କ ଦଳ ଗଠନରେ ସହାୟକ ହେବ । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ କାରୀମାନେ ନିଜ ସମ ବୟସ ପିଲାଙ୍କ ସହ ନିୟୋଜିତ ହୋଇ ରାଜ୍ୟରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ରୋକିବାରେ ବିଶେଷ ସହାୟକ ହେବେ । ସାମାଜିକ ଓ ପାରମ୍ପାରିକ ସଂଗଠନ ମାନେ ସବୁବେଳେ ସାମାଜିକ ନୀତିନୀୟମର ରକ୍ଷାକର୍ତ୍ତା ଭୂମିକା ନେଇଥାନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱାସକୁ ନେବାକୁ ପଡିବ ।

ଋଢିବାଦି ଚିନ୍ତାଧାରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିହେଲା ଭଳି ଗଣଯୋଗାଯୋଗ ଉପକରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ପ୍ରଚାର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ଜରୁରି । ଏହା ଏହିଭଳି ସଂଗଠନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମାନସିକତା ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ସହାୟକ ହେବ । ବିଭିନ୍ନ ଜାତି ଓ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଜମୀ, ଜାତି ପ୍ରମାଣପତ୍ର ପ୍ରଭୃତି ଅଧିକାରକୁ ନେଇ ସଂଗଠିତ ହେବା ଓ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପିତ କରିବା ଦେଖିବାକୁ୍ୱ ମିଳୁଛି ।

ଏହି ସଂଗଠନମାନଙ୍କୁ ବାଲ୍ୟ ବିବାହର ଭୟାବହ ପ୍ରଭାବ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଯାଇପାରିଲେ ଏହା ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନର ରୁପ ନେଇ ପାରନ୍ତା । ବିବାହ ଦୁଇଟି ପରିବାର ଭିତରେ ହେଉଥିଲେ ବି ସମାଜର ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗର ଲୋକଙ୍କ ବିନା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ।

ଗାଁରେ ରହୁଥିବା ଶିକ୍ଷକଙ୍କଠୁ ଆରମ୍ଭକରି ବାରିକ, ବ୍ରାହ୍ମଣ, ରୋଷେଇଆ, ବାଜା ବଜଉଥିବା ଲୋକେ, ଚାନ୍ଦୁଆ ବାଲା, ବରଯାତ୍ରି, ଭୋଜି ଖାଇବାକୁ ଆସିଥିବା ବନ୍ଧୁ ବାନ୍ଧବ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିଷେଧର ଏହି ଅଭିଯାନରେ ସାମିଲ କରିବାକୁ ପଡିବ ।

ଅପରପକ୍ଷରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିଷେଧ ଆଇନ ଓ ନୀୟମାବଳୀକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରେଇବା ପାଇଁ ଦାୟୀତ୍ୱ ନ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିବା ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ହେବାକୁ ପଡିବ । ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇ ପାରିଲେ ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁ ଓ ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁ ଜନିତ ଲଜ୍ଜାକୁ ଅନେକ ମାତ୍ରାରେ ରୋକାଯାଇ ପାରିବ ।

Filed Under: ଅପରାଧ Tagged With: ବାଲ୍ୟ ବିବାହ, ଶିଶୁ ଅଧିକାର

ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ଅସିଦ୍ଧ ହେଉ

May 12, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment


ଝିଅ ହେଉ ବା ପୁଅ, କମ ବୟସରେ ବାହା ହେଲେ ସେମାନଙ୍କର ପାଠ ପଢା ବ୍ୟାହତ ହୁଏ, ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଓ ମାନସିକ ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା ବଢେ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟହାନୀ ହୁଏ । କହିବାକୁ ଗଲେ ଏହାଦ୍ୱାରା ବଂଚିବା, ସୁରକ୍ଷା, ବିକାଶ ଓ ସହଭାଗିତା ପ୍ରଭୃତି ସବୁ ପ୍ରକାରର ଶିଶୁ ଅଧିକାରର ଉଲଂଘନ ହୁଏ ।

କିଛି ବର୍ଷ ତଳେ ଓଡିଶାରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହର ସ୍ଥିତିକୁ ପ୍ରଶାସନିକ ସ୍ଥରରେ ଅସ୍ୱୀକାର କରାଯାଉଥିଲା । ଏହାକୁ ରାଜସ୍ଥାନ, ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗ ପ୍ରଭୃତି ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ୟା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଇ ଓଡିଶା ଭଳି ରାଜ୍ୟ ଏଥି ପ୍ରତି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉନଥିଲେ । ଏବେ ଜାତୀୟ ପରିବାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ତଥ୍ୟ ଆସିଲା ପରେ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ବି ବାଲ୍ୟ ବିବାହର ସ୍ଥିତି ଓ ଏହାର ନିରାକରଣ ନେଇ ଚର୍ଚା ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ।

ଏଇ ନିକଟରେ ଜାତୀୟ ମାନବାଧିକାର କମିଶନ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ନେଇ ପ୍ରଥମ ଆଂଚଳିକ ସମ୍ମିଳନୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପଡିଥିବା ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଛି । ହେଲେ ଏହା ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟକୁ ବିଚାରକୁ ନେଲେ ଓଡିଶାରେ ବାଲ୍ୟ ବିବାହର ସ୍ଥିତି ଜାତୀୟ ହାର ଠାରୁ କମ ଥିବାରୁ ଏହା ବିଶେଷ ଚିନ୍ତାଜନକ ନୁହେଁ! ଏଠାରେ ଜାଣି ରଖିବାକୁ ହେବ ଯେ, ବାଲ୍ୟ ବିବାହର ଜାତୀୟ ହାର ୨୬.୮ ଶତକଡା ଥିବା ବେଳେ ଓଡିଶାରେ ଏହା ୨୧.୩ ଅଛି ।

ହେଲେ ଏକଥା ମଧ୍ୟ ଜାଣିବାକୁ ହେବ ଯେ, ମାଲକାନଗିରି, ନବରଙ୍ଗପୁର, ମୟୁରଭଞ, କୋରାପୁଟ, ରାୟଗଡା, ନୟାଗଡ, ଗଞାମ ଓ କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲା ଜତୀୟ ହାର ଠାରୁ ଅନେକ ଉପରେ ଅଛନ୍ତି । ସେହିପରି ବାଲେଶ୍ୱର, ଢେଙ୍କାନାଳ, ଗଜପତି, ବୌଦ୍ଧ, ଦେବଗଡ, ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର, କନ୍ଧମାଳ, ଅନୁଗୁଳ ଓ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା ରାଜ୍ୟ ହାର ଠାରୁ ଉପରେ ଅଛନ୍ତି । ଯଦି ୩୦ ରୁ ୧୭ ଜିଲ୍ଲାରେ ପରିସ୍ଥିତି ଉଦ୍ୱେଗ ଜନକ ତାହେଲେ ଆମର ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରକ ଓ ପ୍ରଶାସକ ମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏନେଇ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ପଡିବ । ବାଲ୍ୟ ବିବାହ କାରଣରୁ ଆମକୁ ଅନେକ କ୍ଷତି ସହିବାକୁ ପଡୁଛି ।

ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରତି ହଜାରେ ଶିଶୁରେ ୪୦ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ, ପାଂଚ ବର୍ଷରୁ ତଳ ବୟସର ପିଲାଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ୪୯ । ଯେଉଁମାନେ ବଂଚିଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟ ଭଲ ନାହିଁ । ୫ ବର୍ଷରୁ କମ ବୟସର ପିଲାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୩୪.୧ ଭାଗ ପିଲାଙ୍କ ବୟସ ଅନୁସାରେ ଉଚ୍ଚତା ନାହିଁ, ୨୦.୪ ଭାଗ ଉଚ୍ଚତା ଅନୁସାରେ ଓଜନ ନାହିଁ ଓ ୩୪.୪ ଭାଗ ଏକଦମ କମ ଓଜନର ।

ଏହା ବ୍ୟତୀତ ୧୫ ରୁ ୪୯ ବର୍ଷ ବୟସ୍କା ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୪୭.୬ ରକ୍ତ ହୀନତାର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି । ଏପରି ସ୍ଥଳରେ ଆମେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଓ ସମୃଦ୍ଧ ରାଷ୍ଟ୍ରର ପରିକଲ୍ପନା କିପରି କରିପାରିବା ? ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ବନ୍ଦ କରିବାର ପଦକ୍ଷେପ ବିନା ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ପାଇଁ ନିଆଯାଉଥିବା କୌଣସି ପ୍ରୟାସ ସଫଳ ହେବ ନାହିଁ । ଆମ ଦେଶରେ ୨୦୦୬ ଓ ରାଜ୍ୟରେ ୨୦୦୯ ମସିହାରୁ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିଷେଧ ଆଇନ ତଥା ନୀୟମାବଳି ପ୍ରଚଳିତ ଅଛି ।

ଜାତୀୟ ଅପରାଧ ରେକର୍ଡ ବ୍ୟୁରୋ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୧୫ ରେ ଏହି ନୀୟମାବଳି ଅଧାରରେ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଓ ୨୦୧୬ ରେ ୧୬ ଟି ଅପରାଧ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ପାରିଛି । ଏହା ସୁଚିତ କରୁଛି ଯେ, ଏଭଳି ଆଇନ ଥିଲେ ଯାହା ନଥିଲେ ବି ତାହା ! ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ପ୍ରତିରୋଧ ପାଇଁ ଆଇନରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲେ ବି ବିବାହ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇସାରିଲା ପରେ ‘ଅସିଦ୍ଧଯୋଗ୍ୟ’ କହି କୋହଳ ମନୋଭାବ ପୋଷଣ କରିବା ଆଇନ ବିଫଳ ହେବାର ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ।

ଏବେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ଅସିଦ୍ଧଯୋଗ୍ୟ ବଦଳରେ ‘ଅସିଦ୍ଧ’ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିବାର ସମୟ ଆସିଛି । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସରକାର ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିସାରିଛନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ଏ ନେଇ ଏକ ରିଟ ପିଟିସନ ଦାଖଲ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଧେଶକ୍ରମେ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନ ସଭା ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ଅସିଦ୍ଧ ଘୋଷଣା ପୂର୍ବକ ନୂତନ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିଛନ୍ତି ।

ଆଉ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖ ଯୋଗ୍ୟ ଘଟଣା କ୍ରମରେ ୨୦୧୭ ଅକ୍ଟୋବର ୧୧ରେ ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟୟାଳୟ ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତାର ଧାରା ୩୭୫ (ବ୍ୟତିକ୍ରମ -୨) ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣି ୧୮ ବର୍ଷରୁ କମ ବିବାହିତା ବା ଅବିବାହିତା ଯେ କୌଣସି ଝିଅର ସହମତି ବା ଅସହମତିରେ ସହବାସକୁ ଧର୍ଷଣ ବୋଲି ରାୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସରକାର ନେଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପକୁ ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟୟାଳୟ ପ୍ରଶଂସା କରିବା ସହ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସମାନ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ମଧ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ଅସିଦ୍ଧ ଘୋଷଣା କରାଗଲେ ନାବାଳିକାକୁ ବିବାହ କରୁଥିବା ପୁରୁଷ ଅପରାଧି ବିବେଚିତ ହେବ ଓ ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିଷେଧ ଆଇନ ସମେତ ଯୌନ ଅପରାଧରୁ ଶିଶୁଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ (ପକ୍ସୋ) ଓ ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତା ଅନୁଯାୟୀ ଦଣ୍ଡିତ ହେବ । ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ନିରାକରଣ ପାଇଁ କୌଷଳ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଏହାକୁ ଏକ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା ଭାବରେ ଦେଖାଯାଇ ଋଢିବାଦି ପରମ୍ପରା ଓ ସଚେତନତା ହୀନ ସମାଜକୁ ଦାୟୀ କରି ଦାୟୀତ୍ୱ ତୁଟେଇ ଦିଆଯାଏ ।

ବାଲ୍ୟ ବିବାହ ଏକ ଅପରାଧ ଓ ମାନବ ଅଧିକାରର ନିକୃଷ୍ଟତମ ଉଲଂଘନ । ଏଭଳି ଅପରାଧିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ଦମନ ପାଇଁ ଦୃଢ ଆଇନଗତ ପଦକ୍ଷେପର ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଏଣୁ ସମାଜ ସହିତ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦାୟୀତ୍ୱ ରହିଛି । ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅନୁଯାୟୀ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସରକାରଙ୍କ ପରି ଆମେ ମଧ୍ୟ ବାଲ୍ୟ ବିବାହକୁ ଅସିଦ୍ଧ ଘୋଷଣା ପୁର୍ବକ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଏହା ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ଦିଗରେ ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ପଦକ୍ଷେପ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେବ ।

Filed Under: ଅପରାଧ Tagged With: ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଓ ମାନସିକ, ବାଲ୍ୟ ବିବାହ

ଗ୍ରୀଷ୍ମର ତାତି ଓ ସରକାରଙ୍କ ନୀତି

May 12, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment


ପ୍ରଚଣ୍ଡ ରୌଦ୍ର ତାପରେ ଏବେ ଡହକ ବିକଳ ହେଉଛନ୍ତି ଉଭୟ ଉପକୂଳ ଓ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଓଡିଶାର ଜନସାଧାରଣ । ସଧାରଣତଃ ଏପ୍ରିଲରୁ ଜୁନ ଭିତରେ ୪୫ଂ ରୁ ଅଧିକ ତାପମାତ୍ରା ଲଗାତାର ଭାବରେ ରହିଲେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ଜନୀତ ସତର୍କତା ଜାରି ହୋଇଥାଏ । ହେଲେ ଏଥରର ମାର୍ଚ ମାସରୁ ପରିସ୍ଥିତି ଅସମ୍ଭାଳ ହେଲାଣି ।

ଅଂଶୁଘାତର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ସକାଳୁଆ ବିଦ୍ୟାଳୟ ହେବା, ଶାରୀରିକ ଶ୍ରମକୁ ଦ୍ୱୀପହର ସମୟରେ ବନ୍ଦ ରଖିବା, ଯାନବାହନ, ବିଦ୍ୟାଳୟ, କର୍ମସ୍ଥଳୀ ସବୁଠି ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପିଇବା ପାଣି, ଓ.ଅର.ଏସ. ପୁଡିଆ, ଛାଇର ବନ୍ଦୋବସ୍ଥ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି । ୧୯୯୮ ମସିହାରେ ଅଂଶୁଘାତ ଯୋଗୁଁ ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ୨୦୪୨ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଚକିତ କରିଥିଲା ।

ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରରେ ପୂର୍ବ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ସୂଚନାର ପ୍ରସାର ଦ୍ୱାରା ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଲଗାତାର ପ୍ରୟାସ ଫଳରେ ଅଂଶୁଘାତ ଜନୀତ ମୃତ୍ୟୁକୁ ତାପରଠାରୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇ ପାରିଛି । ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା ୨୩୭ ଥିବାବେଳେ ୨୦୧୦ରେ ୧୦୯ ଓ ୨୦୧୫ ରେ ଏହା ୬୭ ରେ ପହଞ୍ôଚ ଥିଲା । ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ସରକାରୀ ତତ୍ପରତା ବଢିଛି ।

ଏହା ସହିତ ସମାନୁପାତିକ ଭାବରେ ବଢିଛି ଅଂଶୁଘାତ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିବାରେ ପ୍ରଶାସନର କୁଣ୍ଠା । ନୀତିଗତ କ୍ଲିଷ୍ଟତା ଯୋଗୁଁ ମୃତ୍ୟୁ ପରବର୍ତ୍ତି ସହାୟତା ପ୍ରଦାନରେ ଅହେତୁକ ବିଳମ୍ବ ଓ ଅନେକାଂଶରେ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଫଳତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି । ଦୀନ ମଜୁରିଆ ଭାବେ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିବା ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଖର୍ଲାକୋଟ ଗାଁର ଧନୀରାମ ୨୦୧୪ ମସିହା ଜୁନମାସର ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ଜଙ୍ଗଲକୁ କାଠ ଆଣିବା ପାଇଁ ଯାଇ ଆଉ ଫେରିନଥିଲେ ।

ଗୋଟିଏ ଆଡିବନ୍ଧ ଉପରେ ଥିବା ଗଛମୂଳେ ସେ ମରିପଡିଥିବା ଦେଖାଯାଇଥିଲା । ପରେ ପରିବାର ଲୋକେ ଶବକୁ ପୋତି ଦେଇଥିଲେ । ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ଖବର ପ୍ରଚାରିତ ହେବାପରେ ଶବକୁ ପୁଣିଥରେ କଢାଯାଇ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ କରାଗଲା । ହେଲେ ଅଂଶୁଘାତ ଜନୀତ ମୃତ୍ୟୁ ବୋଲି ସ୍ୱୀକାର କରାଗଲା ନାହିଁ । ଅପର ପକ୍ଷରେ ଧନୀରାମର ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କଥା ଅନୁଯାୟୀ ସେଦିନ ପ୍ରକୃତରେ ବହୁତ ଗରମ ଅନୁଭୂତ ହେଉଥିଲା ।

ମୃତ୍ୟୁ ସମୟର ପାରିପାଶ୍ୱର୍ୀକ ପରିସ୍ଥିତି ଆଧାରରେ ପାଣି ପିଇବାକୁ ବନ୍ଧକୁ ଯିବା ବେଳେ ହିଁ ଧନୀରାମଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି । ସେହିପରି ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର ମନେଶ୍ୱର ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ରସନପୁର ଗାଁର କୁନ୍ଦୁରୁ ମିର୍ଦ୍ଧା ମଇ ମାସର ଖରାରେ କାମ ପାଇଁ ବାହାରକୁ ଯାଇଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କଲେ । ଖବର ପାଇ ପରିବାର ଲୋକେ ଡାକ୍ତରଖାନାକୁ ନେଲେ । ସେଠାରେ ଡାକ୍ତର ତାଙ୍କୁ ମୃତ ଘୋଷଣା କରି ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦ କଲେ ।

ଡାକ୍ତରଙ୍କ ଠାରୁ ଅଂଶୁଘାତ ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରମାଣ ଜନିତ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଚେଦ ରିପୋର୍ଟ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରମାଣ ପତ୍ର ଥିବା ସତ୍ୱେ ଅଢେଇ ବର୍ଷ ଲାଗିଲା ଦଶହଜାର ଟଙ୍କାର ସହାୟତା ରାଶି ପାଇବା ପାଇଁ । ଏମିତି ଆହୁରି ଅନେକ ଘଟଣା ଅଛି ଯାହା ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆସି ପାରି ନାହିଁ । ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ, ଅଂଶୁଘାତରେ ପ୍ରକୃତରେ କେଉଁ ବର୍ଗର ଲୋକମାନେ ବେଶି ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି ? ଏଥିପାଇଁ ଦିଆଯାଉ ଥିବା ସହାୟତା ରାଶିର ପାରିମାଣ ସ୍ୱଳ୍ପ ହେଲେବି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ କେତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ?

ଏହି ସହାୟତା ଟିକକ ପାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରବା ଭଳି ସେମାନଙ୍କର କ୍ଷମତା ଅଛି କି? ଏକଥାରେ ଦ୍ୱିରୁକ୍ତି ହେବାର ନାହିଁ ଯେ, କାମ ନକଲେ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଖାଇବା ବନ୍ଦ, ସେହିମାନେ ହିଁ ଜୀବନକୁ ବାଜି ଲଗେଇ ପେଟ ପାଇଁ ବେଳ ଉବେଳ ନମାନି କାମକୁ ଯାଇ ଅଂଶୁଘାତର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି । ବୁଡିଯାଉଥିବା ଲୋକକୁ କୁଟାଖିଅ ଆଶ୍ରା ଭଳି ସାମାନ୍ୟ ଅର୍ଥରାଶି ବି ସେହି ସମୟରେ ପରିବାର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱ ରଖେ । ହେଲେ ପେଟ ପାଇଁ ପର ଘରେ ପାଉଟି ଖୋଜୁଥିବା ଲୋକେ କେତେଥର ବା ଧାଇଁପାରିବେ ଏ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରୁ ସେ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ।

ଅଂଶୁଘାତ ଜନୀତ ମୃତ୍ୟୁ କାଳିନ ସହାୟତା ୧ ଏପ୍ରିଲ, ୨୦୧୫ ଠାରୁ ଦଶ ହଜାରରୁ ପଚାଶ ହଜାର ଟଙ୍କାକୁୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି ଅଥଚ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦୁର୍ବିପାକ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁରେ ଚାରିଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାର ଆର୍ଥିକ ସହାୟତାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦୁର୍ବିପାକ କାରଣରୁ କୌଣସି ଅଙ୍ଗ ହାନୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦିଆଯାଇଥାଏ । ହେଲେ ଅଂଶୁଘାତରେ ପ୍ରଭାବିତ ଅସୁସ୍ଥତା ବା ଭିନ୍ନକ୍ଷମତା ପାଇଁ କୌଣସି ସହାୟତା ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ ।

ଏବର୍ଷ ମାର୍ଚ ମାସରୁ ଅଂଶୁଘାତ ମୃତ୍ୟୁର ଅଭିଯୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲାଣି । ଆଗକୁ ଆହୁରି ସଙ୍କଟମୟ ସମୟ ଆସୁଛି । ତେବେ ଏ ସଂକ୍ରନ୍ତୀୟ ପ୍ରଚଳିତ ନୀତିକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ ପୂର୍ବକ ଲୋକଙ୍କୁ ସୁହାଇଲା ଭଳି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଣାଯାଇ ପାରିଲେ ହିଁ ଗରୀବ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ପ୍ରକୃତ ସହାୟତା ପହଞ୍ôଚପାରିବ । ଅଂଶୁଘାତ ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରମାଣ ପାଇଁ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଚେଦ ରିପୋର୍ଟ ଏକମାତ୍ର ଆଧାର ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।

ବିଭନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଚେଦକୁ ନେଇ ଗ୍ରହଣୀୟତା ନାହିଁ । କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଚେଦ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଆଣିବା ନେବା ଖର୍ଚ ବହୁଳ ଓ ସମୟ ସାପେକ୍ଷ ହେଉଥିବା କାରଣରୁ ଲୋକେ ସକ୍ଷମ ହେଉନାହନ୍ତି । ଶବ ବ୍ୟବଚ୍ଚେଦର ପ୍ରକ୍ରୟାରେ ଏକାଧିକ ବିଭାଗର ଉପରସ୍ଥ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସମ୍ପୃକ୍ତି ମଧ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ କି୍ଲଷ୍ଟ କରୁଛି । ଏପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ, ଅଙ୍ଗନ ୱାଡି କର୍ମି ଓ ଆଶା କର୍ମିଙ୍କ ମିଳିତ ଉତ୍ତରଦାୟୀତ୍ୱ କଥା ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରାଯାଇପାରେ ।

ଦୃତ ସହରୀକରଣ, କଳକାରଖାନା ଓ ଖଣି ଖାଦନ ପାଇଁ ସବୁଜ ବାଷ୍ପର ମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ତାପମାତ୍ରା ବଢୁଛି । ଏହା ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି, ଫସଲର ଉତ୍ପାଦକତା ଓ ଜୈବ ବିବିଧତା ହ୍ରାସର କାରଣ ହୋଇଛିି । ଏଥି ଯୋଗୁଁ ଜୀବଜନ୍ତୁ ମାନେ ବି ସମପରିମାଣରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଛନ୍ତି । ଏଣୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ପ୍ରବାହ ଜନୀତ ଦୁର୍ବିପାକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତଙ୍କ ପୁର୍ନଃବାସ ସହିତ ଜଳବାୟୁ ସନ୍ତୁଳନ ଦିଗରେ ପ୍ରତିକାରାତ୍ମକ ପାଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ କଡା ଆଭିମୂଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପଡିବ ।

Filed Under: ରୋକ ଠୋକ Tagged With: ଅଂଶୁଘାତ, ଗ୍ରୀଷ୍ମର ତାତି, ସରକାରଙ୍କ ନୀତି

ବନ୍ଦ ହେଉଛି ସରକାରୀ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ

May 12, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

 


ଭାରତୀୟ ସମ୍ବୀଧାନର ୮୬ ତମ ସଂଶୋଧନରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । ଏଥି ନିମିତ୍ତ ଦେଶରେ ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ପିଲାଙ୍କ ଅଧିକାର ଆଇନ, ୨୦୦୯ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଛି ।

ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ, ଦେଶର ପ୍ରତିଟି ପିଲା ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରୁ । ଏଥିପାଇଁ ଆଇନରେ ଅନେକ ପ୍ରାବଧାନ କରାଯାଇଛି, ଯେପରିକି ପ୍ରଥମରୁ ପଂଚମ ଶ୍ରେଣୀ ପଢୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ପିଲାଙ୍କୁ ଅତିବେଶିରେ ଏକ କିଲୋମିଟର ଭିତରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଉପଲବ୍ଧ ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଥିବା ବେଳେ ଷଷ୍ଠରୁ ଅଷ୍ଟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଅତିବେଶିରେ ତିନି କିଲୋମିଟର ଭିତରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଇପାରୁଥିବେ ।

ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ଆଜି ବି ଅନେକ ଉପାନ୍ତ ଅଂଚଳରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ନାହିଁ । ବିଦ୍ୟାଳୟ ଥିଲେ ଶିକ୍ଷକ ନାହାନ୍ତି । ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ମାଗଣା, ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଓ ଗୁଣତ୍ମକ କରିବାକୁ ଉତ୍ତରଦାୟୀ ସରକାର କିନ୍ତୁ ଏହିସବୁ ଅଂଚଳରେ ଶିକ୍ଷା ପହଂଚେଇବାର ପ୍ରୟାସ କରିବା ବଦଳରେ ଖୋଲାଯାଇଥିବା ପ୍ରାଥମିକ ଓ ଉଚ୍ଚପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଛନ୍ତି । ଆମ ରାଜ୍ୟରେ ୭୩ ହଜାର ପ୍ରାଥମିକ ଓ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ରହିଛି ।

ଏହାରି ମଧ୍ୟରୁ ୫ ରୁ କମ ପିଲା ଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟର ସଂଖ୍ୟା ୧୬୫ ଥିବା ବେଳେ ୭୫୦ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ୧୦ରୁ କମ ପିଲା ଅଛନ୍ତି । ୧୫ଟି ରୁ କମ ୧୯୬୫ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଥିବା ବେଳେ ୩୭୧୬ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ୨୦ରୁ କମ ଓ ୫୮୧୩ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ୨୫ରୁ କମ ପିଲାଥିବା ସରକାରଙ୍କ ଟ – ଊଓଝଋ ତଥ୍ୟରୁ ଜଣାପଡିଛି । ଏହିପରି ମୋଟ ୧୨୪୦୯ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ସରକାର ନୀତିଗତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ସାରିଛନ୍ତି ।

ଏହାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ୨୦୧୩ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୨୩ ଓ ୨୪ ତାରିଖରେ ହୋଇଥିବା ଏକ ବୈଠକରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିକ୍ରମେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ପ୍ରଥମେ ୫ରୁ କମ ଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇଛି । ଏହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାପାଇଁ ଓଡିଶା ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକଙ୍କ ପତ୍ରସଂଖ୍ୟା ୨୩୬୫ (୩୦)/ଇମମରଗ୍ଦଗ୍ଦ/୧୫, ତା ୨୭.୨.୧୫ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କୁ ଜଣେଇ ଦିଆଯାଇଛି ।

ପରବର୍ତ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ୧୦ରୁ କମ ଉପସ୍ଥାନ ଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ବନ୍ଦ କରିବାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ବି ଦିଆସରିଛି । ଏକା ସାଙ୍ଗରେ ୨୫ରୁ କମ ପିଲାଥିବା ସମସ୍ତ ୧୨୪୦୯ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ବନ୍ଦ କରାଗଲେ କାଳେ ଲୋକଙ୍କର ଆକ୍ରୋଶର ଶିକାର ହୋଇଥାନ୍ତେ, ସେଥିପାଇଁ ସରକାର ଚାଲାକିରେ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥିର କରିଛନ୍ତି ।

ସରକାରଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆଇନର ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଉଲଂଘନ ମନେକରି ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟ ଶିଶୁ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ଆୟୋଗରେ ଗତ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୧୫ରେ ଏକ ଅଭିଯୋଗ ଆଗତ କରାଯାଇଥିଲା । ଆୟୋଗଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶମତେ ସରକାର ସ୍ପଷ୍ଟିକରଣ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ପ୍ରାଥମିକ ପର୍ଯାୟରେ ୧୬୫ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ହେବା ଦ୍ୱାରା କୌଣସି ପିଲା ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାରରୁ ବଂଚିତ ହୋଇନାହାନ୍ତିି ।

ଏହି ପର୍ଯାୟରେ ବନ୍ଦ ଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୧୦ଟି ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ନେଇ କରାଯାଇଥିବା ଏକ ତଥ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ କିନ୍ତୁ ସରକାରଙ୍କ ଏହି ସ୍ପଷ୍ଟିକରଣକୁ ଭୂଲ ପ୍ରମାଣିତ କରୁଛି । କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲାର ମଲିକପଡା ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ବରଗଡ ଜିଲ୍ଲାର ବାରବଖରା ପ୍ରକଳ୍ପ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଭଳି ଅନେକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପ୍ରକୃତ ପକ୍ଷେ ୫ରୁ ଅଧିକ ପିଲା ଅଛନ୍ତି । ଏହା ସତ୍ୱେ ଏହି ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକ ବନ୍ଦ ତାଲିକାରେ ଅଛି ।

ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ଧରି ୨୦ରୁ ଅଧିକ ପିଲା ପଢୁଥିବା କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲର ମଲିକପଡା ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ବନ୍ଦ କରିବାର ପ୍ରସ୍ତାବ ଜିଲ୍ଲପାଳ ଦେଲେ କେମିତି ? ବିଦ୍ୟାଳୟ ପରିଚାଳନା କମିଟି, ଗ୍ରାମବାସୀ ବା ସେହି ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ସହ କୌଣସି ପରାମର୍ଶ କରାନଯାଇ କେବଳ ପ୍ରଶାସନିକ ସ୍ତରରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିବା ଏହା ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଦାହରଣ ।

ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରାମ ପଂଚାୟତର ଅଧିକାର ପରିସର ଭୂକ୍ତ ହୋଇଥିବା ସତ୍ୱେ ସେମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚ୍ଛିତ ମନେକରାଯାଇ ନାହିଁ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲାର କୁରୁମଣି ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ହେଉ ବା ସୁନ୍ଦରଗଡ ଜିଲ୍ଲାର ଝରିପାଣୀ ଅବା ରାୟଗଡା ଜିଲ୍ଲାର ଗୁନଗବାଲୀ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଏହିପରି ଅନେକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ହେବାପରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଅତିକମରେ ୩ ରୁ ୫ କିଲୋମିଟର ଜଙ୍ଗଲ, ପାହାଡ, ନାଳ ଅତିକ୍ରମ କରି ଯିବାକୁ ପଡୁଛି ।

ସେହି ସମୟର ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣ ଶିକ୍ଷା ସଚିବ ନିଜର ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୩୫୪୮/ଝଗଋ, ତା ୨୧.୨.୨୦୧୫ ଅନୁଯାୟୀ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କିଛି ସର୍ତ୍ତ ପୂରଣର ପ୍ରାବଧାନ ରଖିଥିଲେ । ଦୂର ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଯିବା ପାଇଁ ଆଦିବାସୀ ଅଂଚଳ ମାନଙ୍କରେ ଗମନାଗମନର ବ୍ୟବସ୍ଥା, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶିକ୍ଷା ସହାୟକଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି, ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରକଳ୍ପ ସଂଯୋଜକଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଦାୟୀତ୍ୱ ଯେପରିକି କୌଣସି ପିଲା ବିଦ୍ୟାଳୟ ବାହାରେ ରହିବେ ନାହିଁ, ଆବଶ୍ୟକତା ମୁତାବକ ପିଲା ହେଲେ ପୁନର୍ବାର ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲାଯିବାର ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶୃତି, ଗ୍ରାମ ପଂଚାୟତକୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୃହ ସମେତ ସମସ୍ତ ଅସବାବପତ୍ରର ଦାୟୀତ୍ୱ ହସ୍ତାନ୍ତରଣ ଏହି ସର୍ତ୍ତ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ଅଛି ।

ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଜିଲ୍ଲପାଳ ପତ୍ର ସଂଖ୍ୟା ୮୮୪ ତା୨୨.୪.୧୫ ରେ ଦଶଟି ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ବନ୍ଦ କରିବାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ବି ବନ୍ଦ ପୂର୍ବର ସର୍ତ୍ତ ସମ୍ପର୍କରେ ପତ୍ରରେ କିଛି ଉଲ୍ଲେଖ କରି ନାହନ୍ତି । ବରଂ ଗ୍ରାମ ପଂଚାୟତକୁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୃହ ହସ୍ତାନ୍ତର ପରିବର୍ତ୍ତେ ଗୋଷ୍ଠୀ ଉନ୍ନୟନ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହା କେବଳ ଏକ ଉଦାହରଣ ମାତ୍ର । ଉଲ୍ଲେଖ ସର୍ତ୍ତ କେବଳ ଧର୍ମକୁ ଆଖିଠାର ସାଜିଛି ।

ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନ୍ଦ ହୋଇସାରିଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ସର୍ତ୍ତ ଅନୁଯାୟୀ ନା ମିଳୁଛି ଗସ୍ତଖର୍ଚ ନା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶିକ୍ଷା ସହାୟକର ସୁବିଧା । ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ଦୂରଦୂରାନ୍ତରରେ ଥିବା ଆବାସୀକ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମ ଲେଖାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି ସେମାନେ । ତଥ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ କଲା ସମୟରେ ଏକଥା ମଧ୍ୟ ନଜରକୁ ଆସିଥିଲା ଯେ, ଅଙ୍ଗନଓା୍ୱଡି କେନ୍ଦ୍ରମାଙ୍କରେ ଯଥେଷ୍ଟ ମାତ୍ରାରେ ପିଲା ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ପରବର୍ତ୍ତି ସମୟରେ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଆସିବେ ଓ ଉପସ୍ଥାନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ହେଲେ ଉପସ୍ଥାନ ବୃଦ୍ଧିହେଲେ ପୁନଃବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିବାର ପ୍ରତିଶୃତିକୁ ସରକାର ଜାଣିଶୁଣି ଏଡାଇ ଯାଇଛନ୍ତି ।

୨୫ରୁ କମ ଉପସ୍ଥାନ ଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ ହେଲେ ଆଦିବାସୀ ଅଂଚଳରେ ସରକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯିବ । ବର୍ତ୍ତମାନ କେବଳ ସହରମାନଙ୍କରେ ସୀମିତ ଥିବା ଶିକ୍ଷା ବେପାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଗ୍ରାମାଂଚଳରେ ବେପାର ଖୋଲିବା ପାଇଁ ଏହା ଯଥେଷ୍ଟ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ । ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ଶୋଷଣର ଆଉ ଏକ ବାଟ ହେବା ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ଭାଷା, ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରିଚିତିକୁ ଲୋପ କରିବାର କାରଣ ସାଜିବ ।

୧୫ରୁ ଅଧିକ ପିଲା ଥିଲେ ନୂତନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲାଯାଉ ଥିଲା । ଏବେ ୨୫ରୁ କମ ହେଲେ ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ବନ୍ଦ କରିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ସରକାର ଆର୍ଥିକ ବୋଝ ଭାବୁଥିବାର ଏକ ସଙ୍କେତ, ଯାହା ଆଦୌ ଶୁଭଙ୍କର ନୁହେଁ ।

Filed Under: ଶିକ୍ଷା Tagged With: ମାଗଣା ଓ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା, ସରକାରୀ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ

କୃଷି ନୀତି ଓ ବିପନ୍ନ ସଂସ୍କୃତି

May 11, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

କୃଷି ପରମ୍ପରା ଓ ଉତ୍ପାଦ ଆମ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଅନେକାଂଶରେ ଆଛନ୍ନ କରି ରଖିଛି । କୃଷି ଏକ ଏକକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ନୁହେଁ । ଘର- ପରିବାର, ସହି-ପଡିଶା ଓ ଗାଁର ଅନେକ ବର୍ଗର ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅବା ପରୋକ୍ଷ ସହଯୋଗରେ ଏହା ସମ୍ପନ୍ନ ହୁଏ । କୃଷି ଭିତ୍ତିକ ପର୍ବ, ପର୍ବାଣି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା, କୃତଜ୍ଞ ହେବାର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯାହାକି ପରବର୍ତ୍ତି ସମୟରେ ସୁଃଖ, ସମୃଦ୍ଧି ଓ ସଂହତିରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।

ନୂଆଁଖାଇ, ପୋଙ୍ଗଲ, ଓନାମ, ବିହୁ, ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି, ବୈଶାଖି ପରି ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତରରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଏହିପରି ଅନେକ କୃଷି ଭିତ୍ତିକ ପର୍ବ ଧର୍ମ ମତ ନିର୍ବିଶେଷରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ଏକ ଭକ୍ତିପୁତ ସମର୍ପଣ । ଏହା ମଣିଷକୁ ପ୍ରକୃତିର ଅବଦାନ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞ ହେବା ଶିଖାଏ ।
ସବୁଜ ବିପ୍ଲବ ନାଁରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଚଳିତ କୃଷି ନୀତି, କୃଷି ପ୍ରକ୍ରୟାରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି ।

ଏହା କୃଷି ପ୍ରତି ଆଭିମୂଖ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ସହ ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରମ୍ପରାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି । ସବୁଜ ବିପ୍ଲବ ଦେଶରେ ଧାନ ଓ ଗହମ ଉତ୍ପାଦକତା ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟକ ହୋଇଛି ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ଅପର ଦିଗ ପ୍ରତି ଅଣଦେଖା କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ଏହା ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ବଦଳରେ ବଜାର ଭିତ୍ତିକ ଚାଷ ଓ ପ୍ରକୃତି ବଦଳରେ କମ୍ପାନି ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ କୃଷିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛି ।

ବୀହନ ହେଉ ବା ଖତ ଆଉ କୃଷକର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ କିଛି ନାହିଁ । ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମ ବିହନର ପ୍ରସାର ଫଳରେ ଦେଶୀ ବିହନର ବିଲୋପ ହେଉ ବା ରାସୟନିକ ସାର ଓ ଯନ୍ତ୍ରପାତିର ପ୍ରସାର ହେତୁ ଗୋ-ସମ୍ପଦର ବିଲୋପ ଆମ ସଂସ୍କୃତିକୁ ମଧ୍ୟ ବିପନ୍ନ କରୁଛି । ସମୟ ଥିଲା ଉଶୁନା, ଅରୁଆ, ଖଇ, ମୁଢି, ଖିରୀ ପ୍ରଭୃତି ପାଇଁ ଅଲଗା ଅଲଗା କିଷମ ଧାନ ଚାଷ ହେଉଥିଲା ।

କୁହାଯାଏ ଆଗରୁ ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର ହଜାରରୁ ଅଧିକ କିଶମର ଦେଶି ଧାନ ଆମ ଚାଷି ମାନେ ଚାଷ କରୁଥିଲେ । ହେଲେ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରୋତ୍ସାହନରେ ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମ ବିହନର ପ୍ରସାର ଦେଶି ଧାନର ସର୍ବନାଶ କରିସାରିଛି । ମୁନାଫା ଆଶାରେ ବିହନ କମ୍ପାନୀମାନେ ଭିଆଇଥିବା ଚକ୍ରାନ୍ତରେ ଆମ ନେତା, ବାବୁ, କୃଷି ବିଷାରଦ ମାନେ ଦେଶି ଧାନର ଉପକାରିତା ଓ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଭୁଲିଗଲେ ।

ଦେଶି ଧାନ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମ ନୁହେଁ ଭଳି କିଛି ଭ୍ରମାତ୍ମକ ତଥ୍ୟର ନିରନ୍ତର ପ୍ରଚାର, ସତ ଉପରେ ମିଛର ଅବରଣ ତିଆରି କରିଦେଇଛି । ହାତ ଗଣତି କିଛି ସରକାରୀ ବିହନର ଅତ‎୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାର ଧିରେ ଧିରେ ଦେଶି ଧାନ ବିଲୋପର କାରଣ ସାଜିଛି । ଏହା ଚାଷି ହାତରୁ ବିହନକୁ ଛଡାଇ ନେଇଛି । ଧାନ ସର୍ବଶ୍ୱ ଚାଷର ପ୍ରସାର ଯୋଗୁଁ ଡାଲି ଓ ତୈଳବିଜ ଉତ୍ପାଦନରେ ବିଶେଷ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି ।

ଏହା ଫସଲ ବିବିଧତା ଓ ବିହନ ଉପରେ କୃଷକର ସର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି । ବିହନ ପାଇଁ ପରଷ୍ପର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିବା ଚାଷି ଏବେ ବିହନ ଗଣ୍ଡାଏ ପାଇଁ ସରକାରୀ ଅଫିସରେ ଧାଡିରେ ଠିଆ ହେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି । ଚାଷର ମୂଳ ହେଲା ବିହନ । ବିହନ ଯଦି ଅନ‎୍ୟର ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଚାଲିଯାଏ ତାହେଲେ ଚାଷର ଉପ୍ତାଦ ଓ ପ୍ରଣାଳୀ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଚାଷିର ନୟନ୍ତ୍ରଣ ରହିବ ନାହିଁ ।

ଏଣୁ ଦେଶି ବିହନର ବିଲୁପ୍ତି ସହିତ ବିଲୋପ ହେଉଛି ପାରମ୍ପାରିକ କୃଷି ବ‎୍ୟବସ୍ଥା । ମୃତ୍ତିକା ଓ କୀଟ ପରିଚାଳନାର ପ୍ରକୃତିକ ଉପଚାର ପରବର୍ତ୍ତେ କୃଷକ ରସାୟନୀକ ସାର ଓ କୀଟ ନାଷକ ପାଇଁ ଏବେ ବଜାର ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ । ଏହା କୃଷି ଖର୍ଚକୁ ବୃଦ୍ଧି କରୁଛି । ଫଳରେ କୃଷକ ଚାଷ ଖର୍ଚ ତୁଳେଇବାକୁ ଯାଇ ଋଣଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଛି । ପରେ ଅମଳ ଫସଲର ଆଶାନୁରୂପକ ଦର ନମିଳିବା ହେତୁ ଋଣଗସ୍ତତାର ବୋଝ ସହିନପାରି ସ୍ୱାଭିମାନୀ ଚାଷି ଆତ୍ମହତ୍ୟା କରୁଛି ।

ଅତ୍ୟଧିକ ରସାୟନୀକ ସାର ଓ କୀଟ ନାଷକର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ହେତୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଜୈବ ବିବିଧତାରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଛି । ବିଲରେ ମିଳୁଥିବା ଅନେକ ପ୍ରଜାତିର ମାଛ, ଜିଆ ସମେତ ସୁନୁସୁନିଆ ଭଳି ବିଭିନ୍ନ କିଷମର ଶାଗ ଯାହା କୃଷକ ଓ କୃଷି ଶ୍ରମୀକଙ୍କୁ ଶରୀର ପାଇଁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ପୋଷକ ମାଗଣାରେ ଯୋଗାଉଥିଲା, ଏବେ ସ୍ୱପ୍ନ । କଥା ଏତିକିରେ ସରି ନାହିଁ ।

ଶଙ୍କର ଓ ଜୀନ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ବିହନର ପ୍ରସାର ଓ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପାଇଁ ଏବେ ସରକାର ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛନ୍ତି । ଏହି ବିହନ କେବଳ ବଡ କମ୍ପାନୀମାନଙ୍କର ପରକ୍ଷାଗାରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବାରୁ ଏପରି ଘଟିଲେ ବିଶ୍ୱ ବଜାରର ମାତ୍ର କିଛି କମ୍ପାନୀ ଆମ ଚାଷକୁ ନିୟନ୍ତଣ କରିବେ ।

ଏହି ବିଷମ ସ୍ଥିତି ଚାଷକୁ ବଜାର ନିର୍ଭରଶୀଳ କରେଇବା ସହିତ ଆମ ପ୍ରକୃତି ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ କବଳିତ କରିଯିବ । ଏବେଠୁ ଚାଷି ସତର୍କ ନହେଲେ ହୁଏତ ସମୟ ଆସିବ ଆମର ଅନେକ କୃଷି କୈନ୍ଦିକ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ଲୋକକଥାର ବିଷୟ ହୋଇଯିବ ।
କୁହାଯାଏ ଗୋଟିଏ ଜାତିକୁ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରିବାକୁ ହେଲେ ତାଙ୍କର ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରଥମେ ଆକ୍ରମଣକର । ସଂସ୍କୃତି ସହ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ ସେମାନଙ୍କର ପରିଚିତି ଓ ଏକତା । ଅର୍ଥନୈତିକ ଉପନିବେଶିକତାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପୂରଣ ପାଇଁ ଏପରି ଏକ କୁଟନିତୀର ପ୍ରୟୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୋଇସାରିଛି ।

ପରିତାପର କଥା ଏଥିରେ ଆମଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ ଲୋକପ୍ରତିନିଧି ଓ ଆମର ସେବା ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତ (?) ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରିମାନେ ବି ସମ୍ପୃକ୍ତ । ସରକାରୀ ଆଭିମୂଖ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ବିଷ ମୁକ୍ତ ଚାଷ ଓ ଆତ୍ମ ନିର୍ଭରଶୀଳ କୃଷି ପାଇଁ ସଚେତନତାହିଁ ଆମକୁ ଏଥିରୁ ତ୍ରାହି କରିପାରିବ ।

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: କୃଷି ନୀତି, ବିପନ୍ନ ସଂସ୍କୃତି

ଭିଟାମାଟିର ବାସ୍ନା

May 11, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

ଦୃଢ ମନୋବଳ ଓ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଦାଦନର ଦୁଃଖ ଭିତରେ ବି ସ୍ୱାଭୀମାନ ଓ ସ୍ୱାବଲମ୍ବନର ଇଚ୍ଛାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିବାରେ ଏକଥା ରଞନଙ୍କ ସଂଘର୍ଷମୟ ଜୀବନ
କାହାଣୀ ବଖାଣ କରେ । ରଞନ ସାହୁ, ବୟସ ୪୫ ।

ବରଗଡ ଜିଲ୍ଲା ଗଇସିଲେଟ ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଜଡାମୁଣ୍ଡା ଗ୍ରାମର ବସିନ୍ଦା । ଗରିବ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମନେଇଥିଲେ ବି ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷିତ ହୋଇ ଅଧିକ ଉପାର୍ଜନ କରିବେ ଓ ପରିବରରୁ ଗରିବୀ ଦୂର ହେବ, ଏହା ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଥିଲେ । ହେଲେ ଗରିବଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନର କ’ଣ ମୂଲଅଛି? ମାଟ୍ରିକ ପଢୁ ପଢୁ ପାଠରେ ଡୋରି ବନ୍ଧା ହେଲା । ଘରର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଧାରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେ ଚାଲିଆସିଲେ ପାଖ ସହର ବଲାଙ୍ଗିରକୁ ।

ଛୋଟ ଏକ ତେଜରାତି ଦୋକାନରେ ଅଳ୍ପ ଦରମାରେ ଚାକିରି କଲେ । ଏଥିରେ ତ ତାଙ୍କ ନିଜର ପେଟ ପୁରୁ ନଥିଲା; ଘରକୁ ବା ଆଉ ସହଯୋଗ କରିଥାନ୍ତେ
କି ରି? ଏହାରି ଭିତରେ ଦାଦନର ମାୟାଜାଲରେ ପଡିଗଲେ ରଞନ । ଅଧିକ ରୋଜଗାର ଆଶାରେ ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହ ଚାଲିଗଲେ ଉ ର ପ୍ରଦେଶ ।

ପ୍ରଥମେ ଗାଲିଚା ବୁଣା କାମରେ ସହଯୋଗୀ ଭାବେ କାମ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଦାଦନର ସମୟତକ କେବେବି ସୁଃଖକର ନଥିଲା । ମାଲିକ ଠାରୁ ଗାଳି ମାଡ
ଖାଇବା, ଅସ୍ୱସ୍ଥ୍ୟକର ପରିବେଶରେ ରହିବା, ଖାଇବାକୁ ଠିକରେ ନମିଳିବା ଭଳି ସମସ୍ୟା ସହିତ ପ୍ରତିଦିନ ଜୁଝିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଠିକରେ ପାରିଶ୍ରମିକ ପାଇବା
ତ ଥିଲା ସ୍ୱପ୍ନ ।

ତଥାପି ମୁଣ୍ଡ ଝାଳକୁ ତୁଣ୍ଡରେ ମାରି କେମିତି ବି ଜୀବନ ଜୀଇଁବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ଦାଦନର ଏହି ଦାରୁଣ ସ୍ଥିତି କନ୍ତୁ ମନ ଭିତରର ସ୍ୱପ୍ନକୁ
ମାରି ।ରି ନଥିଲା । ଧିରେ ଧିରେ ଗାଳିଚା ବୁଣାର କଳାକୁ ଆୟ କରିଚାଲିଥିଲେ ରଞନ । ଏହାରି ଭିତରେ ବିତିଗଲା ଦୀର୍ଘ ବାର ବର୍ଷ । ନି ଟ ମଫସଲରୁ
ଯାଇଥିବା ଯୁବକଟିଏ ପାଳଟିଯାଇଥିଲା ଏକ କୌଷଳୀ କାରିଗର । ନିଜେ କିଛି କରିବାର ସ୍ୱପ୍ନ ପୁଣିଥରେ ଅଙ୍କୁରିତ ହେଉଥିଲା ମନରେ । ନା, ପରଦେଶରେ
ଖଟିବା ବହୁତ ହୋଇଗଲା !

ଏବେ ଫେରିଯିବା ନିଜର ଭିଟାମାଟିକୁ । ସତେ ଯେମିତି ବାର ବର୍ଷର ବନବାସ ସରିଯାଇଛି । ଗାଁ କୁ ଫେରି ନିଜ ବ୍ୟବସାୟ
ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ହାତରେ ପାହୁଲାଟିଏ ନାହିଁ । ଇଆରି ଭିତରେ ଭଉଣି ବାହାଘର ପାଇଁ ପୈତୃକ ଜମି ତିନି ଏକର ମଧ୍ୟ ବନ୍ଧା ପଡି ସାରିଛି । ସହାସ ହାରି
ନଥିଲେ ରଞନ ।

ନିଜର କ ର୍ବ୍ୟ ନିଷ୍ଠା ଓ ସାଧୁତାକୁ ପାଥେୟ କରି ପୁରାତନ ବୈବସାୟୀକ ଚିହ୍ନା ପାରିଚିତଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ ମାଗିଲେ ଓ ସଫଳ ହେଲେ । ଚାରି
ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଋଣ ନେଇ ଗାଁ ଠାରୁ ଚାରି କିଲୋମିଟର ଦୂର କେରେକେଚିଆ ଠାରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ସ୍ୱପ୍ନର କାରଖାନା । ନିଜର ଚମକ୍ରର କରିଗରୀ କୌଷଳରେ
ସେ ତିଆରି କରୁଥିଲେ ଭଳିକି ଭଳି ଗାଲିଚା । କପାଡା ଭିତରେ ସୁତାକୁ ଫୁଟାଉ ଫୁଟାଉ ସତେ ଯେମିତି ସେ ନିଜର ସ୍ୱପ୍ନକୁ ରୂ ଦେଉଥିଲେ । ହେଲେ
ଭାଗ୍ୟ ବି ପରଖୁଥିଲା ତାଙ୍କର ଧର୍ଯ୍ୟ ।

ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ କ୍ଷତିରେ ଚାଲିଲା ବ୍ୟବସାୟ । ଋଣ ପରିଷୋଧ କରିବା କଷ୍ଟ ହୋଇପାଡିଲା । ଏମିତି ସମୟ ଆସିଲା,
ଗାଲିଚା ତିଆରି ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା । ରଞନ କୁହନ୍ତି “ଏହା ପରେ ବି ମୁ ସାହସ ହାରି ନଥିଲି । ତିଆରି ପରେ ବିକ୍ରିର ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସଜାଡିବା ପାଇଁ
ଯୋଗାଯୋଗ ଆରମ୍ଭ କଲି । କିଛି ପୁରୁଣା ଚିହ୍ନା ପରିଚୟ ଲୋକ ଏଥିରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲେ । ନିକଟ ସମ୍ପର୍କିୟମାନଙ୍କଠୁ ହାତ ଉଧାରି ଆଣିଲି ।

ଆବଶୟକୀୟ କ ।ମାଲ ମଧ୍ୟ ବାକିରେ ମିଳିଗଲା । ଏଥର ପ୍ରଥମ ଥରର ଭୁଲକୁ ଅନେକ ମାତ୍ରାରେ ସୁଧାରି ପାରିଥିଲି ।” ଏବେ ରଞନଙ୍କର ଏହି ଗାଲିଚା
କାରଖାନା ଅନେକଙ୍କ ପାଇଁ ପାଳଟିଛି ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ । ଆଗରୁ ଦାଦନ ଖଟିବାକୁ ଯାଉଥିବା ୩୫ ଜଣ ସ୍ଥାନୀୟ ଯୁବକଙ୍କୁ କର୍ମ ସଂସ୍ଥାନ ଯୋଗେଇ ପାରିଛି
ଏହି କାରଖାନା ।

ସ୍ତ୍ରୀ, ଗୋଟିଏ ପୁଅ ଓ ଗୋଟିଏ ଝିଅକୁ ନେଇ ରଞନଙ୍କ ସଂସାରରେ ଏବେ ଆଉ ଆର୍ଥିକ ଅନାଟନ ନାହିଁ । ନିଜେ ମାସକୁ ପ୍ରାୟ ପନ୍ଦର
ହଜାର ରୋଜଗାର କରି ।ରୁଥିବା ବେଳେ କାମ କରୁଥିବା ସହକର୍ମିମାନେ ସାତରୁ ଅଠ ହଜାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରୋଜଗାର କରି ।ରନ୍ତି । ସରକାରୀ ସ୍ତରରୁ କିଛି
ଆର୍ଥିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଳିଳେ କାରଖାନାର କଳେବରକୁ ବିସ୍ଥାର କରି ଆଉକିଛି ଯୁବକଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଇ ଦାଦନ ସମସ୍ୟାକୁ ରୋକାଯାଇ ପାରନ୍ତା ବୋଲି
ରଞନଙ୍କ ମତ ।

Filed Under: ରୋକ ଠୋକ Tagged With: ପରିଶ୍ରମ, ଭିଟାମାଟି

ଘର ନାହିଁ ଯାହାର

May 11, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

 

ଶୀତର ଜାଡରେ ଘର ଭିତରେ ଶୋଇଥିବା ବେଳେ ଦେହରୁ କମ୍ବଳ ଖସିଗଲେ ନିଦ ଭାଙ୍ଗି ଯାଉଛି । ହେଲେ ଭାଗ୍ୟର ବିଡମ୍ବନା, କେବଳ ଶୀତ ନୁହେଁ, ଖରା ଓ ବର୍ଷାରେ ବି ଅନେକଙ୍କ ରାତି କଟୁଛି ରାସ୍ତା କଡରେ, ବସ ଷ୍ଟାଣ୍ଡରେ, ରେଳ ଷ୍ଟେଶନରେ, ମନ୍ଦିରର ବାରଣ୍ଡାରେ, ଫ୍ଲାଇ ଓଭର ତଳେ । ଗାଁରେ ଚାଷ ଉଜୁଡି ଯାଉଛି, କୂଳ ବେଉସା ବୁଡିଯାଉଛି, ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସଂକୁଚିତ ହେଉଛି ।

ଗ୍ରାମାଂଚଳର ଭୂଷୁଡି ଯାଉଥିବା ଅର୍ଥନୀତି ଅନେକଙ୍କୁ ବାସ୍ତୁହରା କରିଦେଇଛି । ସହରମାନେ ଏବେ ପ୍ରଗତିର ଇଂଜିନ ସାଜିଛନ୍ତି । ଏଣୁ ସମସ୍ତେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସହରମୁହାଁ । କୁହାଯାଉଛି ୨୦୩୦ ବେଳକୁ ଭାରତର ଅଧା ଜନସଂଖ୍ୟା ସହରରେ ରହୁଥିବେ । ଭାରତ ଏକ ଗ୍ରାମ ବହୁଳ ଦେଶ ବୋଲି ଆମେ ଲେଖି ଆସୁଥିବା ରଚନାର ପ୍ରଥମ ଧାଡିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ ।

କିନ୍ତୁ ଲୋକଙ୍କ ଭାଗ୍ୟରେ କି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସିବ ? ରୋଜଗାର ଆଶାରେ ସହରକୁ ଚାଲି ଆସିଥିବା ଗାଁର ଏହି ମଣିଷମାନେ ଏଠି ତ ଅଧିକ ବେସାହାରା ଓ ଅସହାୟ ! ମଧ୍ୟ ରାତ୍ରିର ନିଶୁନ ସମୟରେ କେବେ ଯଦି ସହର ବୁଲିବେ ତେବେ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ମନେ ହେଉଥିବା ସହରଟି କେତେ ମାତ୍ରାରେ ଦରିଦ୍ର ଓ ସହନୁଭୂତିହୀନ ଜାଣିହେବ । ଦିନସାରା ଝାଳବୁହାଇ ରକ୍ସା ଟାଣିଥିବା ଲୋକଟି ଯାହା ମିଳିଳା

ଗଣ୍ଡେ ଖାଇ ନିଜ ରିକ୍ସାରେହିଁ ଶୋଇଯାଇଥିବ । ଦେହ ଉପରେ ଚାଦରଟିଏ ଥିଲେ ସେଇଟା ତାର ଭାଗ୍ୟ । ସକାଳୁ ଅଲଗା ହୋଇଯାଇଥିବା ପରିବାର, ଦୋକାନ ବନ୍ଦ ହେବାଯାଏ ଅପେକ୍ଷା କରେ ଏକତ୍ରିତ ହେବାକୁ କାରଣ ଦୋକାନର ବାରଣ୍ଡାହିଁ ସେମାନଙ୍କ ଘର । ଯେଉଁଠି ପ୍ରତି ମୁହୁର୍ତ୍ତରେ ବଚିଂବା ପାଇଁ ଏମିତି ସଂଘର୍ଷ, ସେଠି ପିଲାଙ୍କର ଶିକ୍ଷା, ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାର ଚିକିତ୍ସା, ବୁଢା ବାପର ସମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ଚିନ୍ତା କରିବା ବି ସ୍ୱପ୍ନ ।

୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଆମ ଦେଶରେ ଏହିଭଳି ବାସହରାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୧.୯୪ ମିଲିୟନ । ଆକଳନ କହେ ସହରର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଅତିକମରେ ଏକ ଭାଗ ଲୋକଙ୍କର ରହିବା ପାଇଁ ଘରନାହିଁ । ବାସହାରା ଏହି ସହରି ମଣିଷମାନେ ସବୁବେଳେ ଅସୁରକ୍ଷାର ବଳୟରେ ରୁହନ୍ତି । ଗୋଟିଏ ପଟେ ଅନିଶ୍ଚିତ ରୋଜଗାର ଆଉ ଅପର ପକ୍ଷରେ ବଜାର ନିର୍ଭରଶୀଳ ସହରି ଜୀବନରେ ପ୍ରତି ମୂହୁର୍ତ୍ତରେ ଖର୍ଚର ଆବଶ୍ୟକତା ।

ଏପରିକି ଝାଡା, ପାରିଶ୍ରା ନିମନ୍ତେ ଶୌଚାଳୟ ଖର୍ଚ ସେମାନଙ୍କୁ ବ୍ୟତିବ୍ୟସ୍ତ କରାଏ । ଗଣ୍ଡେ ଖାଇବା, ଶ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ୟର ଦୟା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବାକୁ ପଡେ । ରାତିରେ ଖାଲି ପେଟରେ ଶୋଇବା ଏମାନଙ୍କ ଦେହସୁହା ହୋଇଯାଇଛି । ଏକ ସର୍ବେକ୍ଷଣରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଏମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ପ୍ରାୟ ୮୦ ଭାଗ ଲୋକ ରାତିରେ ଖାଲି ବା ଅଧା ପେଟରେ ଶୁଅନ୍ତି । ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ମହିଳା ଓ ଶିଶୁମାନେ ଅଧିକ ବିପଦଶଂକୁଳ ହୁଅନ୍ତି । ପ୍ରତିଦିନ ଏମାନେ ଶୋଷଣ ଓ ନିର୍ଯ୍ୟାତନାର ଶିକାର ହେଉଥିଲେବି ଭାଗ୍ୟ ଆଦରି ସହି ଯାଆନ୍ତି ।

ଅଂଚଳରେ କିଛି ଅପରାଧ ଘଟିଲେ ଏମାନଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଥମେ ପୁଲିସ ଜୁଲୁମ କରେ । ସହର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ କରଣ ଆଳରେ ପ୍ରତି ମୁହୁର୍ତ୍ତରେ ଏହି ଅନିଶ୍ଚିତ ବାସସ୍ଥାନରୁ ବି ବିସ୍ଥାପନର ଭୟ ଏମାନଙ୍କର ଚିର ସହଚର । ସମସ୍ତଙ୍କ ଟାହିଟାପରା ଓ ଶାସନ, ପ୍ରଶାସନର ଅବହେଳାର ଶିକାର ହେଉଥିବା ଏହି ସହରି ବାସହରାମାନେ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ରହିବି କେବେ ଭୋଟ ଦେବାର ସୁଯୋଗ ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ । ସତେ ଯେମିତି ଏମାନେ ସ୍ୱାଧିନ ଭାରତର ନାଗରିକ ନୁହନ୍ତି ।

ଆମ ଦେଶର ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟ କିନ୍ତୁ ଘଟଣାଟିକୁ ଗୁରୁତ୍ୱର ସହ ନେଇଛନ୍ତି । ବାସହରା ସ୍ଥିତିକୁ ସ୍ୱାଭିମାନ ସହ ବଂଚିବାର ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ପରିପନ୍ଥି ମନେକରି ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏଦିଗରେ ବିହିତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ୨୦୧୦ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀ ୧୦ ଓ ମେ ୨୦ ରେ ଦେଇଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ରାଜ୍ୟରେ ବାସହରାଙ୍କ ଗଣନା କରାଯିବା ସହ, ଏମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମୌଳିକ ସୁବିଧା ସଂଯୁକ୍ତ ଆଶ୍ରୟ ସ୍ଥଳି ତିଆରି କରିବାକୁ କୁହାଯାଇଛି ।

ଏପରିକି ମହିଳା, ବୃଦ୍ଧ, ମାନସିକ ଅସୁସ୍ଥଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆଶ୍ରୟ ସ୍ଥଳି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି । ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ଏହି ଆଦେଶର କିନ୍ତୁ ଧର୍ମକୁ ଆଖିଠାର ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ହେଉଛି । କେବଳ ଦିଲ୍ଲୀକୁ ଛାଡିଦେଲେ ଅନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ସହର ଯଥା ମୁମ୍ବାଇ, କୋଲକତା, ଚେନ୍ନାଇ, ବାଙ୍ଗାଲୋର, ଲଖନୌ ଭଳି କୌଣସି ବି ସହରରେ ଆବଶ୍ୟକ ସଂଖ୍ୟକ ଆଶ୍ରୟ ସ୍ଥଳି ନାହିଁ ।

ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ୭ଟି, କଟକରେ ୬ଟି ଓ ପୁରୀରେ ୨ଟି ଆଶ୍ରୟ ସ୍ଥଳି ଖୋଲାଯିବାର ପ୍ରସ୍ତାବ ଥିଲା । ପ୍ରାଥମିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ୨୦୧୧ ମସିହା ଜାନୁୟାରୀରେ ୨ଟି ଓ ପରେ ୨୦୧୫ ରେ ୩ଟି ଏପରି ମୋଟ ୫ଟି ଆଶ୍ରୟ ସ୍ଥଳି ଖୋଲି ସା୍ମର୍ଟ ସହର ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଥିବା ଭୁବନେଶ୍ୱର ନିଜ ଦାୟୀତ୍ୱ ତୁଟେଇ ଦେଇଛି । ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁଯାୟୀ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଜନସଂଖ୍ୟା ଆଠ ଲକ୍ଷ ।

ଊଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାନୁସାରେ ଏକ ଲକ୍ଷ ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ଅତିକମରେ ଗୋଟିଏ ଆଶ୍ରୟ ସ୍ଥଳି ଖୋଲାଯିବା କଥା, ଯାହା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରି ନାହିଁ । ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ୟ ସହରାଚଂଳର କଥା ନକହିବା ଭଲ । ଜରି ଓ କପଡା ଘେରା ଘରେ ଅନେକଙ୍କ ଜୀବନ କଟୁଛି । ସହର ଗଠନରେ ଏହି ବାସହରା ଲୋକଙ୍କ ଅବଦାନ ଅନେକ । ଏମାନଙ୍କ ଭିତରୁ କିଏ ଆମ ଘରେ ଖବର କାଗଜ ଦଉଛି, କିଏ ଘର ପୋଛୁଛି ।

ତାଙ୍କରି ଭିତରୁ ଅନେକେ ଆବର୍ଜନା ଗୋଟାନ୍ତି ତ ଅଉକିଛି ସହରର ରାସ୍ତା ଘାଟ, କୋଠାବାଡି ନିର୍ମାଣ, ଦ୍ରବ୍ୟ ପରିବହନ ପାଇଁ ଶସ୍ତାରେ ଶ୍ରମ ଦିଅନ୍ତି । ଜୀବିକା ଉପର୍ଜନର କିଛି ପନ୍ଥା ନମିଳିଳେ ଭିକ ମାଗି ଚଳନ୍ତି । ଚଉଡା ରାସ୍ତା, ଉଚ୍ଚ କୋଠା କେବଳ ସହରକୁ ସ୍ମାର୍ଟ କରି ପାରିବ ନାହିଁ । ଏଥି ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନକୁ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଓ ଲୋକାଭିମୁଖି ହେବାକୁ ପଡିବ ।

ଊଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକୁ ସମ୍ମାନ ପୁର୍ବକ ସହରାଚଂଳ ବାସହରାଙ୍କ ଗଣତି କରାଯାଇ ଅବଶ୍ୟକତା ମୁତାବକ ଆଶ୍ରୟ ସ୍ଥଳି ନିର୍ମାଣ, ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ଭିତରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆବାସ ଓ କର୍ମ ନିୟୋଜନ ଯୋଗେଇ ପାରିଲେ ସହରରେ ରହୁଥିବା ସବୁଠାରୁ ଅସହାୟ ଲୋକଙ୍କ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷିତ ହୋଇ ପାରିବ ଓ ଅମେ ନିଜକୁ ସ୍ମର୍ଟ ବୋଲି କହିବାରେ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରିବା ।

 

Filed Under: ରୋକ ଠୋକ Tagged With: ଘର

ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଆମର

May 11, 2018 by ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା Leave a Comment

 

 

ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଆମର
ଦେଓମାଳି ପାହାଡର ଉପରକୁ ଉଠିଲା ବେଳେ ଆଖିରେ ପଡିଲା ସିମେଣ୍ଟ ତିଆରି ଏକ ବୋର୍ଡ ଉପରେ ହାତ ଲେଖା ଏକ ସୂଚନା ଫଳକ । ଲେଖା ଥିଲା ମାତାଲ ଆମ୍ବା, ତଳ କାଟି, କାଟ୍ରାଗାଡା,ସୁଲିଆ ମାରି ଗ୍ରାମସଭା ଏହି ସୀମା ଭିତରେ ଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଅଂଚଳ ଉପରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ସାମୁହିକ ଅଧିକାର ଦାବୀ ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି ।

ଏହି ଆଇନର ଧାରା ୪ (୫) ଅନୁଯାୟୀ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ସ୍ୱୀକୃତି ଓ ଯାଂଚ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଶେଷ ନହେବା ଯାଏ ଆଦିବାସୀ ବା ଅନ୍ୟାନ ପାରମ୍ପାରିକ ବନବାସୀ ସେମାନେ ଭୋଗଦଖଲ କରୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀରୁ ଉଚ୍ଛେଦ କିମ୍ବା ବିତାଡିତ ହେବେ ନାହିଁ ।

ଏଣୁ ଏହି ପାରମ୍ପାରିକ ସୀମା ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ ଓ ବ୍ୟବହାର ପୂର୍ବରୁ ମାତାଲ ଆମ୍ବା, ତଳ କାଟି, କାଟ୍ରାଗାଡା, ସୁଲିଆ ମାରି ଗ୍ରାମସଭାର ଅନୁମତି ନିଅନ୍ତୁ । ନିବେଦକ ଭାବେ ଏହି ସବୁ ଗ୍ରାମସଭାର ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିଲା । ଏମିତି ଏକ ଘୋଷଣା ନାମା ଲୋକଙ୍କୁ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନରେ ସରକାରୀ ଅବହେଳା ଓ ଏହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରତିବାଦର ସ୍ୱରକୁ ଉପସ୍ଥାପିତ କରୁଛି ।

ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନରେ ଆଦିବାସୀ ଓ ପାରମ୍ପାରିକ ବନବାସୀଙ୍କୁ ବଂଶାନୁକ୍ରମରେ ନିର୍ଭର କରି ଆସୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ସୀମା ଉପରେ ସାମୁହିକ ଅଧିକାରକୁ ସ୍ୱିକୃତି ଦିଆଯାଇଛି । ଏହାରି ଆଧାରରେ ସେମାନେ ବ୍ୟବହାର କରିଆସୁଥିବା ଓ ଜଗାରଖା କରୁଥିବା ଜଙ୍ଗଲର ସୀମା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବେ । ଜଙ୍ଗଲ ଭିତରେ ଥିବା ରାସ୍ତା, ଜଳ ଉତ୍ସ, ଦେବାଦେବୀ ପିଠ ସମେତ ଲଘୁ ବନଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଉପରେ ମାଲିକାନାର ହକ ଦାବୀ କରିପାରିବେ ।

ଏଥିପାଇଁ ଏହି ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗ୍ରାମରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଛି । ଏହି କମିଟି ଗ୍ରାମସଭାର ସହାୟତାରେ ଦାବୀ ଆକଳନ କରିବା ପୂର୍ବ ଦାବୀ ପତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବେ ଓ ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରୀୟ କମିଟି ପାଖରେ ଦାଖଲ କରିବେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉପଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ଏହି କମିଟି ଉପଯୁକ୍ତ ଯାଂଚ ପରେ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ କମିଟିକୁ ଦାବୀ ସ୍ୱିକୃତି ହେବାକୁ ନେଇ ସୁପାରିଶ କରିବେ ଓ ସେହି ଅନୁଯାୟୀ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ କମିଟି ଅନୁମୋଦନ କରିବେ ।

ହେଲେ ପ୍ରକୃତ ପକ୍ଷେ ହଜାର ହଜାର ଗ୍ରାମ ନିଜର ଦାବୀ ଆକଳନ ପୂର୍ବକ ସ୍ୱିକୃତି ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ ହେଁ ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରୀୟ ଓ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ କମିଟି ଏହାକୁ ଅଣଦେଖା କରିଛନ୍ତି । ସରକାରଙ୍କ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଅକ୍ଟୋବର ସୁଦ୍ଧା ୫୯୬୪ ଟି ଗାଁକୁ ଜଙ୍ଗଲ ସୀମା ଉପରେ ସାମୁହିକ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଓ ୭୫୪୯ ଟି ଦାବୀ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରିୟ କମିଟି ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇ ରହିଛି ହେଲେ ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ ପାଖକୁ ପହଂଚି ନାହିଁ ।

ଅନୁଧ୍ୟାନର ବିଷୟ ଯେ, ରାଜ୍ୟରେ ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର ଆଇନର ସଠିକ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ୪୮୪୫୯ ଟି ଜଙ୍ଗଲ ଅଧିକାର କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଛି । ଏହା ଭିତରୁ ୧୩୪୯୫ ଟି କମିଟି ଦାବୀ ଆବେଦନ ପ୍ରର୍କିୟା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ହେଁ ଏଯାଏଁ ଗ୍ରାମସଭା ଅତିକ୍ରମ କରିପାରି ନାହିିଁ । ୮୩୦୫ ଗୋଟି ଦାବୀ ଗ୍ରାମସଭା ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ହୋଇ ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରୀୟ କମିଟ ପାଖରେ ପଡି ରହିଛି ।

୬୭୧୦ଦାବୀ ଉପରେ ଉପଖଣ୍ଡ ସ୍ତରୀୟ କମିଟ ବିଚାର କରି ମତ ଦେଇ ସାରିଥରଲେ ବି ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ଅନୁମୋଦନ ଅପେକ୍ଷାରେ ଅଛି । ଏହି ସ୍ଥତି ଏବର ନୁହେଁ । ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୬ରେ କେବଳ ୫୮୯୧ ସାମୁହିକ ଅଧିକାର ସ୍ୱିକୃତୀ ଦିଆଯାଇଥିବା ବେଳେ, ଡିସେମ୍ବର ୨୦୧୫ ରେ ୫୦୦୪ଟି ଦାବୀ ଆବେଦନକୁ ସ୍ୱିକୃତୀ ପ୍ରଦାନ କାରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ, ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ଭିତରେ ଆମେ ଏଦିଗରେ କୌଣସି ଆଖିଦୃଶିଆ ପ୍ରଗତି କରିନାହୁ ।

କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଆଇନ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବାର ଏହା ଭିତରେ ଦଶ ବର୍ଷ ବିତିଯାଇଥିଲେ ବି ଗୋଟିଏ ଜଙ୍ଗଲ ଗ୍ରାମକୁ ରାଜସ୍ୱ ଗ୍ରାମର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇ ପରିଲା ନାହିଁ କି ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିପଦସଂକୁଳ ଜନଜାତୀଙ୍କ ବାସ ଓ ବସତୀର ଅଧିକାର ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଇ ପାରିଲା ନାହିଁ । ବାଉଁଶ ଓ କେନ୍ଦୁପତ୍ର ଉପରେ ମାଲିକାନାସତ୍ୱ ଦେବା ଉଦାହରଣରେ ହିଁ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିଛି । ଏହାକୁ ଅନିଚ୍ଛାକୃତ ବୋଲି କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ।

ଜନମତର ଚାପରେ ରଜନୈତିକ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ବଳରେ ସଂସଦରେ ଗୃହିତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଜନହିତକାରୀ ଆଇନକୁ ପ୍ରଶାସନ ଜାଣିଶୁଣି ଅକାମୀ କରିଦେବାର ଏହା ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ । ଗଣତାନ୍ତ୍ରୀକ ଦେଶରେ ଏହାଠାରୁ ଲଜ୍ଜା ଆଉ କଣ ହୋଇପାରେ ! ଜଙ୍ଗଲ, ଜଙ୍ଗଲ ଜମୀ ଓ ଜମୀ ତଳେ ଥିବା ଖଣି ହାତରୁ ଖସିଯିବାର ଭୟରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଏହି ପ୍ରକ୍ରୟାରେ ବିଲକୁଲ ସହଯୋଗ କରୁନାହାନ୍ତି ।

ଆଇନକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ଦାୟୀତ୍ୱରେ ଥିବା ଆଦିବାସୀ ଉନ୍ନୟନ ବିଭାଗର ନିଜସ୍ୱ ଶକ୍ତି କିଛି ନାହିଁ । ବିଭାଗ ତରଫରୁ ବାରମ୍ବାର ଦିଶା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କଲେବି ପାଳନ ନହେଲେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ । ଆଇନର ସଫଳ ରୂପାୟନ ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମୀକା ରହିଛି । ଯେଉଁ ଜିଲ୍ଲାରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳମାନେ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇଛନ୍ତି ସେଠି ଗ୍ରାମବସୀଙ୍କୁ ଯତକିଂଚିତ ଅଧିକାରର ସ୍ୱିକୃତି ମିଳିଛି ।

ହେଲେ ଅଧିକାଂଶ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏମାନେ ଲୋକଙ୍କ ସପକ୍ଷରେ ଛିଡା ହେବା ବଦଳରେ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗର ହଁ ରେ ହଁ ମିଶାଇ ଜନଅଧିକାରକୁ ଅବହେଳା କରୁଛନ୍ତି । କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଚାଲିଥିବା ଅବହେଳା ଓ ନିର୍ଯ୍ୟାତନ କ୍ରମଶଃ ଜନ ଆକ୍ରୋଶରେ ପରିଣତ ହେଉଛି ।

ଦେଓମାଳି ପର୍ବତ ଶିଖରରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ସୂଚନା ଫଳକ କେବଳ ଏକ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସଂକେତ ମାତ୍ର । ସ୍ୱଘୋଷଣାର ଏହି ଧାରା କ୍ରମଶଃ ବରଗଡ, ସୁନ୍ଦରଗଡ, ରାୟଗଡା, ବଲାଙ୍ଗିର ପ୍ରଭୃତି ଜିଲ୍ଲାକୁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ହେଲାଣି । ସଙ୍କେତକୁ ବୁଝିପାରି ଜାଣିଶୁଣି କରୁଥିବା ଅବହେଳାରୁ ପ୍ରଶାସନ କ୍ଷାନ୍ତ ନହେଲେ ଆମ ଜଙ୍ଗଲ ଆମର ଦାବୀରେ ଚାଲିଥିବା ଏ ଅଧିକାରର ଲଢେଇ ବ୍ୟାପକ ହୋଇପାରେ ।
ଘାସିରାମ ପଣ୍ଡା
ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର
୯୪୩୮୩୪୧୭୯୪
[email protected]

Filed Under: ପରିବେଶ Tagged With: ଜଙ୍ଗଲ

  • « Go to Previous Page
  • Go to page 1
  • Go to page 2
  • Go to page 3

Primary Sidebar

Tags

ଅପରାଧ ଆଦିବାସୀ ଓଡିଶା ଓଡ଼ିଶା ଖବର କଂଗ୍ରେସ କଟକ କନ୍ଧମାଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କୋରାପୁଟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ନବ କଳେବର ନାଲକୋ ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପିପିଲି ପୁରୀ ପୋଲିସ ପୋସ୍କୋ ଫୁଲବାଣୀ ବରଗଡ଼ ବିଜେପି ବିଜେଡ଼ି ବିଧାନସଭା ବିଧାୟକ ଭଦ୍ରକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମାଓବାଦୀ ମାଲକାନଗିରି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରାଉରକେଲା ରାଜନୀତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଲପୁର ସରକାର ସାକ୍ଷାତକାର ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟ

Recent

  • ଓଡିଶା ଷ୍ଟାଫ୍ ସିଲେକ୍ସନ୍ କମିଶନ୍ ପକ୍ଷରୁ ଚାରିଟି ପଦବୀରେ ନିଯୁକ୍ତି ବିଜ୍ଞପ୍ତି
  • ବିଶେଷ: ଆସନ୍ତୁ ବୁଲିଯିବା ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା
  • ତୋଷାଳି ମେଳାରେ ମନ ମୋହିଲା ବୟନିକାର ହସ୍ତତନ୍ତ ଫେସନ୍ ସୋ
  • ସବୁଜ ବଳୟ ଧ୍ୱଂସକୁ ନେଇ ଯୁବ ଚିତ୍ରଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଏକକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ
  • ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗଙ୍କୁ ବଞ୍ଚିବାର ରାହା ଦେଖାଉଥିବା ଏକ ସ୍କୁଲର କାହାଣୀ (ବିଶେଷ)

Search

Tags

ଅପରାଧ ଆଦିବାସୀ ଓଡିଶା ଓଡ଼ିଶା ଖବର କଂଗ୍ରେସ କଟକ କନ୍ଧମାଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କୋରାପୁଟ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ନବ କଳେବର ନାଲକୋ ନିର୍ବାଚନ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ପିପିଲି ପୁରୀ ପୋଲିସ ପୋସ୍କୋ ଫୁଲବାଣୀ ବରଗଡ଼ ବିଜେପି ବିଜେଡ଼ି ବିଧାନସଭା ବିଧାୟକ ଭଦ୍ରକ ଭୁବନେଶ୍ୱର ମାଓବାଦୀ ମାଲକାନଗିରି ମୁଖ୍ୟ ଖବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ରାଉରକେଲା ରାଜନୀତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶିକ୍ଷା ସମ୍ବଲପୁର ସରକାର ସାକ୍ଷାତକାର ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହାଇକୋର୍ଟ

Footer

ଆମ ବିଜ୍ଞାପନଦାତା